İnfeksiyöz hastalıklarda koruyucu aşılama ve diğer uygulamalar.
Enfeksiyona Bağlı Buzağı Kayıpları
Erken emriyonik ölüm, yavru atma ve kısırlık
• BVD, IBR
• Brucella, Leptospirozis
– Septisemi / ishal
• E. coli, Cl. enf., Salmonella
• BVD, Rota ve Coronaviruslar
• Coccidiosis, Cryptosporidium
– Pneumoni
• BVD , BRSV, IBR, PI 3
• Mannheimia haemolytica ve Pasteurella multocida
Buzağılarda Bağışıklık Sistemi Gelişimi
Doğumdan önce;
– 40. günde Timus’ta T hücre gelişimi başlar,
– 70. Günden itibaren bazı viruslara karşı, • 40 120. gün ncp BVD=PI
– Gebeliğin son 1/3’lük döneminde çok sayıda enfeksiyona karşı yanıt oluşturabilir.
Doğumdan sonra;
– 60 günde koruyucu seviyeye ulaşır.
– Hücresel ve fonksiyonel olarak yetişkinlerin seviyesinde değildir.
– Ancak 5 – 8 aylarda yetişkinler seviyesine ulaşır.
Özellikle sütten kesmeye kadarki süreçte ve nispeten ilk 5-8 aylık dönemde patojenlere karşı açık
durumdadır.
Ayrıca,
– Plesenta , antikor geçişine izin vermez
– Doğumu başlatmak için gerekli steroid hormonlar immunsupresiftir
Bu sebepten;
– kaliteli ve yeterli kolostrum almak güçlü bir bağışıklık sisteminin şekillenmesi için çok önemli.
Hastalıklarda Koruyucu Aşılama Pasif Transfer Yetmezliği – PTY
İlk 6 saatte 3 Lt kolostrum alınmalı
Bunun için gerekli süre yaklaşık 20 dakika
Araştırmalar göstermiştir ki;
– kendi başına emmeye bırakılan buzağıların %60’ı yeterli antikor alamamıştır
Sonuç:
PTY= İmmun yetersizlik=Hastalık
Ekonomik kayıp (kesin)
Ölüm (belki)
Yeterli kolostrum almayan buzağı;
–Hastalıklara daha duyarlıdır.
–Ölüm oranı daha yüksektir.
–Gelecekteki gelişim ve verim potansiyeli daha düşük seviyelerdedir.
Aşılamada Amaç
Gebelik dönemi yavru kayıplarının önlenmesi. Doğum sonrası ilk 15-20 günlük süreçte kolostrum ile güçlü koruma
Hastalıkların en sık görüldüğü haftalar
Buzağı aşı programındaki önemli noktalar
IFOMA Vaccinat ion In the Face Of Maternal Antibody Maternal antikor varlığında aşılama
Maternal antikorlar;
– aşıya karşı oluşacak immun yanıtı bazen engelleyebilir
– ama her zaman değil.
2. ve 3. aylar aşılama için daha uygun olabilir.
Kolostrum & Aşı
IFOMA
• Pasif transfer yetmezliği ihtimali dikkate aldığında 1 aylık yaşta aşılama özellikle viral patojenlere karşı başlangıç aşılaması için faydalıdır.
• BVDV, IBRV, BRSV ve PI3 gibi yaygın Solunum Sistemi Enfeksiyonlarına karşı korumada etkinliği gösterilmiştir.
• Mümkünse bununda 2-4 hafta sonra tekrarlanması önerilir.
• Diğer bir husus özellikle PTY’li ve zayıf kondüsyonlu buzağılarda ilk aşılamanın ölü, ikincisinin canlı aşılarla yapılması daha güvenli bir yoldur.
• Bu dönemde yapılan aşılama sonrası yeterli antikor cevabı alınamayabilir.
• Bu aşının başarısızlığını ifade etmez.
• Bu aşılama ile aktif hale getirilen T hücreler, haftalar hatta aylar süren koruma sağlayabilir.
Hastalıklarda Koruyucu Aşılama da Aşı programı
Her işletme için uygun tek bir aşı programı maalesef yok.
Bölge ve işletmenin gereksinimlerini karşılayan bir aşı programı yapmalı.