Koyunlarda siğil (papilloma) bir virüs enfeksiyonu olarak zaman zaman sürülerde sorun haline gelebilir. Etken papillomavirus ailesinden OaPV1, OaPV2 virüsleridir. Bazı vakalarda sığır papillomaviruslerinden BPV2 genotipinin de saptandığı bildirilmiştir.
Koyunlarda siğil çoğunlukla deri (cutaneous) tümörü olarak ortaya çıkar. Ancak, mezbahalarda kesim sonrası işkembelerde siğiller olduğu gözlenmiştir (ruminal papillomatosis).
Koyun papillomatosisi bulaşıcıdır. Bulaşma çoğunlukla doğrudan temas ile olur. Ancak; yemlik kenarları, bulaşık yemler ve ekipmanlar da virusun bulaşmasında rol oynar. En çok bulaşma aracının kulak küpeleri olduğu ve papillomaların kulak küpesi çevresinde oluştuğu gözlenmiştir. Kırkım sonrası derideki sıyrıklar da bulaşma yerlerinin başında gelir. Bulaşma alanlarının başında ise hayvan pazarları gelmektedir.
Stres altındaki, immun sistemi baskılanmış hayvanlar papillomatosise daha yatkın olurlar. Güneş ışığı, hormon bozuklukları, besleme, kalıtım gibi konuların da yatkınlık oluşturduğu ifade edilmektedir.
Koyunlarda siğil bacaklarda, özellikle arka bacaklarda, kasık bölgesinde, kuyrukta, kulakta, göz çevresinde, boyunda, burun etrafında ve memede görülebilir. Memedeki siğiller koyunlarda mastitis (meme yangısı) zemin hazırlayabilirler.
Koyunlarda Siğil Tedavisi Nasıl Yapılır?
Papillomatosis, başka bir sorunla birleşmediği takdirde, genel olarak benign (iyi huylu) tümörler halinde karşımıza çıkar. Etken virus olduğu için doğrudan bir tedavisi yoktur. Ancak tedavide denenen ve olumlu sonuç veren uygulamalar vardır. Otovaksin (otogen aşılar), cryosurgery, cerrahi girişimler, otohemoterapi çoğunlukla kullanılan yöntemlerdir. Ayrıca zaman içinde kendiliğinden düzelme de görülebilir. Bazen siğilin kanatılması da yararlı olur.
Otohemoterapi hayvanın kendi kanıyla yapılan tedavidir. Damardan alınan 10 ml kan kas içi verilir. Haftada bir kez tekrar edilir. 3-4 hafta sonra olumlu etkisi görülür. Cryosurgery sıvı azot ile yakma şeklindeki tedavi yöntemidir. Cerrahi müdahale, alınabilecek durumdaysa, siğillerin kesilerek alınması şeklindeki operasyondur.
Koyunlarda siğil oluşumunun bölgesi, yaygınlığı, büyüklüğü gibi konular göz önüne alınarak Veteriner Hekim tarafından uygun görülen tedavi yöntemi denenir.
Koruyucu Hekimlik
Hastalar sağlıklılardan ayrılmalıdır. Dışarıdan sürüye hayvan katılırken siğillerin bulaşıcı olduğu, etkenin virüs olduğu unutulmamalıdır. Kırkım aletlerinin ve kulak küpesi takma aparatlarının klorheksidin içeren bir dezenfektan ile dezenfekte edilmesi başlıca koruyucu önlemdir.
