Scottish Fold Bir kedi ırkının sessiz HAYKIRIŞI!, bu konuya değinmeden önce Scottish Fold kedi ırkını biraz tanımak da fayda vardır. 1961 yılında İskoçya ‘da William Ross adlı bir çiftçi tarafından farkedilen Scottish Fold kedisi annesi düz kulaklı ve babası bilinmeyen bir ırktır. Babasının bilinmemesi bu ırkın genetik olarak kökeni konusunda araştırmaların tam olarak sonuçlanmasına neden olmuştur. Bu nedenle belli bir şeceresi olmayan çiftlik kedisi olarak tanımlanmıştır. Ancak diğer ırklardan oldukça farklı bir kulak yapısı olan bu kedinin 1966 yılında GCCF (Governing Council of the Cat Fancy) tarafından resmi olarak ilk kaydı yapılmıştır. Daha sonra tanımlama aşamasında 1970 yılında ırkın kulak enfeksiyonlarının genetik bir bozukluk olduğu ve kulak hastalıklarına yatkınlığı olduğundan resmi tanımlama ve kabulü işlemi durdurulmuştur.
Bunun üzerine Amerika ‘ya götürülerek işlemlerine devam edilmiştir. Carnivor genetik araştırmacısı olan Dr. Nail Todd tarafından 3 yavru değişik yetiştiricilere verilmiş ve üremesi sağlanmıştır. Bu yetiştiricilerden Pensilvanyalı yetiştirici Salle Wolfe Peters ırkın gelişimine büyük katkılarda bulunmuş ve 1973 de CFA (Cat Fanciers Association) tarafından tanınan ırk 1978 yılında şampiyonluk statüsüne alınmıştır.
Scottish Fold Karakteri
Akıllı, sakin huylu ve yumuşak sesli olan bu ırk yeni insanlara ve yeni ortamlara kolayca adapte olabilir. Sadık ve evine bağlıdır. Ailenin tüm üyelerine kendini sevdirir ancak seveceği sahibini ise kendi seçer. Sahibinin yanında olmayı sever ancak asla kucak kedisi değildir. Sahibi ile oyun oynamayı ve ilgi çekmeyi sever. Özellikle atılan bir oyuncağı getirmekten büyük keyif alır. Sessiz bir kedidir. Diğer pet hayvanlarla ve insanlarla iyi anlaşır. Konforlu ortamları sever ancak gerektiğinde iyi bir fare avcısıdır. Hem evde hemde bahçede yaşayabilir ancak yalnız kalmayı sevmez.
Peki bu ırkı gündeme getiren nedir?
Osteochondrodysplasia
Kıvrık kulaklı olamayı sağlayan gen FD genidir. Kıvrık kulaklı olan kediler, Dünya Kedi Federasyonu kuralları gereğince Scottish Straigh ve British Shorthair kedilerle eşleştirilmesi kabul edilir. Foldx Fold eşleştirme sonucunda FD*FD gen taşıyan kedilerde yaşamsal çok ciddi hastalıklar görülmektedir. Üreticilerin bilinçsizce bütün bebeklerin kıvrık kulaklı olması düşüncesi ile yaptığı eşleştirmeler sonucunda bebeklerde, “Osteochondrodysplasia (OCD)” kemik ve kıkırdaklarda bozukluğa bağlı hastalıklar şekillenir. Kısa ve kırık boru kuyruk, bacak eklemlerinde ciddi sorunlar gözlenmektedir. Özellikle patiler bilek ve diz kısmında kemik anomalileri, omurga kemikleri arasında yapışıklıklar ve yamukluklar, sırt kamburluğu birçok sorun bilinçsiz üretim sonucunda şekillenebilir. Bu yüzden kıvrık olan bütün kediler, kesinlikle kıvrık olmayan ile çiftleştirilmelidir. Bebekler 4 haftalıkken kulaklarının kıvrılması belirgin olur.
Scottish Fold ırkın çekici özelliği olan kulakların öne doğru katlanması eşittir osteochondrodysplasia, normalde kulağı destekleyecek kıkırdağın, gelişimsel bir bozukluk nedeniyle yıkıcı etkisiyle oluşur. Osteochondrodysplasia de kıkırdak ve diğer kemiklerin gelişimi üzerinde yıkıcı etkileri vardır.
Ne sakıncaları vardır?
Scottish Fold kedimiz büyüdükçe ön ve arka ayak tarak kemiklerinde yamulmalar başlamakta ve bu kemikler normal kedilere göre çok kısa kalmaktadırlar. Bu durum ağrı oluşturmakta ve kedimizin zıplama ve koşmasında sorun teşkil etmektedir.İlerleyen dönemlerde sırtta kambur da oluşabilmektedir. 2 yaşına kadar bu semptomlar ilerleyerek devam eder. 2 yaşından sonra genelde ilerleme gözükmez.
Nasıl teşhis edilir?
Bu hastalığın kesin teşhisi için muayene yanında tarak kemiklerinin ve kuyruğun röntgenini çekmek gerekmektedir.
Diğer kedilere göre daha kısa, kalın ve esnek olmayan kuyruk
Eklem ağrıları nedeni ile yürümede zorluk çekmek, hareket etmekten kaçınma.
Normal kedilerden daha kısa bacak ve kemik boyları, ve deforme olmuş kemik.
Hastalığın Seyri
Genellikle heterezigot (baskın olmayan) gen yapısına sahip kedilerde semptomlar görülmeyebilir veya hafif seyredebilir.
Homozigot (baskın) gen yapısına kedilerde ise hastalığın ilerleyişi daha ciddidir. Ve eklem hareketinin kaybolmasına kadar ilerleyebilecek bir süreç şekillenebilir.
Osteochondrodysplasia Tedavisi
Scottish Fold Osteokondrodisplazisini iyileştirmek için geliştirilmiş herhangi bir tedavi metodu bulunmamaktadır. Hasta hayvanda eklem ve kıkırdakların yapısını güçlendirmek ve olası dejenerasyonları azaltmak için Glikozamin, Kondrotin Sulfat, Hyaluronik Asit gibi kıkırdak ve eklemleri destekleyen ürünlerin kullanılması en temel tavsiyelerden birisidir.
Burada dikkat edilmesi gereken ilk ve en önemli nokta kullanılacak ürünün kediler için spesifik olarak hazırlanmış olmasıdır. Diğer bir nokta ise uzun süreli NSAİD ’ların (Ağrı Kesicilerin) kullanımının kedilerin gastrointestinal sistemlerinde yan etki yaratıp yaratmayacağına dikkat edilmesidir. Bu amaçla COX-2 selektif ürünlerin kullanılması, hatta mümkün ise Harpagophytum procumbens gibi bitkisel kökenli ve COX-2 Selektif ağrı kesici içeren ürünlerin kullanılması önerilebilir.
Eklemlerin desteklenmesi yanında eklemlerdeki mevcut ağrının giderilmesi ve Scottish Fold Osteokondrodisplazisinin neden olduğu ağrı ve acıyı ortadan kaldırmak veya en az seviyeye getirerek yaşam standartını yükseltmek için ağrı kesici ilaçların kullanılmasında yine tavsiye edilmektedir. Araştırmacılar Scottish Fold Osteokondrodisplazisinin meydana getirdiği semptomların giderilmesinde eklem güçlendirici ilaçlar ile ağrı kesicilerin birlikte kullanılmasının daha faydalı olacağını belirtmişlerdir.
Bu çığlığa duyarsız kalmayalım…
Almayalım, aldırmayalım, anlatalım…
Güzel ve bilgilendirici bir yazı olmuş, hassasiyet gösterilmesi gereken bir konuydu, keşke bütün veterinerler sizin gibi duyarlı hareket edip insanları etik unsurlarını gözardı etmeden yönlendirse. Teşekkürler..