Tavuklarda Enfeksiyöz Laringotracheitis Hastalığı (Infectious Laryngotracheitis, ILT)

Tavuklarda Enfeksiyöz Laringotracheitis hastalığı, solunum güçlüğü ve nefes borusunda kanlı bir eksudat bulunması gibi belirtileri olan, akut seyirli çok bulaşıcı bir hastalıktır.

Infectious Laryngotracheitis hastalığının etkeni Herpes grubundan Laryngotracheitis virüstür.

ILT hastalığına duyarlı hayvanlar: Hastalık en çok tavuklarda görülür (Hindi ve sülünlerde de rastlanmıştır). Dört haftalık yaştan daha büyük olanlarda ortaya çıkabilir. Özellikle ergin çağda olanlar hastalığa yakalanırlar.

Bulaşma

Hasta tavuklar diğerlerine temas ile hastalığı çok kolay bulaştırırlar. Hastalığın taşınmasında kişiler, araç gereç ve çeşitli malzemeler de rol oynar.

Tavuklarda Enfeksiyöz Laringotracheitis Hastalığının Klinik Belirtileri

Hastalığın ilk belirtisi; gözlerin sulanmasıdır. Hasta tavuklar nefes almada güçlük çekerler. Doğal koşullarda inkubasyon süresi 6-12 gün kadardır. Enfeksiyon hafif ya da şiddetli seyredebilir. Hafif vakalarda, hastalar gelişemez, yumurta verimi o düşer. Konjuktivitis görülür. Devamlı burun akıntısı vardır. Mortalite yüzde 5 kadardır. Ölmeyen hastalar 2-4 haftada iyileşirler. İyileşen hayvanlar portördürler.

Şiddetli vakalarda mortalite yüzde 25’e kadar çıkar. Öksürme, başı sağa sola sallama, ağızdan koyu kıvamda salya akması, hastalık için tipik belirtilerdir. Bazı tavukların yere oturup, ağızlarını açarak boyunlarını yukarı doğru uzattıkları görülür. Nefes alıp verirken, acı duyduklarını gösteren bir ses çıkarırlar.

Nekropsi Bulguları

Patolojik değişiklikler, trachea, larinks dokularında, hava boşluklarında ve göz konjuktivasında görülür. Ağız burun boşluğunda kanlı bir eksudat bulunur. Akciğerlerde de eksudat bulunabilir.

Eski olaylarda eksudat kazefiye olup trachea’yı tıkar. Trachea epitel hücrelerinin histopatolojik muayanesi yapılırsa, epitel hücreleri içinde intranükleer inklüzyon cisimcikleri görülür.

Infectious Laryngotracheitis Hastalığında Teşhis

Hastalığın seyir şekli, klinik belirtiler ve otopsi bulguları yardımı ile teşhis konulabilir. Histopatolojik muayane ile inklusyon body cisimcikleri aranır. Kesin teşhis için virüs izolasyon ve identifikasyonu yapılmalıdır. Hastalığın tavuk difterisi ile karıştırılmaması gerekir.

Tavuklarda Enfeksiyöz Laringotracheitis Hastalığında Tedavi

Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.

Hastalığın tedavisi yoktur. Sekonder enfeksiyonlara karşı antibiyotik uygulaması önerilebilir.

Hastalıktan Korunma Nasıl Yapılır?

Hastalık çıkan kümeslerden diğer kümeslere bulaşma olmaması için sıkı önlemler alınmalıdır. Portör tavuklar izole edilmelidir.

Aşılama

İnfeksiyöz laryngotracheitis’e karşı embriyo ve doku kültürlerinde zayıflatılmış canlı aşılar kullanılır. Aşı, yalnız enfeksiyon sorunu olan kümeslerde uygulanmalıdır.

Aşı, burun-göz damla, kloakaya sürme ve bursa fabricius’a inokulasyon şekillerinde uygulanabilir.

Aşılamadan sonra 2-3 gün dokularda kızarıklıklar görülmesi normaldir. Bu aşıdan sonra ND ve IB aşıları uygulanacak ise en az 7-8 gün ara verilmesi gerekir.

Kaynaklar

1. Akay, Ö., Arda, M. (1979): Newcastle Hastalığı. Tavukçular Derneği, 3.Tavukçuluk Kongresi Kitabı (67-72) Ankara.
2. Aksoy, F.T. (1999): Farelerle Savaş. Çiftlik, sayı 183 (62-63).
3. Aksoy, F. T. (1995): Kuluçkada Dölsüz Yumurtalar ve Horozların Ayak Sağlığı. Çiftlik, Sayı 141 (36-37).
4. Aksoy, F.T. (1989): Yaygın bir üretim uygulamasında ticari broiler piliçlerde tesadüf olunan bir reovirüs infeksiyonu ve onu etkileyen bazı çevresel faktörler. Vet. Hek. Dern. Dergisi 59 (83-93).
5. Arda, M. Minbay, A., Aydın, N., Akay, Ö., İzgür, M. (1990): Kanatlı Hayvan Hastalıkları. A.Ü.Vet.Fak. Ankara.
6. Arda, M. (1986): Tavukların önemli hastalıkları ve korunma yolları. Afyon Yem Sanayii.
7. Aydın, N. (1983): Cocidiosis. Pendik Vet. Kont. Araşt. Enst. Yayın. No: 7, (163-174).
8. Demirözü, K. (1988): Tavukçuluk el kitabı. Kartal Kimya Sanayii ve Ticaret Ltd. Şti. Eğitim Yayını, İstanbul.
9. Gürsoy, N. (1987): Tavukçulukta temel bilgiler ve önemli tavuk hastalıkları. Üsküdar İstanbul.
10. .Heide, Luis van der (1980) Avian leucosis; VV-ALV-J World Poultry, Magazine on production processing and marketing No. 5, Vol 14.
11. Hofstad, M.S. (Editor) (1972): Diseases of poultry. 6 th edn. Ames. lowa, U.S.A. lowa State University Press.
12. İzgür, M (1983): Kanatlılarda Mikoplasma İnfeksiyonları. Pendik Vet.Kont. Araşt. Enst. Yayın. No: 7 (65-71).
13. Minbay, A. (1975): Tavuk hastalıkları ve yetiştiricilikteki önemi. Türkiye Birinci Tavukçuluk Kongresi (139-157). Ankara.
14. Sainsburg, D. (1980): Poultry health and management. Granada publishing Itd.
15. Tahssen, A. Abdul-Aziz, (1998) Field investigation of poulty diseases step by step / post mortem examination ot pouliry . World poultry, No7, Vol. 14.
16. Tavuk Yetiştiriciliği, Prof. Dr. F. Tahir Aksoy, Şahin Matbaası, 208-209.