Kuzu ve Oğlaklarda Bakır Eksikliği

Kuzu ve Oğlaklarda Bakır Eksikliği. Bakır önemli bir mikromineraldir. Vücutta antioksidan enzimlerin ve bazı hormonların yapısına katılır. Bakır eksikliğinde vücut direnci azalır. Zayıflama, kansızlık, tüylerde bozukluklar, döl verimi sorunları, ishal, tırnak yapısında anormallikler, topallık gibi sorunlar ortaya çıkar.

Kuzu ve oğlaklarda bakır eksikliği ile ortaya çıkan en önemli hastalık Enzootik Ataksi ’dir (Enzootic Ataxia). Kan serumunda ve karaciğerde bakır eksikliği söz konusu olduğunda beynin beyaz kısmında ve sinirlerin etrafını saran Myelin tabakasında hasarlar oluşur. Bu hasarların oluşumunu bilim insanları 5-14 yaş arasındaki çocuklarda görülen Shilder’s Hastalığı’na benzetmektedirler.

Beyin ve omurilikte oluşan hasarlar sonucunda kuzu ve oğlaklarda ayakta duramama, yatma, arka ayaklarda felç, kafa sallama, başın ileriye doğru uzatılmış halde tutulması, köpek oturuşu, durgunluk gibi sinirsel belirtiler ortaya çıkar. Kuzu ve oğlakların belleri çukurlaşır. Sallantılı yürüyüş veya topallık görülebilir.

Özellikle vücudun arka kısmındaki kemik ve kas yapısında görülen bozukluklara göre değişik belirtilerle kendini gösteren Enzootik Ataksi Hastalığı (Bakır Eksikliği) birincil ve ikincil sebeplere dayalı olarak ortaya çıkar. Birincil sebep vücuda alınan bakırın az olması ve hiç olmamasıdır. İkincil sebepler ise bakırın emiliminin engellenmesi veya atılımının hızlanmasıdır. İkincil sorunlara bakır ile ters etkileşen diğer mineraller sebep olabilir. Öncelikle akla gelen Molibden’dir. Molibden içeren otların olduğu meralarda (Teart Meralar) otlayan küçükbaşlarda bakır emilimi yavaşlar. Böylece ikincil bakır eksikliği kendini gösterir.

Sülfat fazlalığı da vücuttan bakırın atılmasını hızlandırır ve ikincil (dolaylı) bakır eksikliğine yol açar.  Çinko, Demir ve Kalsiyum fazlalığı da bakır kullanımını azaltarak sonuçta bakır eksikliğine sebep olabilir.

Enzootik Ataksi rahim içinde ve doğum sonrası 1-2 ay içerisinde ortaya çıkabilir. Yani kuzu ve oğlaklar doğar doğmaz hasta olabilecekleri gibi, doğumu takip eden 1-2 ay içinde de hastalık belirtilerini gösterebilirler.

Bilim insanları Angora, Boer keçilerinde ve Merinos koyunlarında ırk yatkınlığı olduğunu belirtmektedirler. Ancak Enzootik Ataksi (Bakır Eksikliği) her ırk koyun ve keçide olabilir. Diğer yandan gebelik esnasında şeker pancarı posası verilen koyunların kuzularında hastalığın görülme sıklığı artmaktadır.

Bakır Eksikliği Koruma ve Tedavi

Koruma ve tedavide Bakırın yemlere katılması veya enjeksiyonu etkilidir.