Ülkemizdeki Etçi Koyun Irkları. Ülkemizdeki en ünlü etçi koyun ırkı Kıvırcık ’tır. Etinin lezzeti üzerine lezzet yoktur. Kıvırcık erkek kuzuları günlük ortalama 263 gr canlı ağırlık artışı sağlayabilirler. Kuzuların doğum ağırlığı erkeklerde 4 kg, dişilerde ortalama 3.7 kg’dır.
Ülkemizdeki etçi ırklar çoğunlukla Avrupa’daki etçi ırk koyunlarla yerli ırk koyunlarımızın melezlenmesi suretiyle elde edilmiş olan ırklardır.
Bunların başında Alman Et Merinosu ile Kıvırcık koyununun melezlenmesi suretiyle elde edilmiş %95 Alman Et Merinosu, %65 Kıvırcık kanı bulunan Karacabey Merinosu gelir. İlk elde edilen Merinos melezi ırk olduğu için ‘’Türk Merinosu’’ da denilmiştir. Günlük canlı ağırlık artışı ortalama 322 gr ’dır. Dişi kuzular ortalama 4,3 kg, erkek kuzular 4,5 kg ağırlığında doğarlar.
Alman Et Merinosu ile Akkaraman ırkından elde edilen melez ırkımız Orta Anadolu Merinosu olarak bilinir. Bu ırkta Merinos genotipi %75-80 oranındadır. Doğum ağırlıkları erkek kuzularda ortalama 4,4 kg, dişi kuzularda 4,1 kg olup, günde 290 gr canlı ağırlık artışı sağlayabilirler.
Alman Et Merinosu ile Akkaraman melezlenmesinden elde edilen bir başka etçi koyun ırkımız Malya Koyunu ‘dur. Orta Anadolu Merinos’undan farklı olarak Merinos genotipi %35 – 40 dolayındadır.
Fransız kökenli Île de France Koyunu ile Akkaramanlar melezlenmiş ve Polatlı Koyunu elde edilmiştir. Günlük canlı ağırlık artışı 300 gr civarındadır.
Alman Etçi Merinos ırkı dışında, etçi ırklar için ülkemizde yapılan çalışmalarda Siyah Başlı Alman etçi ırk koyunu da kullanılmıştır. Bu melezlemelerle elde edilen etçi koyun ırklarının başında Bandırma Koyunu gelmektedir. Alman Siyah Başlı Et Koyunu Kıvırcık melezlemesi ile elde edilen Bandırma Koyununun başı ve ayakları siyah olup, vücudu beyazdır. Kuzuları erken gelişir. Doğum ortalaması 3,7 kg olan kuzular 90 günde 32 kg canlı ağırlığa ulaşabilirler.
Günlük ortalama canlı ağırlık kazançları 280 gr olarak bildirilmektedir. Bandırma Koyununun erkekleri 90 kg, dişileri 70 kg civarında olurlar.
Alman Siyah Başlılar ile üçlü melezlemeler de yapılmıştır. Alman Siyah Başlı X Hampshire X Merinos ile Hasmer, Alman Siyah Başlı X Hampshire X Akkaraman ile Hasak Koyunları elde edilmiştir.
Ayrıca; Alman Siyah Başlılar ile kesime uygun kuzu elde etmek üzere F1’ler üzerinde çalışılmıştır. Alman Siyah Başlılar X Kıvırcık F1 melezleri kasaplık kuzu temininde kullanılmıştır. Benzeri F1 melezlemesi Hampshire X Kıvırcık ile de yapılmıştır.
F1 için Siyah Başlı Alman Koyunu ırkı Türk Merinosu ile melezlenerek kesimlik kuzular elde edilmiştir.
Etçilik yönünden değerlendirilen diğer koyun ırklarımız da söz konusudur.
Ülkemizdeki Etçi Koyun Irkları olarak etçilik yönünden diğer melezlemeler;
Doğu Friz Koyun ırkı X İvesi melezlerine ASAF adı verilmiştir ve kuzuları 4-5 kg civarında doğarlar.
Menemen Koyunu Fransız Île de France ırkı ile Tahirova ırkı melezlemesi sonucunda elde edilmiştir. Etçi yönde çalışılırsa, kuzuları günde 140 gr canlı ağırlık artışı sağlayabilir.
Bafra Koyunu, Sakız ve Karayaka ırklarının melezleme çalışmaları sonucu elde edilmiştir. İkizlik oranı yüksektir. 100 koyundan 178 kuzu elde edilebilir. Koyunları 60 kg, koçları 70 kg ortalama canlı ağırlıkta olurlar.
Kasaplık kuzu üretiminde kullanılan bir ırkımız da Ramboye (Rambouillet) olarak bilinen Fransız ırkı ile Dağlıç Koyun ırkımızdan elde edilen Ramlıç ’tır.
Ramlıç Koyunu %65-70 Ramboye, %30-35 Dağlıç genotipi taşır. Kuzuların doğum ağırlığı 4-4.5 kg civarındadır. 4 ayda 30 kg canlı ağırlığa ulaşırlar.
Görüldüğü gibi; Kıvırcık dışında yerli etçi koyun ırkımız yoktur. Yıllar içinde Alman ve Fransız etçi koyun ırklarından yararlanarak ülkemize uygun etçi ırklar elde edilmesi yönünde çalışmalar yapılmıştır.
Son yıllarda İngiltere kökenli etçi koyun ırklarından Suffolk ırkı ile de çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
