Çiftlik Bank’tan sonra Sütbank da battı. ÇİFTLİK Bank üzerinden on binlerce kişiden para toplanmasına ilişkin tartışmalar sürerken, benzer bir sistemin Sütbank adı ile yıllardır çalıştığı ortaya çıktı. Aralarında, asker, polis, avukatların da olduğu bin 300 kişi sisteme dahil oldu. Bu kişilerden yaklaşık 120 milyon lira toplandı. Üyelere aylık düzenli süt parası ödeneceği vaat edildi. Ancak sistem tıkandı, toplanan paralarla yeni inekler alınacağı yerde, eski üyelerin parası ödendi.
İki yıldır süt parasını alamadıklarını belirten üyeler, emekli bir albayın öncülüğünde şirketin yönetimini ele aldı. Ancak yeni yönetim de işleri yoluna koyamadı. Tesisin ve hayvanların icradan satışı gündemde. Ekta Et ve Süt Ürünleri isimli bir şirket 10 yıl kadar önce Sütbank sistemini hayata geçirdi. Şirket, Konya Ereğli’de 40 dönüm arazi üzerinde dev bir tesis kuruldu. Tesiste 7 bin büyükbaş hayvanın barınma kapasitesi bulunuyor. Tesisin kurulumu ile birlikte sıra, süt ineği temini aşamasına geldi. Holstein cinsi ineklerin alımı için üye arayışına girildi. Üyelere her 5 inek için 32 bin lira ödemeleri talep edildi. Şirketin vaadi ise, inek başına aylık 150 lira süt parası ödemek olarak sözleşmeye girdi.
ASKER DE, POLİS DE ÜYE
Sisteme kazandırılan her bir üye, olayı çevresine anlatarak yeni üyeleri dahil etti. Zaman içinde, aralarında askeri personel, polis, avukat, ev kadınları, bilişim uzmanı olmak üzere bin 300 kişi üye oldu. Şirkete yatırılan toplu para için ise teminat senedi verildi. Sistem başlangıçta aylık süt ödemelerini de yaptı. Ancak, yeni üyelerin yatırdığı paralar ile yeni inekler alınıp tesise konulacağı yerde, eski üyelerin parası ödendi. Böylece tesisteki hayvan sayısı artmak yerine azaldı. Bir ara 4 bin 500 kadar hayvanın bulunduğu tesiste, şimdilerde 800 kadar büyükbaş hayvan var. Bu hayvanların yarısı süt ineği yarısı ise düve.
ÖDEMELER DURDU
İki yıl kadar önce sistem tıkandı ve kimseye aylık süt parası ödenmemeye başladı. Üyelerin bir bölümü yatırdıkları paranın iadesini istedi. Bir yandan üyeler bir yandan alacaklı bankalar harekete geçti. Şirketin kurucusu Orhan Tatlı, sistemin tıkandığını belirterek yönetimi üyelerin arasında çıkan yeni kişilere devretti. Bu arada, üyelerin elindeki sözleşmeler alınarak şirket hissesi verildi. Yeni gelen yönetim de işleri yürütemeyeceğini belirterek genel kurul yapılması kararı aldı. 24 Mart günü şirketin genel kurulu için gün belirlendi.
Zaman içinde saadet zincirine dönüşmüş
EKTA Et Süt Yönetim Kurulu Başkanı Emekli Albay Süleyman Kılıç, sistemin tıkandığının şubat 2016’da anlaşıldığını belirterek, “Şirket iyi bir niyetle kurulmuş olsa da, ki başlangıçta düzenli ödemeler olmuş, ancak iş zaman içinde saadet zincirine dönmüş. Yenilerin parası ile eskilerin parası ödenmiş. Üyeler olarak önümüzde iki yol vardı. Ya sayıları 1300’e yakın olan biz üyeler şirkete karşı dava açıp paramızı alacaktık ya da, şirketin yönetimini devralıp adil bir bölüşüm yapacaktık. Çünkü, üyelerin alacağı 110 milyonu aşıyor. Öte yandan bankaların kredi alacağı var. Ana para 11.5 milyon TL seviyesinde… Dolayısı ile ilk yolun tercih edilmesi halinde kimse parasını alamayacaktı. Bu nedenle ikinci yolu tercih etti.
Üyelerin çoğunluğunu şirkete hissedar yaptık. Ağustos 2016’da 5 kişilik yeni bir yönetim kurduk. Ancak bazı üyelerin şirkete karşı dava açmaları ve kredi ödemeleri bizi zorlu bir konuma getirdi. Bu nedenle yapılacak ödemeler için hayvan satmaya başladık. Yönetime geldiğimizde 4 bin 500 hayvan vardı. Şimdi sayı 900’e düştü. Hayvan satışı yaparak özellikle banka borçlarını önemli ölçüde azalttık. Gelinen aşamada üyelerin parası duruyor. Tesisin değeri 32 milyon seviyesinde. İçindeki hayvanlarla birlikte şirketin 60 milyon liralık bir varlığı var. Şirket halen faal. 24 Mart’ta genel kurul yapılacak. Orada yeni bir yönetim oluşacak. Ben 2 yıldır bu iş ile uğraşıyorum. Yeni yönetimde olmayacağım” dedi.
SÜTBANK benzeri bir sistemle faaliyet gösteren iki ayrı şirketin daha 500’e yakın kişiden para topladığı anlaşıldı. Konya Ereğli merkezli İMGA Et ve Süt Ürünleri ile Tokat Zile’de bulunan Akçay Besicilik ve Süt Hayvancılığı San. şirketi, aylık süt parası vaadi ile milyonlarca lira topladı. Üyeler, yatırdıkları paraları almak için icra takibi yapsa da sonuç alamadı. Bir kısım üye avukatı Mehmet Erkan Akkuş “Bu paravan şirketlere şehidin tazminatını dahi kaptıran şehit ailesi müvekkillerim var. Türk Ticaret Kanunundaki yasal boşluktan yararlanan bu kötü niyetli kişiler çok ciddi mağduriyete yol açtılar. Başbakanlıktan bu duruma el koyup, zararların giderilmesi ve suç işleme ve dolandırıcılık kastı ile hareket edenlerin cezalandırılması için kriz masası kurması gerekir” dedi.
Hürriyet
