Coccidiosis ile başarılı mücadele için… Dr Marco Quiroz’un, (Kümes Hayvanları Veteriner Teknik Hizmetler müdürü, Zoetis) tavsiyesi “Kanatlı üreticileri coccidiosis kontrolünde stratejiler oluşturmak için bir yol arıyorlarsa; antikoksidiyal duyarlılık testi (ADT) uygulanmasında ciddi olarak düşünmeleri gerekir.”
Dr. Quiroz: ”Uzun vadeli, etkili bir Coccidiosis ile başarılı mücadele (ADT) için, dirençle mücadele ve antikoksidiyal etkinliğini korumak gerekir. Duyarlılık testi bu hedefe ulaşmak için yardımcı olabilir. Ne yazık ki, yaygın olarak kullanılmamaktadır. Ancak ADT bu pazılın sadece bir parçası, sonuçlar rutin otopsi bulguları, performans verileri ve işletmede kullanılan anticoccidiallerin durumu ile birlikte ele alınmalıdır. Bu bireysel bilgiler daha sonra başarılı sonuç için büyük olasılıkla bir antikoksidiyal rotasyon programı gelişimini yönlendirmek amacıyla kullanılır.”
ADT Prosedürü
ADT yapmak için, taze dışkı örnekleri toplanıp laboratuara gönderilir. Eimeria oocystleri mikroskobik tanımlanır ve daha sonra piliçlerde suni enfeksiyon oluşturulur. Enfekte edilen piliçler farklı anticoccidialler ile tedavi edilir. Lezyon derecelendirme, canlı ağırlık artışı ve FCR kriterleri incelenir. Aşılanmış fakat tedavi edilmemiş piliçlerin verileriyle kıyaslanarak bir değerlendirme yapılır.
Kapsamlı duyarlılık çalışmaları belirli anticoccidiallerin diğerlerine kıyasla farklı Eimeria suşlarına karşı daha etkili olduğunu göstermiştir.
Fransız Ulusal Araştırma Enstitüsü yaptığı ADT çalışmasında; sadece lezyon derecelendirmeye Eimeria acervulina’nın decoquinate en duyarlı olduğunu göstermiştir (Grafik.1).
(1): V. StanevI, et al. Broierlerde en yaygın kullanılan bazı anticoccidial ilaçların etkinliği 2000-2012 yılında ADT. Dünya Veteriner Tavukçuluk Derneği, Ağustos 2013, Nantes, Fransa XVIII Kongresi.
- maxima suşları lasaloscide ve E. tenella suşları da, decoquinate çok duyarlı olduğu ki % 73 üzerinde lezyon azalmıştır.
Diğer anticoccidialler farklı Eimeria türlerinine duyarlılıkları düşük bulunmuştur. Quiroz: “Ancak, sonuçlar, işletmeden işletmeye farklı olabilir. Örneğin anticoccidialler ne kadar süreyle kullanılmıştır?”
Duyarlılığın Restorasyonu
ADT sonucunda anticocciidial az vde çok direnç söz konusuysa, işletmeler coccidiosis aşını programlarına almalıdırlar. Aşılmayla duyarlı Eimeria suşları kümese hâkim olacaklardır.
Quiroz “ADT pahalı olmasına rağmen, kimi sağlık ürünleri üreten firmalar önemli müşterilerine bir hizmet olarak sunabilir. Ayrıca test kısa sürede sonuçlanmaz. Ancak elde edilen bilgiler bu çabaya değer.”
“ADT sadece başarılı bir anticoccidial rotasyon programı oluşturmada katkısı söz konusu değildir. Üreticilerin zaman kaybetmemesine yardımcı olup etkisi şüpheli anticoccidiallere boş yere para harcanmasını engeller ve bu şekilde, direnç problemiyle mücadele etmiş olur.”
“Direnci engellemek için, rotasyonda farklı kimyasal yapıları olan anticoccidialleri kullanılması ile mümkündür. Örneğin salinomycine direnç söz konusuysa aynı sınıfından monensin karşı direnç muhtemeldir. ”
“Rotasyon planlaması bir veya iki yıl önceden hazırlanmalıdır. Farklı antikoksidialleri rotasyona sokmak ve her birni belli süre devre dışı bırakmak zaman alır.”
