Kedilerde göz rengi değişiklikleri, iris, göz bebeğini veya göz bebeklerini (gözün siyah kısmı) çevreleyen pigmentli kas halkası gözünü etkileyebilir. Kedilerde göz rengi değişiklikleri birkaç nedeni vardır, en yaygın olanı yavru kedi yavrusu sırasında gözler maviden kahverengiye, sarıya veya yeşile değiştiğinde ortaya çıkar. Göz renginde yavru kedi yaşının ötesinde meydana gelen değişikliklerin, iyi huyludan hayatı tehdit etmeye kadar birçok nedeni vardır.
Yavru Kedi Göz Rengi Değişiklikleri
Tüm yavru kediler mavi gözlerle doğar, çünkü melanositler ışığa tepki olarak melanin üretir. Yavru kediler anne karnında tamamen karanlıktadır ve gözler doğumdan sonraki ilk 7-10 gün boyunca kapalı kalır. Gözler açıldığında, melanin üretimi başlar ve gözler yavaş yavaş maviden genetik olarak belirlenmiş renklerine dönüşür. Bazı yavru kedilerin gözleri, az sayıda melanin granülü nedeniyle mavi kalacaktır. Mavi gözler kahverengi, sarı ve yeşile resesiftir, bu da yavru kedinin mavi gözlere sahip olması için her iki ebeveynin de mavi gözlü geni geçirmesi gerektiği anlamına gelir.
Uveitis
Üveit, iç retina ile skleradan oluşan dış fibröz tabaka arasında kalan gözün pigmentli tabakası olan uvea’nın iltihaplanmasıdır. Etkilenen kediler kızarıklık veya göze bulanık bir görünüm geliştirir. Kedilerde üveitin bağışıklık aracılı, diyabet, kanser, travma, enfeksiyon ve yüksek tansiyon gibi çeşitli nedenleri vardır.
Klinik bulgular: Kısma, kızarıklık, ağrı, anormal göz bebeği şekli ve gözün önünde veya bulutlu bir görünüm.
İris Melanozu
İris melanozi, iris yüzeyine yayılan melanositlerin (pigmentasyon üretiminden sorumlu hücreler) artan proliferasyonunun neden olduğu iristeki kahverengi lekelerin ortaya çıkmasıdır. Bu durum iyi huyludur, ancak potansiyel olarak hayatı tehdit eden malign melanoza dönüşebilir.
Klinik belirtiler: Kahverengi lekeler küçük başlar ve yavaş yavaş büyür. Durum iyi huylu olsa da, bazı durumlarda glokoma yol açabilir ve bir veteriner tarafından sürekli değerlendirme gerektirir.
Katarakt (Cataracts)
Katarakt, lensin opaklığıdır, göz bebeğinin ve irisin arkasında oturan ve ışığı retinaya odaklayan kristalin bir yapıdır. Lens, bir dış kapsül, epitel ve soğan gibi katmanlar halinde yerleştirilmiş liflerden oluşur. Zamanla lenste proteinler birikir ve lensin bulanıklaşmasına neden olur. Bu görüşü etkiler ve evcil hayvan sahipleri kedilerinin nesnelere çarptığını fark edebilir.
Klinik bulgular: Göz veya gözler de gri ton, görme azalması. Kataraktın rutin bir sağlık kontrolü sırasında tesadüfi bir bulgu olması nadir değildir.
Nükleer Skleroz (Nuclear sclerosis)
Nükleer skleroz, gözdeki lensin orta kısmında yaşa bağlı yaygın bir değişikliktir. Lens epiteli sürekli olarak yeni lifler üretir, ancak lens bu ek lifleri barındıramaz ve eski lifleri lensin merkezine (çekirdek) doğru bir araya getirir. Kataraktların aksine, nükleer skleroz, lens lifleri normal düzenlemelerinde kaldığı için kedinin görüşünü etkilemez.
Klinik bulgular: Kedinin merceğinin merkezinde iki taraflı gri, dairesel bulanıklık.
Anizokori (Anisocoria)
Anizokori pupilla, yani göz bebeklerinin farklı büyüklüklerde olması ile karakterize bir klinik bozukluktur. Normalde, ışığa göre genişleyen ve büzülen göz bebekleri (gözün siyah kısmı) aynı boyuttadır. Anizokori, düzensiz öğrenci boyutları için kullanılan tıbbi terimdir. Kalıcı olarak genişlemiş (genişlemiş) göz bebeği, bir koyu göz ve bir açık göz görünümü verdi.
Anizokorinin nedenleri arasında glokom, üveit, kornea ülseri, spastik pupilla sendromu, bazı ilaçlar, tümörler, okülomotor sinir felci, retina dekolmanı, Horner sendromu, inme, kafa travması ve iris atrofisi sayılabilir.
Klinik bulgular: Eşit olmayan göz bebeği büyüklüğü en belirgin işarettir, diğer semptomlar nedene bağlı olarak değişebilir ve sarkık bir göz kapağı, baş eğme, görme kaybı, anormal göz hareketi, konfüzyon ve ağrı içerir.
Glokom (Glaucoma)
Glokom, gözde göz içi basıncının oluşmasından kaynaklanan bir grup göz hastalığıdır. Siliyer epitel göz içi sıvısı üretir. Bu sıvı, iris ve korneanın buluştuğu drenaj açısında boşalır ve kan dolaşımına yeniden emildiği bir dizi drenaj kanalından (trabeküler ağ) çıkar. Bu sıvı girişi/çıkışı, göz içindeki basıncı sabit tutmak için aynı oranda gerçekleşmelidir. Sıvının dışa akışı azalır veya engellenirse, göz içi basıncında bir artışa yol açan bir birikim meydana gelir. Bu sıvı birikimi gözün iç yapılarına doğru iter ve retinadan beyne görsel bilgi ileten optik sinire baskı uygular. Optik sinirin hasar görmesi, etkilenen gözde (gözlerde) ilerleyici ve nihai bir görme kaybına neden olur.
Klinik belirtiler ağrı, sulu akıntı ve bazı durumlarda şişmiş bir gözü içerir. Glokom kelimesi, parıldayan anlamına gelen eski Yunanca ‘glaukos’ kelimesinden gelir. Bu, gözün geliştirebileceği parlak tonu ifade eder.
Sarılık
Sarılık, kandaki bilirubin seviyelerinin artması nedeniyle cildin, mukus zarlarının ve gözlerin sarı renkte değişmesidir. Bu sarımsı pigment, heme, kırmızı kan hücrelerinin demir kısmı parçalandığında ortaya çıkar. Makrofajlar eski kırmızı kan hücrelerini globulin ve heme olarak parçalara ayırır. Heme, albümine bağlanan bilirubine metabolize edilir ve konjuge edildiği (suda çözünür hale getirildiği) karaciğere gönderilir. Oradan safra kesesine doğru hareket eder ve sonra bağırsağa boşalır. Bakteriler onu ürobilinojene dönüştürür ve dışkı yoluyla vücuttan dışarı geçer. Süreçteki herhangi bir işlev bozukluğu, kanda bilirubin birikmesine yol açar.
Sarılık, pre hepatik, hepatik ve post-hepatik olmak üzere üç kategoriye ayrılır.
Ön karaciğer sarılığı:
- Toksisiteye bağlı Heinz-vücut anemisi
- Kan grubu uyumsuzluğu
- Hemobartonelloz (paraziter kan enfeksiyonu)
Hepatik sarılık:
- Toksisite
- Enflamasyon
- Enfeksiyon
- Kanser
Karaciğer sarılığı sonrası:
- Safra taşı
- Pankreatit
- Safra kanalı tıkanıklığı
- Kanser
Klinik bulgular: Göz bebeği veya iris renk değişiklikleriyle ilgili diğer oküler değişikliklerin aksine, sarılık gözün sklera olarak bilinen beyaz kısmını etkiler. Etkilenen kediler skleranın yanı sıra cilt ve mukus zarlarına sarı bir renk tonu geliştirir.
Veteriner Hekim’e Ne Zaman Götürülmeli?
Bir veteriner, kedinin gözlerinde herhangi bir değişikliği değerlendirmelidir. Tedavi edilmeyen göz bozuklukları tam körlüğe ve bazı durumlarda tedavi edilmemiş melanomlu kedilerde ölüme neden olabilir.
Veteriner hekim, olası nedeni daraltmak için tam bir fiziksel ve oküler muayene yapacaktır.
Teşhis çalışması:
- Gonioskopi: Bir gonyoskop ve yarık lamba, kornea ve irisin buluştuğu gözün iç drenaj açısını değerlendirir.
- Yarık lamba muayenesi: Bir yarık lamba, mikroskop ve yüksek yoğunluklu ışıktan oluşan bir araçtır. Bu, veteriner hekimin gözün önündeki yapıları değerlendirmesini sağlar.
- Tonometri: Göz içindeki basıncın bir ölçüsü (göz içi basıncı) glokom için değerlendirmek.
- Floresein boyası: Kornea lezyonlarını aramak için gözün dış yüzeyine koyu turuncu bir boya (floresein) yerleştirilir.
- Oftalmoskopi: Veteriner hekim, kedinin gözünün içini incelemek için küçük bir el cihazı (oftalmoskop) kullanır.
- Tam kan sayımı: Kanın hücresel bileşenlerini (kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler) ölçen bir kan testi.
- Biyokimyasal profil: Kanın berrak / sıvı kısmı üzerinde yapılan bir test olan biyokimyasal profil, organların ve elektrolitlerin durumu hakkında önemli bilgiler sağlayan bir dizi kimyasal ve enzimi ölçer.
Bazen kedilerde göz rengi değişiklikleri hiçbir tedavi gerektirmez, sadece bekle ve gör yaklaşımı gerektirir, ancak diğer nedenler kedinin görüşünü korumak ve rahatsızlığı hafifletmek için hızlı tedavi gerektirir. Kedinin alacağı bakım türü, altta yatan nedene bağlı olacaktır.
