En Zeki Köpek türleri olan 5 köpek ırkı hakkında bilgiler vereceğiz.
1. Border Collie Köpek Irkı
İngiltere ile İskoçya sınırındaki Northumberland ‘ta üretilmiştir. Adında geçen “border(sınır)” kelimesi bu türün bu ülkelerin sınırlarındaki türleri ifade eder. 1873 senesinde İngiltere’de çoban köpekleri sınavlardan geçirilir. Bu sırada dikkatleri “Hemp” adındaki bir köpek çeker. Hemp, diğer çoban köpeklerinin aksine koyunları havlayarak değil onları bakışlarıyla yönlendirmiştir. Hemp, günümüzdeki Border Collie cinsinin öncüsüdür. Gittikçe popülerleşen bu cinsin standartları 1906 yılında belirlenmiştir. Standartlar belirlenirken fiziki özelliklerden ziyade davranışlar üzerine yoğunlaşılmıştır. Amerika’ya ithal edilmeleriyle ünlerine ün katmışlardır. En ünlü Border Collie köpeklerinden biri “Rico” dur. Rico, birbirinden farklı 250 nesneyi tanımlayabilmektedir. Dünyada bulunan en zeki köpek cinsidir.
Tek renkte olmayan bu ırkta birden fazla renk oluşumu da gözlenebilir. Kalın yapılı sık kürke sahiptir. Orta seviyede dökülen tüylerinin alt katmanı kalındır. Tüylerinin düzenli fırçalanması gerekir. Topuklarına kadar uzanan kuyruğa sahiptir.
En zeki köpek türleri arasında olan bu tür, kolay eğitilir. Çekingen olmaması için yavrulukta sosyalleştirilmesi önemlidir. Yüksek bir enerjisi vardır. Bu yüzden aktif olarak enerjisini harcamalıdır. İhtiyaçları giderildiğinde çocuklarla ve diğer canlılarla kolaylıkla uyum sağlar. Zekasından dolayı öğrenmeye aç bir yapısı vardır. Sizlerden komut almak, görevlendirilmek ister. Yüksek enerjisi harcanmazsa eşyalara zarar verme durumu gözlenebilir.
Köpek yarışmalarına katılmak isteyen köpek dostları için oldukça uygun bir türdür. Aynı zamanda koyun gütmede de oldukça başarılıdır.
2. Poodle Köpek Irkı
Kökeni hakkında çeşitli varsayımlar olmasına rağmen Fransa’nın resmi köpek cinsidir. Eski zamanlarda ise kökeninin Merkez Asya’ya dayandığı düşünülmektedir. Poodle türünün günümüzdeki haline gelmesinde ise Almanlar oldukça etkili olmuştur. Poodle’ın, Almanca’ da “suda oynayan” anlamındaki “pudel” kelimesinden geldiğini düşünülmektedir. Önceleri avcılıkta kullanılan bu tür sonraları ördek avında kullanılmıştır. Daha iyi yüzmesi amacıyla günümüzde “Poddle tıraşı” olarak isimleşen şekliyle tüyleri azaltılmıştır. Böylece tüylerin hafiflemesiyle daha iyi yüzmesi için çabalanmıştır. Bir süre sonra bu türün zekâsı fark edilerek sirklere çıkartılmaya başlanmasıyla sirk köpeği haline gelir. Kaniş olarak da adlandırılan türün bu ismi, Fransızcadaki “canishe” den gelmektedir.
En zeki köpek cinslerinden biri olan Poodle’ın üç boyutu vardır: oyuncak, minyatür ve standart. Irkın genel olan özellikleri her üç durumda da geçerlidir. Standart boyuttaki cinsin ağırlığı erkeklerde 20 ile 32 kilo arasındadır. Standart kanişlerin uzunlukları 38 ile 62 santim arasında değişmektedir.
Minyatür Poddle’ın ağırlığı ortalama olarak 6,8 ile 7,71 kilo arasındadır. Yükseklikleriyse 30 cm’dir.
Oyuncak Poodle’ın kilosu 2,72-4,8 kg arasında değişmektedir. Yükseklikleri ise ortalama olarak 25 ile 26 cm’dir.
Ortalama ömürleri 12 ile 15 yıl arasında değişmektedir. En zeki köpek türlerinden biri olmasının yanında en uzun yaşayan köpek türü de Poodle’dır. 20 yıl 258 günle, dünyanın en uzun süre yaşayan köpeği, Seamus ismindeki kaniştir. Kıvır kıvır tüyleri siyah, krem, kayısı, beyaz, gümüş, gri, samur, mavi, siyah-beyaz, kahverengi, kızıl olabilmektedir. Ancak hiç tüy dökme eğilimi yoktur. Göz renkleri çoğunlukla koyu renktir. Poodle cinsi, yüksek zekâsı sayesinde kolay eğitilir, sınırlarını kolay öğrenir. Hareketlidir ve yalnız kalmayı sevmez. Havlama eğilimine sahiptir. Bekçilik özelliği gözlenebilir. Tanımadığı insanlara ve çocuklara sevecen yaklaşır.
Düzenli şekilde banyo yaptırılmalıdır. En geç iki ayda bir tıraş edilmelidir. Diş bakımı düzenli olarak yapılmalı, tartarlardan arındırılmalıdır.
3. Alman Kurdu (Alman Çoban Köpeği) Köpek Irkı
En zeki köpek türlerinden olan Alman Kurdu cinsinin öyküsü 1889 senesinde Max von Stephanitz’le başlamaktadır. İlk Alman Kurdu Horand von Grafrath adlı köpeğini, kurucusu olduğu Alman Çoban Köpekleri Derneği’ne kaydettirmiştir. Stephanitz, türün o günden bugüne halen geçerli olan standartlarını belirlemiştir. Bu şekilde 100 seneden fazla zamandır, ırka has kurallarla korunan tek cinstir.
Alman Kurdunun boyu 55 ile 65 cm yüksekliğindedir. Ağırlığı 22 ile 40 kg arasında değişmektedir. En zeki köpek ırklarından biri olmasının yanında, dünyada en bilinen köpek cinsidir. Dik kulaklara ve uzun bir kuyruğa sahiptir. Koyu renkli badem biçiminde gözleri vardır. Tüylerinin altında bulunan tüy yastığı ile soğuğa dayanabilen hatta soğuğu seven bir türdür. Ancak yazın güneşte uzun süre tutulmaması gerekir. Kendine güvenir, öfkesini kontrol edebilir, dayanıklıdır. Hem zekâsı hem de yüksek cesareti nedeniyle kolay eğitilirken; özellikle koruma alanında kullanılmaktadır.
Çocuklu aileler için uygundur. Çocuklara zarar vermek bir yana dursun, onları korumakta ve kollamaktadır. Yüksek enerjisi sayesinde çocuklara iyi bir oyun arkadaşı olabilmektedir.
4. Golden Retriever Köpek Irkı
Kökeni 19.yy. İskoçya’sına dayanan dünyanın en zeki köpek türlerinde dördüncü sıradadır.
Spaniel, Retriever, Bloodhound, St. John köpeği, İrlanda Setteri ile başka Retriever ırklarının çiftleşmesi sonunda dünyaya gelmiştir. İlk başlarda basit işler yapması ve uzun mesafede soğuk suda yüzmesi amacıyla yetiştirilmiştir. Sonraları Amerika’ya ithal edilerek 1912 senedinde başka bir ırk olarak adlandırılmıştır.
Ortalama yaşam süreleri 10 yıl ile 13 yıl arasında değişmektedir. Boy yüksekliği 51 cm ile 61 cm arasındadır. Ağırlığı 27 kg ile 36 kg arasındadır. Dünyanın en zeki köpek türleri arasında büyük köpek ırklarındandır.
Altın veya krem rengindeki kürkü çift katmanlıdır. Özellikle bacakta ve kuyrukta bulunan tüyler daha uzun olmakla birlikte daha çok dökülürler. Haftada en az iki defa olarak taranmalıdır. Gerektiğinde banyo yaptırılabilir. Ancak uzun tüylü bu cinsin banyodan sonra kurulanmasına önem vermek gerekir. Yoğun tüy yapışı, çift katmanı gereği, kolay kurumayacaktır.
Kolay uyum sağlarlar. Bu şekilde hem diğer hayvanlarla hem de insanlarla çok rahat sosyalleşebilir. Oldukça enerjik bir türdür. Yalnızlıktan hoşlanmaz. Uzun saatler doğru eğitimi vermeden evde bırakırsanız eşyalarınıza zarar verebilir. Yeterli egzersiz yaptırıldığında apartmanda dairelerinde yaşaması mümkündür.
5. En Zeki Köpek Türlerinden Sonuncusu Shetland Çoban Köpekleri
1700 ve 1800’lü yıllarda İskoçya’da keşfedilmiştir. Collie ile Yakkin türlerinin birlikteliğinden ortaya çıkmıştır. Shetland cinsinin canlanması için 19.-20. YY’ da İskoçya ve İngiltere’ye götürülmüşlerdir. Bu türün ayrıcalıklı özelliği olarak, köpek itaat yarışmalarında oldukça başarılır. Bütün küçük baş hayvanların güdülmesini başarıyla sağlamaktadır. Dünyanın en zeki köpek türleri arasında beşinci sıradadır.
12 sene ile 15 sene arasında ortalama değişen bir yaşam süresine sahiptirler. Boy ve kilo, dişi ve erkeklerde değişiklik göstermektedir. Shetland’ların boyları 30 ile 38 cm arasında olabilmektedir. Ağırlıkları ortalama en az 5, en çok 8 olarak görülür.
Alt tabakanın yumuşak olduğu çift katmanlı tüyleri vardır. Ayda bir banyo yaptırılmalı, tüy bakımına özen gösterilmelidir. Uzun tüylü Sheppard cinsi, tüy dökme eğilimindedir. Her gün tüyleri taranmalıdır. Badem veya kahve renginde gözlere sahiptirler. Kıvrık yapıda ve vücutlarına göre oldukça küçük kalan kulan kulakları vardır. Titiz köpeklerdir, pis mekanlarda yaşamlarını sürdürmek istemezler. Uzun tüy yapısı, bakımları yapılmazsa, kene ve pire gibi canlılar tüylerinde bulunabilir. Sonraki yıllarda hastalıklardan korunmaları sağlamak için aşıları yaptırılmalıdır. Tavuk ve etle beslenmesinden kaçınmalı, kuru gıda verilmelidir.
Ailesine ve sevdiği insanlara çok bağlı olan bu tür, küçükken sosyalleştirilmelidir. Uysal yapısı sayesinde diğer hayvanlar ve ailesiyle, özellikle çocuklarla, arası çok iyidir. Tanımadığı insanlara havlayarak tepki vermesi, tür davranışıdır. En zeki köpek türlerinden biridir. Bu nedenle sizlerin ona vereceği komutlara ihtiyaç duyar, itaat etmekten hoşlanır. Havlamayı sever. Sorun edilmediği taktirde, apartmanda yaşayabilir.
