Taşıyıcı HVT olan ve yumurta içi aşılama yoluyla doğru bir şekilde uygulanan rekombinant aşılar, tavuk embriyo bağışıklık sisteminin olgunlaşmasını hızlandırmaya yardımcı olur, bağışıklığın başlangıcını yumurtadan çıkmaya daha yakın hale getirir ve civcivin bir hastalık mücadelesine daha erken yanıt vermesini sağlar.
Kuluçka sırasında civcivler Marek hastalığı virüsü (MDV), Newcastle hastalığı (ND) ve İnfeksiyöz Bursa hastalığı (IBD) gibi sağlık sorunlarına maruz kalabilir ve bağışıklık sistemleri enfeksiyona karşı koruma sağlamak için çok az gelişmiş olabilir. Yeni yumurtadan çıkan civcivin bağışıklık sisteminin tamamen olgunlaşması bir ila iki hafta sürebilir ve bu da bir savunmasızlık dönemi yaratır. Ancak civcivleri daha erken korumaya yardımcı olacak yollar bulunmaktadır.
Taşıyıcılığı Hindi Herpes virüsü (HVT) olan rekombinant aşılar, yumurta içi aşılama yoluyla doğru bir şekilde uygulandığında tavuk embriyo bağışıklık sisteminin olgunlaşmasını hızlandırmaya yardımcı olur, bağışıklığın başlangıcını yumurtadan çıkmaya kolaylaştırır ve civcivin bir hastalıkla mücadelesine daha erken yanıt vermesini sağlar. Yumurta içi aşılama sırasında enjeksiyonun amniyonda doğru bir şekilde yapılması, aşı yanıt potansiyelini en üst düzeye çıkarmak ve bağışıklık tepkisini desteklemek için önemlidir.
Bir çalışmada, kuluçka döneminin 17. gününde MDV’ye karşı in ovo aşılama, civcivler yumurtadan çıktıktan sonraki ilk 5 gün içinde MDV ile mücadele edildiğinde, yumurtadan çıktıktan sonra aşılananlara kıyasla daha düşük lezyon insidansı görülmüş ve yumurta içi aşılanan civcivlerin yumurtadan çıkmadan önce bir bağışıklık tepkisi başlattığını belirlenmiştir (Şekil 1).
Erken bağışıklıktan daha fazla yararlanmak için rekombinant aşıları yumurta içinde uygulayın
Taşıyıcı HVT rekombinant aşılar genellikle in ovo aşılama uygulanılır. MDV ile ilişkili ve MDV’ye karşı koruma sağlayan HVT virüsü büyük bir virüstür ve bu da onu diğer virüslerden (özellikle ND, IBD ve IL virüsleri vb) gen eklemeleri için iyi bir aday yapar.
İn Ovo aşılama sırasında enjeksiyonun amniyonda doğru bir şekilde yapılması, aşı potansiyelini en üst düzeye çıkarmak ve bağışıklık tepkisini desteklemek için önemlidir.
Yumurta içi aşılama, yalnızca antikorların (humoral bağışıklık) gelişmesi yoluyla adaptif bağışıklığa yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda civcivin hücresel bağışıklık geliştirmesine de yardımcı oluyor; bu, yüzeylerinde antijen olarak bilinen belirli proteinler bulunan enfekte hücreleri yok ederek patojenlerle savaşmaya yardımcı olan bir bağışıklık yanıtıdır.
Araştırmalar, HVT ile in ovo aşılamanın civciv embriyo bağışıklık sisteminin olgunlaşmasını da hızlandırabileceğini göstermiştir. Kuluçkanın 17 – 18 gününde HVT’nin in ovo uygulanması, 1 ila 2 haftalık civcivlerinkine benzer doğuştan ve hücre aracılı bağışıklık tepkileriyle sonuçlanmıştır.
İn ovo aşılama yoluyla bağışıklık sisteminin daha erken gelişmesi, genç hayvanların aşılandıkları patojenlerle ilgisi olmayan patojenlere karşı korumaya yardımcı olur. Bir çalışmada, bir grup civcive HVT in ovo aşısı uygulandı. 2. grup ise sahte veya sadece seyreltici in ovo aşısı aldı. İn ovo aşılanmış tüm civcivler, ilgisi olmayan bir antijen olan KLH’ye maruz bırakıldı. Aşılanmamış 7 ve 14 günlük civcivler de KLH’ye maruz bırakıldı. KLH antikorları maruziyetten bir hafta sonra değerlendirildiğinde, ovo aşılanmış civcivlerdeki HVT’nin %100’ü ve aşılanmamış 7 ve 14 günlük civcivlerin %100’ü Kutanöz Lenfoid Hiperplazi (KLH)ye karşı tespit edilebilir antikorlar saptanmıştır. İn Ovo aşılanmış civcivlerdeki sahte aşıların sadece %20’si tespit edilebilir KLH antikorları tespit edilmiştir.
Tüm civcivler KLH’ye 2. kez maruz kaldığında, in ovo aşılanmış civcivlerdeki HVT için antikor aktivite seviyesi, in ovo aşılanmış gruptaki sahte aşıya kıyasla çok daha yüksekti. İn Ovo aşılanmış civcivlerdeki HVT’yi, KLH’ye ikinci maruziyetten sonra aşılanmamış 7 ve 14 günlük civcivlerle karşılaştırdığında, in ovo aşılanmış civcivlerdeki HVT, 7 günlük civcivlere kıyasla %61 KLH antikor aktivitesine saptanmıştır (% 46,7’ye kıyasla % 76,4). Bu, yumurta içi aşılamanın tavuk bağışıklık sisteminin olgunlaşmasını artırmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Daha önce, civcivlerin 1 ila 2 haftalık yaşa kadar humoral bağışıklık tepkisi geliştirmediği düşünülüyordu.
Kaynaklar
- Bingöl, M., Demirözü, K. (1981): Newcastle Hastalığı Püskürtme (Pülverize) Aşısının Uygulaması ile ilgili Bazı Açıklamalar. Pendik Vet. Mikro. Enst. Derg. XIII (2)38-41 . Pfizer Tavukçuluk Bülteni, 39, 1983
- Demirözü, K.(1988): Tavukçunu El Kitabı-Hijiyen, Sağlık Önlemleri, Management ve Aşılamalar. Kartal Kimya Eğitim Yayını, İstanbul
- Demirözü, K. Bingöl, M. ve Yazaroğlu, M.(1988): Newcastle Hastalığına Karşı La Sota Suşunun IM Yöntemle Uygulama Çalışmaları.
- Demirözü, K.(1989): Tavukçulukta Aşı Uygulamaları. Çiftlik Dergisi, 68.
- Demirözü, K.(1994): Ülkemizde Koruyucu Veteriner Hekimlik ve Aşılar: Dünü, Bugünü, Yarını.
- Demirözü, K.(1998): VG/GA Suşu İle Üretilmiş ND Aşısı Denemesi. Merial Bolu, Bandırma, İzmir toplantıları.
- Demirözü, K.(2000) : Aşılar ve Aşılamalar, 34 sayfa, buklet, İstanbul
- Demirözü, K.(2004): Temel İmmunoloji. ISBN 975 00566-0-4, İstanbul. 2. Baskı 2005 yapıldı.
- Demirözü, K.(2010): Aşı ve Aşılamalarda Kritik Noktalar. Çiftlik Dergisi 316, 37-39.
- Demirözü, K.(2013): Kuluçkahanede Püskürtme Yöntemi İle Aşılamada Kritik Noktalar-Çeviri
- Demirözü, K. (2016): Nekrotik Enteritis Aşısına Yönelik Gelişmeler (Çeviri).
- Demirözü, K.(2021): Kanatlı Yetiştirmede Aşı Etkinliği Anahtardır.
- Demirözü, K.(2021): Kuluçkahanede Aşılamanın Yararları.
