Sığırcılıkta ihtisas çiftlikleri. ABD’de her konuda olduğu gibi uzmanlaşma, branşlaşma hayvancılık işletmelerinde de gayet yaygındır. Sığırcılık işletmeleri branşlarına ve uzmanlık alanlarına göre 7 ana kategoride çalışmalarını sürdürmektedir.
*Buzağı büyüten çiftlikler
*Düve yetiştiren çiftlikler
*Süt üreten çiftlikler (Ticari İşletmeler)
*Damızlık çiftlikleri
*Etçi ırk damızlık çiftlikleri
*İnek-buzağı işletmeleri (Besi materyali olacak dana sağlayan işletmeler)
*Organik hayvancılık çiftlikleri
Buzağı büyüten çiftlikler
Bir süt sığırcılığı işletmesi birçok işinin arasında buzağılara zaman ayırmak istemiyorsa, buzağılarını bu yönde deneyim sahibi olmuş, barınaklarıyla, bilgi ve becerileriyle buzağı büyütmeye odaklanmış işletmelere verir. İşletme sütten kesme döneminin ardından, sütten kesme stresini de minimuma indirmek suretiyle dönem sonunda buzağıları sahibine geri gönderir.
Pozitif basınçlı havalandırma olan barınakları olan, temiz ve kuru sisteminin uygulandığı, biberonların, kovaların her türlü hijyene uygun olduğu, uzman ekibiyle buzağılara bakan, besleyen, büyüten ve hasarsız bir şekilde sütten kesen “buzağı bakım çiftlikleri” giderek ABD’de önemli görevler üstlenmektedirler.
Düve yetiştiren çiftlikler
Sığırcılıkta ihtisas çiftlikleri düve yetiştirmek ve gebe bırakmak da bir uzmanlık işidir. Düveler her zaman para harcanan, ancak; ilk doğumlarından sonraki laktasyonda harcanan parayı amorti edebilen, sürünün geleceği olan hayvanlardır. İlk tohumlamalarının 14 aylıkken, 127 cm yükseklik ve 375 kg canlı ağırlıkta yapılması istenir. Birçok çiftlik bu ağırlık ve boyu mümkün olan en erken yaşta elde etmeye çalışır. Sütçü işletmeler süt veren ve kurudaki inekleriyle daha iyi ilgilenebilmek için düvelerini ihtisas çiftliklerine gönderirler. Gebe düve olarak geri alırlar. Böylece hem düveleri uzman kişiler tarafından, en uygun şekilde yetiştirilir, hem de süt işletmesi odağını kaybetmeden asıl işiyle uğraşır.
Süt üreten çiftlikler
ABD’de süt üreten çiftliklere “ticari işletme” adı verilir. Bu işletmelerin odağı daha çok, kaliteli süt üretmek, miktar ve kalite yönünden daha çok gelir elde etmeye çalışmaktır. Miktar kadar süt yağı, süt proteini ve somatik hücrenin düşük olması gibi kalite primleri de önemlidir.
Tüm kalite primlerini kesintisiz olarak almak için ellerinden geleni yaparlar. Böyle ticari işletmelerin inekleri tek tek Irk Birliklerine kayıtlı değillerdir. Sürü kaydı olması sürü ortalamasının bilinmesi yeterlidir.
Irk Birliklerine ineklerini kayıt ettirmek zorunda tutulmazlar.
Damızlık sütçü işletmeler
Sığırcılıkta ihtisas çiftlikleri işletmeleri inekleri tek tek Irk Birliğine kayıtlıdırlar. Her ineğin tek tek sertifikası vardır. Verimleri Irk Birliğince takip edilir. Bu tip çiftlikler sertifikalı düve satarlar. Embriyo elde ederler. Embriyo satışı yaparlar. Boğa istasyonlarına boğa adayları olarak erkek danalarını verirler. Her türlü işlemleri Irk Birliğinin kontrolü altındadır. Irk Birliklerine inek başına aidat öderler. Tabii süt satışı da yaparlar. Ama; odaklandıkları konu damızlıkçılıktır.
Damızlıkçı işletmeler uzun yıllardan beri Irk Birliklerine kayıtlı, geçmişi çok iyi bilinen inekleri ellerinde bulundururlar. Çok iyi rakamlara boğa adayları, embriyo donorü adayları satabilecekleri gibi, elde edilen spermadan veya embriyolardan pay sahibi de olabilirler. Kayıtları mükemmel olmak zorundadır. Sürekli Irk Birlikleriyle işbirliği yapmak zorunda olan işletmelerdir.
Etçi ırk damızlık çiftlikleri
Yine sütçü ırklarda olduğu gibi damızlıkçı olmanın her türlü avantajını ve yükümlülüğünü taşırlar. Sütçü ırklarda söz konusu olan konular bu sefer etçi ırklar için geçerli olur. Boğa temini, embriyo temini, kaliteli düve gibi konular bu işletmeler için önemlidir. Etçi ırk damızlıkçıları sadece Boğa İstasyonlarına boğa adayı vermezler, tabii aşım için de çiftliklere sağlıklı boğalar verirler. Tüberküloz ve Bruselloz problemi olmadığı için suni tohumlama hizmetinin ulaşamayacağı çok uzak mesafelerdeki etçi tip sürülerde tabii aşım için boğa kullanılması olağandır.
İnek buzağı işletmeleri (Cow-Calf çiftlikleri)
Besi yerlerine (Feed-lot) besiye alınacak dana sağlayan, ineklerle buzağıları birlikte yetiştiren çiftliklerdir. Arazinin, otlağın veya meranın verimliliğine, sulanmasına bağlı olarak değişen ölçekte yetiştirme yaparlar. Sütten kesilen, genellikle 7 aylık erkek buzağılarını besi yeri sahiplerine satarlar. Bu işletmeler safkan olarak inek-buzağı işletmesi olarak çalışabildikleri gibi, melezleme yapan işletmeler de olabilirler. Melezleme yapanlar da, safkan üzerine çalışanlar da damızlık işletme değil, ticari işletme olarak besicilik zincirinde yer alırlar. Genellikle besi yeri sahipleri kimden dana alacağını, inek-buzağı işletmesi sahibi de kime dana satacağını bilir. Fakat; model “sözleşmeli” tarzında değildir. Serbest ekonomi tarzında alışveriş yapılır. En uygun ücreti veren feed-lot (besi yeri) sahibi danaları alır. ABD’de çok büyük çaplı besi yerleri bu şekildeki çiftlikler sayesinde besiye uygun dana bulmakta zorlanmazlar.
Sığırcılıkta ihtisas çiftlikleri Organik hayvancılık çiftlikleri
Organik hayvancılık yapanlar gerek sağlık, gerek hayvan refahı açısından tüketimlerine dikkat eden tüketicilere ürün sağlayan kuruluşlardır.
Ürünleri özel fiyatla alınıp satılan bu işletmeler, tüketicinin kontrolü ve baskısı altında üretim yaparlar. Sadece yemleri, kullandıkları ilaçları değil, çevre, hayvanlara davranış, nakliye gibi konular da gözlem altındadır. Yine ülkemizde olduğu gibi yetkili kuruluşlar tarafından sertifikalandırılan ve uymak zorunda oldukları sıkı kuralları olan “organik” çiftliklerin ürünleri de diğerlerinden daha yüksek fiyata alıcı bulurlar.
Görüldüğü gibi; branşlaşma ve ihtisaslaşma giderek yayılmakta, herkes en iyi bildiği işi, en verimli şekilde yapmak üzere odaklanmaktadır.
ABD’de herkes her şeyi yapmamakta, ama yaptığı işi de en düzgün şekilde yapmak için uğraşmaktadır.
