Meme Savunma Sistemi Üzerine Vitamin E ve Selenyumun Etkisi, Vitamin E ve selenyum (Se), benzer biyolojik etkiye sahip esansiyel maddelerdir. Glutatyon peroksidaz (GSH-Px), vitamin E ve Se içeren bir enzimdir, birçok hayvan türünde bu enzim meme dokusunun antioksidan savunma sisteminin önemli bir parçasıdır. Selenyumun doku konsantrasyonu ve GSH-Px aktivitesi rasyon ile Se alımıyla direkt ilgilidir. O nedenle, selenyumca fakir topraklarda yetişen bitkilerle beslenen ineklerde, yeterli Se alınamamasına bağlı bozukluklar şekillenmektedir.
İnekler için en önemli vitamin E kaynağı taze otlardır, otlar tazeliğini yitirdikçe içlerindeki vitamin E konsantrasyonu azalmaktadır. Silaj veya otların depo edilmesi sırasında, bu bitkiler içindeki vitamin E miktarında önemli kayıplar olmaktadır. O nedenle meraya çıkmayan ineklere sadece kuru ot vermek, bu maddelere olan ihtiyacı karşılamada yetersiz kalmaktadır. Bu tür durumlarda, ineklerin rasyonlarına vitamin E ve Se mutlaka eklenmelidir.
Vitamin E ve Se noksanlığına ilişkin meme sağlığıyla ilgili önemli problemlere rastlanmaktadır. Özellikle vitamin E ve Se yetmezliğinde, koliform etkenlere bağlı mastitis riski artmaktadır.
Peki meme dokusu enfeksiyonlardan kendini nasıl korumaktadır?
Meme dokusu anatomik konumundan dolayı sürekli mikroorganizmalarla temas halindedir. Meme dokusu enfeksiyonlardan kendisini anatomik, hücresel ve salgısal savunma sistemini kullanarak korumaktadır. Meme anatomik savunma sisteminin en önemli parçası meme başı derisi ve meme başı keratin tabakasıdır. O nedenle meme başı derisinin bütünlüğünün korunması son derece önemlidir. Meme başı derisinin bütünlüğünü etkileyen en önemli faktör sağım makinalarıdır. O nedenle sağım makinalarının fonksiyonlarının uygunluğu son derece önemlidir. Anatomik savunma sisteminin diğer önemli parçası olan meme başı keratininin yapısında bulunan yağ asitleridir. Yağ asitleri antibakteriyel özellik taşımaktadır. Ayrıca keratin tabakasında adezyon molekülleri bulunmaktadır. Bu moleküller bakterileri tutarak, memenin parankim dokusuna ilerlemesine engel olmaktadır. Meme başı kertain yapıya zarar veren en önemli neden meme içine enjektör uçlarının tam olarak sokulması veya memenin sondalanmasıdır. O nedenle meme içi antibiyotik verir iken kanülün çok az kısmı meme başı kanalına sokulmalı ve meme çok zorunlu olmadıkça sondalanmamalıdır. Salgısal savunma sisteminin en önemli parçası ise inmmunglobulinlerdir. Süt içindeki immunglobulin konsantrasyonunu artırmak için aşılar denenebilir. Selamlarımla
Not. Aşağıdaki resimde meme dokusu hücresel savunma sistemi gösterilmiştir.
