Arı Hastalıklarının Teşhisi İçin Marazi Madde Gönderilmesi

Arı hastalıklarının teşhisi için arılarda numune almak için arılığa gidildiğinde kovanlar açılmadan önce mutlaka arıcılık kıyafetleri giyilmeli, kontrolü esnasında dikkatli ve yavaş çalışılarak arılar mümkün olduğunca rahatsız edilmemeli, kovan giriş deliği önünde durularak arı giriş çıkışı engellenmelidir. Kovanlara gelen arı sayıları, petek sayısı, yavrulu peteklerdeki yavru gözlerin durumu, üzerinde arı miktarları, kovan önünde sürünen arılar olup olmadığına dikkat edilmelidir. Numunelerin gönderilmesinde arı hastalıkları için laboratuvara marazi madde gönderme protokolü uygun şekilde doldurulmalı ve kovan No.’su mutlaka yazılmalıdır. Bu kısımda örnekleme usul ve hangi şekilde gönderileceği genel olarak belirtilmiş olup, ilgili hastalık bölümünde ayrıca anlatılmıştır.

Herhangi bir arı hastalığında doğru teşhis gönderilen numuneye bağlıdır. Bakterilerden kaynaklanan yavru çürüklüğü hastalıklarında, petek numunesi yaklaşık olarak 10 x 10 cm ebadında ya da peteğin tamamı, mümkün olduğu kadar renk değişikliği olan ve ölü larva içerir şekilde olmalıdır. Numunede hiç bal olmamalı yada çok az bal içermelidir. Numune gevşek şekilde ambalajlanmalı ve ambalaj işleminde plastik çanta, alüminyum folyo, yağlı kağıt, teneke veya cam gibi malzemeler kesin teşhisi imkansız hale getirdiği için kullanılmamalıdır. Numune tahta veya kalın karton kutularla gönderilmelidir. Eğer peteğin bir kısmı gönderilemiyorsa herhangi bir test için yeterince materyal içeren petek gözü de yeterli olabilir.

Aşağıda yer alan marazi madde protokolü eksiksiz ve doğru bilgilerle doldurularak ilgili laboratuvara gönderilir. Numune gönderildikten sonra hastalığın tipik bulguları bakımından incelenir. Bazen peteğin durumundan dolayı larva kalıntıları bulmak zordur. Pul haline gelmiş materyal ultraviyole ışığı kullanılarak tespit edilebilir.

Bal arılarında paraziter bir hastalıktan şüphe ediliyorsa hastalıklar bölümündeki marazi madde alma ve gönderme usullerine uyulmalıdır. Genel olarak paraziter muayenede, hastalıktan şüpheli çerçevelerden 10 x10 cm ebadında yada tamamı, usulüne uygun olarak kesilmiş tercihen kapalı yavru gözlerinin bulunduğu petek parçaları, kontrplaktan veya tahtadan yapılmış kutularda, hasta ve ölmüş arılar ile kovanlardan toplanan artık maddeler (dip tahtası üzerindeki döküntülerden toplam 200 g olmak üzere) ise kağıtlara sarılarak laboratuvara yollanmalıdır.

İlkbahar, yaz ve sonbaharda 10-20 kovanın orta çerçeveleri üzerinde bulunan arılardan 100-200 kadar canlı erişkin arı, arıcı fırçası ile plastik veya cam benzeri uygun bir kavanoza konularak ve aşağıda yer alan marazi madde protokolü tam ve eksiksiz olarak doldurularak laboratuvara birlikte gönderilmelidir. Bu muayeneler düzenli olarak yapılırsa kolonilerin sürekli kontrolleri sağlanmış ve sistemli doğru bir arıcılık için gerekli şartlar tüm hastalıklar için sağlanmış olur.

Temel petek muayenesi için: Amerikan yavru çürüklüğü kontrolü için temel petek üreten işletmelerden yapılan örneklemede; her bir işletme için farklı noktalardan alınan en az 10 temel petek örneği kağıda sarılmış halde ve karton, tahta veya strafor kutularda en kısa zamanda gönderilmelidir.

Virolojik muayene için: Gönderilecek numuneler herhangi bir madde katılmadan en az 50 canlı arı soğuk zincir şartlarına uyarak gönderilmedir.

Toksikolojik muayene için: gönderilecek arı örnekleri en az 400-500 adet, bal yada petek örneği gönderilecek ise en az 25 g olmalı ve kavanoz içinde karton, tahta veya strafor kutu içinde en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılmalıdır.

Arı Hastalıklarının Teşhisi İçin Laboratuvara Marazi Madde Gönderme Protokolü

Kaynakça: Veteriner Hekimin El Kitabı, Pendik Veteriner Kontrol Enstitüsü, 2016, 214-215.