Üst Logo - VetRehberi
  • Pet
    • Köpekler
    • Kediler
    • Egzotik Hayvanlar
    • Kemirgenler
    • Evcil Kuşlar
  • Çiftlik
    • Atlar
    • Sığırlar
    • Koyunlar
    • Keçiler
    • Kanatlı
  • Arı
  • Vet
    • Veteriner Hekimlik
    • Veteriner İlaç Rehberi
      • Antibiyotikler
      • Antiparazitler
      • Antiseptikler, Dezenfektanlar
      • Aşılar
      • Hormonlar
      • Klinik İlaçlar
      • NSAİDs
      • Vitamin, Mineral, Aminoasit
    • Veteriner Sözlük
    • eBooks
    • Biyoloji
    • Gıda Güvenliği
    • Kongreler, Fuarlar
    • Programlar
    • Zoonoz Hastalıklar
  • Yaban Hayatı
  • SORU-CEVAP
  • Galeri
SORU SOR
No Result
View All Result
Alt Menü Logo - VetRehberi
  • Pet
    • Köpekler
    • Kediler
    • Egzotik Hayvanlar
    • Kemirgenler
    • Evcil Kuşlar
  • Çiftlik
    • Atlar
    • Sığırlar
    • Koyunlar
    • Keçiler
    • Kanatlı
  • Arı
  • Vet
    • Veteriner Hekimlik
    • Veteriner İlaç Rehberi
      • Antibiyotikler
      • Antiparazitler
      • Antiseptikler, Dezenfektanlar
      • Aşılar
      • Hormonlar
      • Klinik İlaçlar
      • NSAİDs
      • Vitamin, Mineral, Aminoasit
    • Veteriner Sözlük
    • eBooks
    • Biyoloji
    • Gıda Güvenliği
    • Kongreler, Fuarlar
    • Programlar
    • Zoonoz Hastalıklar
  • Yaban Hayatı
  • SORU-CEVAP
  • Galeri
SORU SOR
No Result
View All Result
Mobil Logo - VetRehberi
No Result
View All Result

Ana Sayfa » Çiftlik » Koyunlar » Suni Tohumlamanın Koyunculuktaki Yeri ve Önemi

Suni Tohumlamanın Koyunculuktaki Yeri ve Önemi

Prof. Dr. Hazım Gökçen by Prof. Dr. Hazım Gökçen
08/03/2021
in Koyunlar
0
Suni Tohumlamanın Koyunculuktaki Yeri ve Önemi
PAYLAŞTWEETLEPAYLAŞPAYLAŞ

Suni tohumlamanın koyunculuktaki yeri ve önemi, Türkiye’nin coğrafi koşulları, halkının geleneksel yapısı ve temel beslenme alışkanlıkları nedeniyle koyunculuk diğer hayvan türlerine nazaran daha yaygın bir yetiştiricilik dalı olma özelliğini yüzyıllardır kesintisiz olarak sürdüregelmektedir. Ayrıca, 40 milyona ulaşan sayısal varlığı ile koyunculuk ekonomik yönden de önemli bir potansiyel oluşturur. Ne var ki, son 60 yıldır sürdürülen tüm çabalara rağmen, ülkemizde yetiştirilen koyunlar anılan bu potansiyelle tutarlı bir verim düzeyine bir türlü ulaşamamışlardır. Bunun da başlıca nedeni, koyunların büyük bir çoğunluğunun bireysel verim düzeyleri düşük, kötü genetik yapılı yerli ırklardan oluşmasıdır.

Kültür ırkı olarak nitelendirebileceğimiz Merinos koyunların toplam koyun varlığı içindeki payı yapılan tüm ıslah çalışmalarına karşın % 5 i bile bulmamıştır. Irkların verimsizliği yanında, koyunların yararlanabileceği türden çayır ve meraların giderek azalması, yapağı fiyatlarındaki dengesizlik, sosyo – ekonomik yapı değişimleri, yanlış ıslah politikaları ve çoban sorunu gibi nedenlerle son yıllarda koyunculukta gözle görülür bir gerilme söz konusudur. Yine de, önemli bir potansiyel taşıyan koyunların sayıca olmasa bile nitelik yönünden artırılması, başka bir deyimle ıslahı, gerekli, hatta zorunludur.

Eklem Yastığı (Bursa)

Koçlarda Üreme

Koyunların bireysel verim güçlerinin artırılması, yani genotiplerinin iyileştirilmesi ıslah ile mümkündür. Islahta ise, başlıca iki yöntem mevcuttur:

Bunlardan birisi saf yetiştirme, diğeri melezlemedir.

Saf Yetiştirme

Saf yetiştirme, gerek uzun zaman alması, gerekse akrabalı genlerin yoğunlaşmasını sağlayarak kimi genetik kusurlara yol açması nedeniyle pek sıklıkla başvurulmayan bir ıslah yöntemidir. Melezleme ise, yerli koyunların kültür ırkı koyunlara dönüştürülmesini sat yetiştirmeye nazaran daha kısa zamanda sağlayan, yani genotipik ilerlemeyi çabuklaştıran bir yöntemdir. Bu yöntemde, gerek Türkiye’de mevcut üstün verimli koçlar, gerekse yurt dışından ithal edilen kültür ırkı koçlar baba materyali olarak kullanılmaktadır.

Melezleme

Suni tohumlamanın koyunculuktaki yeri ve öneminde melezleme de düşük verimli yerli koyunlar, genotipik verim düzeyi yüksek kültür ırkı koçlarla çevirme melezlemesi yöntemi kullanılarak ıslah edilmektedir.

Çevirme melezlemesinde, sınırlı sayıdaki üstün verimli koçtan daha etkin bir şekilde yararlanmak, hiç kuşkusuz sun’i tohumlama yönteminin kullanılması ile mümkün olabilmektedir. Bu sayede, tabii çiftleşme ile sadece bir koyunu gebe bırakabilecek koçun sperması taze olarak sun’i tohumlamada kullanıldığında 8-10, sulandırılarak sun’i tohumlamada kullanıldığında ise, 25-30 koyunu gebe bırakabilme olanağına sahiptir. Bunun dışında, ince kuyruklu koçların, yağlı kuyruklu koyunları tabii olarak aşamaması durumunda da, sun’i tohumlama vazgeçilmez bir yöntemdir. Ayrıca, sun’i tohumlama Sayesinde koyunlar tabii tohumlama yolu ile geçebilen kimi genital enfeksiyonlardan da korunmuş olurlar.

Bu ve buna benzer pek çok gerekten dolayıdır ki, sun’i tohumlama koyun ırklarının ıslahında kaçınılmaz bir yöntemdir. Nitekim, Cumhuriyetten sonra önemli bir öz kaynağı oluşturan koyunların ıslahı, başta döl verimi olmak üzere, ekonomik önem taşıyan verimlerinin artırılması konusundaki ilk adımlarda sun’i tohumlamadan etkin bir şekilde yararlanılmıştır.

Hernekar, sun’i tohumlama koyunlarda 1930 ‘lu yılların başında Türkiye de ilk kez uygulamaya konmuşsa da, özellikle 1950 yılından sonra halk elindeki Kıvırcık koyunların Merinosa dönüştürülmesi amacıyla sürekli ve sistemli hale dönüştürülmüştür. 1970 ‘li yılların başına değin, her yıl katlanarak artan koyun sayıları, o yıllara özgü kimi nedenlerden dolayı düşmüş, 1976 yılında bir kıpırdanma göstermekle birlikte, günümüze değin düşme eğilimini düzenli bir biçimde sürdürmüştür. Günümüzde, sun’i olarak tohumlanan koyun sayısı sözü edilemiyecek kadar azdır.

Oysa ki, sürü büyüklüğünün geniş olduğu kimi Doğu Avrupa ve Uzakdoğu ülkelerinde Sun’i tohumlama bu gün de hayvancılıkta etkin ve yaygın olarak uygulanmaktadır. Özellikle son zamanlarda yapılan araştırmalar sonucunda, sulandırılarak ve dondurularak kullanılan koç spermasından oldukça yeterli düzeyde döl verimi alınabilmektedir. Ayrıca, “siklus senkronizasyonu” adı verilen bir biyoteknolojik yöntem sayesinde mevsim dışı ve çoklu kuzulamalar olanak içersine girdiği gibi, bir koyundan yılda iki, ya da iki yılda üç yavru alınabilmesi mümkün olmaktadır. Bunun dışında, kızgınlıkların toplulaştırılması ve istenilen zamanda oluşturulması sonucunda pazarın isteklerine uygun üretim planlaması yapılabilmektedir. Siklus senkronizasyonu ve Sun’i tohumlama yöntemlerinin birlikte kullanılması, hiç kuşkusuz, gelecekte koyunlardan elde edilen verimlerin normalin üzerinde artırılması yönünden önemli bir aşama oluşturabilecek nitelikte görülmektedir.

Kaynakça

Kaynakları görüntülemek için tıklayın...
Koyun Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği, Prof. Dr. Cemal Nadi Aytuğ, Prof. Dr. Erol Alaçam, Prof. Dr. Burhan Cahit Yalçın, Prof. Dr. Hazım Gökçen, Prof. Dr. Hilmi Türker, Dr. Ümit Özkoç, Tüm Vet Hay. Hiz. , Teknografik Matbaası, İstanbul 1990, 485-486.
Tags: koyunculukta suni tohumlamanın önemikoyunlarda suni tohumlamaSuni TohumlamaSuni tohumlamanın önemi

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Footer Logo

VetRehberi, Veteriner Hekimlik mesleği, hayvan sağlığı, hayvan hastalıkları, hayvan beslenmesi, hayvan ırkları, ebooks, sözlük, veteriner ilaçlar, yaban hayatı hakkında içerik yayınlayan ve soru-cevap ile hayvanlarınızın sorunlarına cevap veren bilgi platformudur.

İNCELEME

California Spangled Kedi Irkı ve Özellikleri

British Longhair Kedi Irkı ve Özellikleri

British Shorthair Kedi Irkı ve Özellikleri

American Curl Kedi Irkı ve Özellikleri

Bulldog Köpek Irkı

Burmese Kedi Irkı ve Özellikleri (Burma Kedi)

Bombay Kedi Irkı ve Özellikleri

SON YAZILAR

Avipro Precise

Agita 10 WG

Advantage Multi Köpek

Advantage Multi Kedi

Teniakill

Merazuril

Levazanid Oral Süspansiyon

GÜNCEL SORULAR

  • yavru kedi sadece su içiyor
  • Ölü doğum
  • Kedim hırıltı nefes aliyor
  • Kaşıntıdan dolayı kan revan içinde kalıyor
  • Kedi Ağız içi enfeksiyon
  • Köpeğimin tüy sorunu
  • Kedi poposu kan
  • Kedim kusmaya çalışıyor ama çıkaramıyor

Google Play'den Mobil Uygulamamızı İndirinApp Store'den Mobil Uygulamamızı İndirinHuawei AppGallery'den Mobil Uygulamamızı İndirin

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazar Başvurusu
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • Gizlilik
  • İletişim
  • Veteriner Malzemeleri

© 2025 VetRehberi.com – 12.12.2016

Beşeri hekimlik insan içinse Veteriner Hekimlik insanlık içindir...

No Result
View All Result
  • AnaSayfa
  • Pet
    • Köpekler
    • Kediler
    • Evcil Kuşlar
    • Egzotik Hayvanlar
    • Kemirgenler
  • Çiftlik
    • Atlar
    • Sığırlar
    • Kanatlı
    • Koyunlar
    • Keçiler
  • Arı
  • Vet
    • eBooks
    • Gıda Güvenliği
    • Kongreler, Fuarlar
    • Programlar
    • Veteriner Hekimlik
    • Veteriner İlaç Rehberi
      • Antibiyotikler
      • Antiparazitler
      • Antiseptikler, Dezenfektanlar
      • Aşılar
      • Hormonlar
      • Klinik İlaçlar
      • NSAİDs
      • Vitamin, Mineral, Aminoasit
    • Veteriner Sözlük
    • Zoonoz Hastalıklar
  • Yaban Hayatı
  • Soru-Cevap
  • Galeri
  • Hayvancılık
  • İletişim
    • Hakkımızda
    • Gizlilik
  • Soru Sor
  • Yazı Gönder
  • Yazar Başvurusu
  • Yazarlar
  • Reklam

© 2025 VetRehberi.com – 12.12.2016 “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır” Hadis-i Şerif Beşeri hekimlik insan içinse Veteriner Hekimlik insanlık içindir...

Size daha iyi hizmet sunabilmek için çerezleri kullanıyoruz.
Gizlilik Politikası