Sığırların sporadik ensefalomiyelitis, chlamydia psittaci tarafından oluşturulan hastalık, dünyanın çeşitli yerlerinde ve değişik hayvan türlerinde görülen zoonoz bir hastalıktır.
Etiyolojisi
Sığırların sporadik ensefalomiyelitis, etkenin immünotip 2 serotipi tarafından oluştururlar. C. Psittaci nın sığır ve koyunlarda 5 alt serotipi vardır. Tip 2, poliartrit, konjuktivit ve enteritli kuzu ve buzağılardan izole edilmiştir. Hastalığın sığırlarda subklinik intestinal formu daha yaygındır ve clamidial ensefalomiyelitisin muhtemelen kaynağını oluştururlar. Hastalık genellikle 3 ay ile 3 yaş arası sığırlarda görülür. Hastalık morbidite oranı %50 ye kadar çıkabilir.
Klinik Semptomlar
Deneysel enfeksiyonlarda hastalığın inkübasyon süresi 6-30 gün olarak tespit edilmiştir. Hem doğal hem de deneysel enfeksiyonların ilk belirtisi ateştir. Yüksek ateş ölüme yakın döneme kadar devam eder. Ateş olmasına rağmen ilk 2-3 gün hayvanın iştahı yerindedir. Daha sonra depresyon, aşırı salivasyon, ishal, iştahsızlık ve kilo kaybı gibi belirtiler ortaya çıkar.
Buzağılarda ayrıca inkordinasyon ve yere düşme gözlenir. başın aşağı sarkması ve körlük görülmez. Hastalığğın son dönemlerinde buzağılar göğüsleri üzerinde yere yatarlar, opistotonus da gelişebilir.
Hastalığın süresi 10-14 gündür. Tedavi edilmeyen hayvanlar ölürler.
Tanı ve Ayırıcı Tanı
Sığırların sporadik ensefalomiyelitis, teşhisi klinik bulgulara dayanır. Özellikle serofibrinöz peritonitisin varlığında eğer bunun oluşmasına neden olan diğer rahatsızlıklar (bağırsaklarda patolojik vaziyet değişiklikleri, retikulumun travmatik perforasyonları, perfore abomasum ülserleri ya da organ yer değiştirmeleri) yoksa teşhis konulabilir.
Hastalık kuduz, IBR, listeriozis, TEMA, CCN, Aujeszky ve Malignant Kataral Fever ile karışabilir.
Tedavi
Tetrasiklinler, oksitetrasiklinler ve tylosin hastalığın tedavisinde tercih edilen antibiyotiklerdir. İlaçların etkileri olabilmesi için tedaviye hastalığın erken döneminde başlanmalıdır ve oksistetrasiklin yüksek dozlarda ve bir hafta süre ile uygulanmalıdır. İlaç etkili ise vücut ısısı 24 saat içinde normale iner.
Bunun yanında nsaidler ve vitamin mineral takviyesi de yapılabilir.
Hastalıkla ilgili aşı mevcut değildir.
