Fare lekeli ateşi (Endemik lekeli humma, Toulon tifüsü, Tabardillo), insana bulaşabilen bir kemirici riketsiyozudur (fare tifüsü). Hastalık, giysilerdeki bitler aracılığı ile insandan insana bulaşan klasik lekeli ateşe (epidemik lekeli humma) benzer.
Fare Lekeli Ateşi Etiyolojisi
Fare lekeli ateşinin etkeni Rickettsia typhi (Rickettsia mooseri)’dir. Fare lekeli ateşi’nin oluşturduğu hastalık tablosu, R. typhi ile yakın akraba olan Rickettsia felis‘e (ELB-ajanlarına) bağlı enfeksiyonlardan ayırt edilemez.
Bulunduğu Canlılar ve Coğrafya Bölgeleri
Fare lekeli ateşi, ilk planda tropikal ve subtropikal bölgelerin bir hastalığı olup sporadik veya grup hastalığı olarak görülür. Hastalık; Avrupa’da Yugoslavya, Yunanistan, Malta ve Sicilya’da görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde, özellikle Kaliforniya ve Teksas’ta, eşzamanlı R. typhi ve R. felis infeksiyonları saptanmıştır. Hastalık erkeklerde daha sıktır. İnfeksiyon en sık yaz ve sonbahar aylarında görülür.
Söz konusu riketsiyaların doğal kaynağı sıçanlardır. İnsanda infeksiyon, liman şehirleri veya kırsal bölgeler gibi büyük sıçan topluluklarının yaşadığı yerlerde görülür. Kaliforniya’da şehirler (Los Angeles) yakınında yaşayan “opossumlar (Keseli sıçanlar)” da kaynak rolü oynayan konak hayvanlardır.
Bulaşma
Söz konusu riketsiyaların kaynağı ve bulaştırıcısı, sıçan pireleridir (Xenopsylla cheopis (Keme Piresi) ve Leptopsylla segnis). Bu pireler etkenleri transovaryal olarak yuvrularına aktarırlar. Kedi piresi (Ctenocephalides felis) de taşıyıcı olarak dikkate alınmalıdır. İnsan, kaşınırken infekte pireyi ezip riketsiya içeren dışkısı ile temas veya kontamine tozların solunması ile infekte olur.
Fare Lekeli Ateşi Klinik Tablo
Yedi – on dört günlük kuluçka süresinden sonra ateş, baş ağrısı, iştahsızlık, myaljiler (uzun süreli kas ağrıları), burun kanaması ve önce makül şeklinde olup sonra makülopapüler şekle dönüşen deri döküntüsü (hastaların %60-80’inde) ortaya çıkar.
Klinik olarak fare lekeli humması epidemik lekeli hummadan pek ayırt edilemez. Fare lekeli ateşi, klasik hastalığa göre, daha hafif bir seyir gösterir ve komplikasyonları daha azdır.
Hastaların yaklaşık %10’u yoğun bakım tedavisi gerektirir. Tedavi edilmeyen vakalarda ölüm oranı %1-8’dir.
Tanı
Rickettsia typhi periferik kandan veya immünomagnetik yöntemle izole edilen dolaşgan endotel hücrelerinden izole edilebilir ve hücre kültürlerinde üretilebilir. Tanı için PCR yöntemleri geliştirilmiştir. Bir antijen deneyi (Capture-ELISA) de tanımlanmıştır.
Tanı, olguların çoğunda serolojiktir (KBR, mikro-aglütinasyon, mikro-immünfloresans deneyi, indirekt immünfloresans deneyi). Ancak antikorlar akut hastalık döneminde ender olarak saptanabilirler; serolojik tanı daha sonra retrospektif olarak konulur.
Ayırıcı Tanı
Epidemik lekeli humma ve diğer riketsiyozlar veya deride dökmeler ile seyreden virus infeksiyonları.
Fare Lekeli Ateşi Tedavi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Seçilecek tedavi; doksisiklin 2 x 100 mg/gün veya tetrasiklin 4 x 500 mg/gün veya kloramfenikol 4 x 500 mg/gün ağız yolundan ateş düştükten sonra 2-3 gün daha verilecek şekilde uygulanır.
Korunma
Endemik bölgelerde insektisitlerin ve ayrıca sıçan pireleri ve konaklarına karşı savaş için rodentisitlerin kullanılması.
Kaynaklar
- Boostrom, A., M.S. Beier, J.A. Macaluso et al.: Geographic association of Rickettsia felisinfected opossums with human murine typhus, Texas. Emerg. Infect. Dis. 8, 549-554, 2002.
- Higgins, J.A., S. Radulovic, M.E. Schriefer et al.: Rickettsia felis: a new species of pathogenic rickettsia isolated from cat fleas. J. Clin. Microbiol. 34, 671-674, 1996.
- Marquez, F.J., M.a. Muniain, J.M. Perez et al.: Presence of Rickettsia felis in the cat flea from southwestern Europe. Emerg. Infect. Dis. 8, 89-91, 2002.
- Raoult, D., B. La Scola, M. Enea et alh.: A fleaassociated rickettsia pathogenic for humans. Emerg. Infect. Dis. 7, 73-81, 2001.
- Schriefer, M.E., J.B. Sacci Jr., J.S. Dumler et al.: Identificatin of a novel rickettsial infection in a patient diagnosed with murine typhus. J. Clin. Microbiol. 32, 949-954, 1994.
- Schriefer, M.E., J.B. Sacci Jr., J.P. Taylor et al.: Murine typhus: Updated roles of multiple urban components and a second typhuslike rickettsia. J. Med. Entomol. 31, 681-685, 1994.
- Williams, S.G., J.B. Sacci, M.E. Schriefer et al.: Typhus and typhus-like rickettsiae associated with opossums and their fleas in Los Angeles County, California. J. Clin. Microbiol. 30, 758-1762, 1992.
- Zoonosen Von Tier zu Mensch Übertragbare Infektionskrankheiten, H. Krauss, 2004, Zoonozlar Hayvandan İnsana Bulaşabilen İnfeksiyon Hastalıkları, Çeviri editörü Prof. Dr. Özdem Anğ, Nobel Tıp Kitabevleri, 294-296, 2011,
