Çayır Tetanisi, bahar aylarında çayırlarda, meralarda birdenbire, fışkırırcasına büyüyen yeşil otlar hayvanların ve hayvan sahiplerinin çok hoşuna gider. Çayırlarda neşe ile otlayan hayvanlar birdenbire kasılmaya, titremeye (Tetani) başlarlar. Bu duruma çayır tetanisi adını veriyoruz. Tıbbi ismi hipomagnezemi yani magnezyum eksikliğidir.
Bol ot görünce içindeki minerallerin de yeterli olduğunu sanıyoruz. Hoşumuza gidiyor. Ancak bu otlar minerallerden, özellikle magnezyumdan fakir oluyorlar.
Magnezyum Eksikliğinin Klinik Belirtileri Nelerdir?
Magnezyum 100 ml kanda 2 mg bulunmalıdır. Normali budur. Kandaki Mg (magnezyum) seviyesi yarısı düzeyine düşerse hipomagnezemi belirtileri görülür. Başlıca belirti kasılma ve titreme (tetani) olmakla birlikte, Mg seviyesine göre değişik belirtiler de görülebilir.
Mg eksikliğin de öncelikle baş arkaya doğru kasılır, ağızda köpük oluşur. Hayvan ses ve dokunmaya karşı aşırı duyarlıdır. Sesten ve dokunmadan şiddetli şekilde irkilir. Sık solur. Kalp atışları uzaktan bile rahat duyulabilecek hâldedir. Yatar, kalkamaz, ön ayaklarıyla ‘’pedal çevirme’’ hareketi yapar. Hayvan eğer henüz ayaktaysa biçimsiz ve tuhaf bir yürüyüşü vardır. ‘’Kaz adımı’’ yürüyüş dikkat çeker. Yüzde ve kulaklarda seğirmeler görülür. Yatıp, sarsılırcasına titrer. Eğer tedavi gecikirse hayvan ölebilir.
Çayır tetanisi yani hipomagnezeminin asıl sebebi magnezyumun eksik alınmasıdır. Ancak; magnezyumdan yararlanmayı önleyen etmenler de hipomagnezemiye yol açar. Potasyum (K) fazlalığı, yemde, suda, toprakta yüksek potasyum olması hipomagnezemiye sebep olur.
Ayrıca, stres, her türlü değişiklik, nakliye, hayvanların gruplanması, ani soğuk, çok şiddetli rüzgâr, yaşlılık, ineklerin laktasyondaki pik dönemi hipomagnezemiyi tetikleyici rol oynar.
Hipomagnezemi zehirli otlarla zehirlenmeye ve nitrat zehirlenmesine benzer belirtiler gösterdiği için, bazen karışır. Bu durumda en farklı belirti nitrat zehirlenmesinde mukozaların koyu kahverengi, grimsi bir renk almasıdır.
Hipomagnezemi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi magnezyumun serum olarak veya enjeksiyon tarzında verilmesiyle mümkündür.
Çayır Tetanisi Hastalığında Koruyucu Hekimlik
Yemlere Mg katılması veya vücuda Mg takviyesi yapabilecek desteklerin verilmesi şarttır. Çünkü magnezyum vücudun 4 önemli (major) elementinden biridir. Mg iskelet sisteminin yapısında yer alan, 300’den enzimin aktivasyonu, döl tutma ve iştah için gerekli bir mineraldir.
