Hayvanlara özel sağlık sigortası. Hayvanlara hem devletin hem de özel sigortaların hazırladığı sağlık sigortaları vardır bunlardan birisi olan özel sağlık sigortası, adından da anlaşılacağı gibi sigorta kuruluşları tarafından poliçelendirilmektedir.
Hayvanlara özel sağlık sigortasında teminat kapsamı; her türlü hayvanın adi ve bulaşıcı hastalıklara gebelik, doğum, iğdişlemeya da ameliyatını, tüm kazaları, kurt saldırılarını, üçüncü kişiler tarafından bilerek ve isteyerek yapılan zehirlemelerin yanı sıra yaralama ve sakatlıkları, güneş çarpmasını, soğuktan donmaları, tel, çivi, taş ve benzeri sert ve delici cisimlerin yutulmasını, zehirli otlardan yemesi ya da ilaçlanmış meralarda otlama nedeniyle meydana gelen zehirlenmeleri kapsamaktadır. Bunların yanı sıra özel sağlık sigortasının kapsamında fırtına, yıldırım, deprem, toprak kayması ve sel sonucunda meydana gelen zararları da yer almaktadır. Sigorta şirketleri tarafından sunulan özel sağlık sigortası poliçesinde yangın veya patlama sonucunda meydana gelen ölümler ya da kesilmeler dahil olmak üzere tüm maddi zararı temin etmektedir.
Özel Sağlık Sigortası Şartları Nelerdir?
Hayvanların özel sağlık sigortası kapsamına alınabilmesi için at, eşek ve katırların 1 ile 12 yaş arası, sığırlar 1 ile 9 yaş arası, mandalar 1 ile 14 yaş arası, yerli merinos koyunlarıyla tiftik keçileri bir ile 4 yaş arası, domuzlar bir yaş ile 3 yaş arası, ev, av, çoban ve bekçi köpekleri 1 yaş ile 8 yaş arasında olmalıdır. Uzun süreli poliçe imzalandığında, hayvanın yaşı üst sınıra geldiğinde o hayvana ait teminat bitmektedir.
Özel sağlık sigortasında aksine sözleşme olmaması durumunda teminat dışı hallerin de bilinmesinde yarar vardır. Deniz, hava ve kara ulaşımı yapılırken motorlu ve motorsuz araçlarda yapılacak nakliyeler sırasında meydana gelen ölümler, öldürmeler ve kesilmeler teminat dışıdır. Grev, lokavt, anarşi ve halk hareketleri müdahalesi sırasında askeri ve polislerin neden olduğu bütün hasarlarla birlikte, terör eylemlerini yok etmek için kolluk güçleri tarafından yapılan müdahaleler de kapsam dışında değerlendirilmektedir.
Teminat Dışında Kalan Haller Nelerdir?
Her ne olursa olsun özel sağlık sigortası kapsamında kesinlikle teminat dışı kalan haller de vardır. Hayvanların ruam, at ve sığır vebası, tüberküloz, brüselloz, seçi ciğer ağrısı hastalıklarına yakalanmaları, çalınma, kaybolma ve yer değiştirmeleri, yarış,ve benzeri güç enemelerinde meydana gelen ölüm, öldürme ve kesilmeler, yarış atları ile sirk hayvanları, savaş, istila, işgal, çatışma, iç savaş, isyan ve ayaklanma sırasında polis ve askerin neden olduğu hasarlar, nükleer yakıt ya da bu yakıtın yanması neticesinde meydana gelen nükleer artıklardan dolayı oluşan radyasyonların bulaşması ile bu durumun getirdiği askeri ve polis hasarların, kesinlikle özel sağlık sigortasının kapsamı dışındadır. Bunların haricinde devlet otoritesinin sigortalı hayvan üzerinde yaptığı tasarruflar sonucunda meydana gelen ölüm, öldürme ve kestirmeler de kapsam dahilinde değildir. Özel sağlık sigortasının başlangıcı, aksi belirtilmediği durumlarda öğlen sat 12.00’de başlayıp yine aynı gün aynı saatte sona ermektedir.
Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü Nedir?
Sigorta ettiren kişinin masrafını kendi ödemek şatıyla hayvanın yaşını belirten veteriner sağlık raporunu ya da veteriner hekimin olmadığı durumda takdirde hayvan sağlık memurundan alacağı bir belgeyi sigorta kuruluşuna vermekle mükelleftir. Sigortalanan hayvanlara sigorta şirketinin uygun gördüğü damganın, küpenin ve işaretin konulması gereklidir. Damgalanamayan, küpelenemeyen ya da işaretlenemeyen hayvanların sabit ve görünür durumları sigorta poliçesine yazılmalıdır.
Sigorta yaptıran kişi ya da kuruluşun beyanının gerçeğe aykırı ya da eksik olması durumunda neler yapılacağı sigorta poliçesinde bulunmaktadır. Sigorta yaptıranın kastı olması durumunda sigorta yapanın, öğrendiği andan itibaren bir ay içinde sözleşmeden cayma hakkı vardır ve riskin gerçekleşmesi durumunda da tazminat gerçekleşmiş olsa bile ödenmemektedir. Sigorta yaptıranın kastı olmaması durumunda sigorta yapan bu durumu öğrendiği andan itibaren başlamak şartıyla bir ay içinde sözleşmeyi feshetmekte ancak prim farkı alınarak sözleşme yürürlükten kaldırılmamaktadır.
Sağlık Sigortası Nasıl Yapılır?
Sağlık sigortası, küçükbaş hayvanlarda, hayvan hastalıklarının yanı sıra gebelik, doğum veya cerrahi müdahale,tüm kazaların dışında vahşi hayvanların saldırısı, yılan ve böcek sokmaları, çayırdaki zehirli otların yenilmesi sonucu meydana gelen zehirlenmeler, afetler ve güneş çarpmaları, yangın ya da patlama gibi ani gelişen olayların sonucunda sorunlu olarak kesilmeler ve ölümler, doğal afetlerle güneş çarpmaları nedenleri ile sigorta yaptıranın uğradığı zararları temin etmek için yapılmaktadır. Teminat altına alınan risklerin tamamı poliçede yer almaktadır.
Sigorta Teminatı Dışında Kalan Haller Nelerdir?
Sağlık sigortası yaptırılırken koyun ve keçi vebası (PPR), koyun ve keçi brucellozu, şap hastalığı, mavi dil hastalığı, koyun ve keçi çiçeği hastalıkları ile kuduz ve anthrax dışındaki bulaşıcı salgın hastalıkları, sigorta yaptıranın önlem almaması nedeniyle meydana gelen vahşi hayvanların saldırıları sonucu görülen hasar ve kayıplar, her türlü oyun yarış ve güç gösterileri nedeniyle görülen itlaflar ve zorunlu kesimler, şartlarda belirtilen aşıların ihmal edilmesi sonucunda görülebilen hastalıklar teminat dışında kalan hallerdir.
Ayrıca , koyun ve keçilerde iç ve dış parazit mücadelesinin ihmal edilmesi durumunda bu hastalıklardan dolayı görülen ölümler, poliçenin başlangıcından önce meydana geldiği ortaya çıkan hasarlara ve kalıtsal anomalilere hastalıkların görülmesi sonucu yaşanan ölümler,grev ve lokavt gibi durumlarla kargaşa ve halk hareketleriyle iyi niyetli olmayan hareketlerin sonucunda askeri ve polislerin neden olduğu hasarların tamamı da teminat dışındadır.
Ayrıca sağlık sigortası teminatının dışında biyolojik ya da kimyasal kirlenmelerle birlikte sirayet etme ya da zehirlenmeler sonucu meydana gelen zararlar dahil Terörle Mücadele Yasası’nda belirtilen terör eylemleriyle bu eylemler nedeniyle görülen sabotajların etkilerini azaltmak için yetkililer tarafından yapılan müdahalelerde meydana gelen zararlar da kalmaktadır.
Devlet Sağlık Sigortası
Hayvanlara devlet sağlık sigortası da yapılmaktadır. Bu sigortanın tam adı Devlet Destekli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası’dır. Bu sigorta, Tarım Sigortaları Kanunu’nun 12’nci maddesine istinaden hayata geçirilmiştir. Kapsamı Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenmiş, Tarım ve Orman Bakanlığı kayıt sistemine kayıtlı süt ve erkek besi sığırlarıyla mandaların sigortalanması için hayata geçirilmiştir. Hayvanların sigortalanabilmesi için risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Değerlendirmenin sonucu olumlu çıkması durumunda sigorta yapılmaktadır.
Süt sığırlarında tazminatın hesaplanırken poliçede belirtilen hayvan birim fiyatı esas alınmaktadır. Muafiyetli poliçelerde muafiyeti geçmeyen hasarların ödenmesi söz konusu değildir. Tazminat hesaplanırken hasar miktarının, poliçede gösterilen muafiyeti aşan bölümü esas alınmaktadır. Sigorta bedelinden hesaplanan muafiyetin indirilmesinin ardından kalan zarar miktarından müşterek sigorta tutarı hesaplanmakta ve tazminat tutarından indirilmektedir. Hayvanın etin, derisi benzeri kısımlarından yararlanılabildiğinde bu kısımlara ait bedel ve ölümün doğum nedeniyle olması durumunda yavrunun değeri, ödenecek tazminattan düşülmektedir. Teminat kapsamındaki yavrunun hasar görmesi halinde yavrunun bedeli, sayısına bakılmaksızın, gebe hayvanın sigorta bedelinin yüzde 15’i olarak hesaplanmaktadır.
Süt Sığırlarında Tazminatın Hesabı
Tazminat hesabında, poliçede yazılı olan hayvan birim fiyatı esas alınır. Poliçe muafiyetli ise, muafiyeti geçmeyen hasarlar ödenmez. Tazminat hesabında; hasar miktarının, poliçede belirtilen muafiyeti aşan kısmı, esas alınır. Sigorta bedeli üzerinden hesaplanan muafiyet indirildikten sonra kalan zarar miktarı üzerinden, müşterek sigorta tutarı hesaplanarak, tazminat tutarından indirilir. Hayvanın etinden, derisinden ve benzeri kısımlarından faydalanılabileceği hallerde, bu kısımlara ait bedel ile ölümün, doğumdan kaynaklanması halinde, kurtarılan yavrunun değeri, ödenecek tazminattan, sovtaj olarak düşülür.
Ödenecek tazminat tutarı, Tarım Sigortaları Havuzu eksperinin raporunda belirtilen veya rapor içeriğine atfen, belirlenen kusur oranı düşüldükten sonra ödenir.
Besi Sığırlarında Tazminatın Hesabı
Devlet sağlık sigortası kapsamında besi sığırlarında tazminatın hesaplanması yapılırken hayvanın, hasar zamanındaki sigorta bedeli, hayvanın canlı ağırlık ya da karkas ağırlığının hasar tespiti yapılırken Tarım Sigortaları Havuzu eksperleri tarafından yapılacak değerlendirmelerin sonucunda belirlenmektedir. Tespit edilen değer sigorta bedelini geçerse, poliçede ifade edilen sigorta bedeli esas alınmaktadır. Devlet sağlık sigortasındaki muafiyet oranları sigorta bedelinin toplamı üzerinden uygulanmaktadır. Muafiyetli tarife uygulanırken öncelikle muafiyet miktarının indirimi yapılmakta, ardından müşterek sigorta oranı düşürülmekte ve ödenecek tazminat miktarı ortaya çıkarılmaktadır.
Yavru Atma Teminatında Tazminatın Hesabı
Teminat kapsamına giren yavru hasarı hallerinde; yavru bedeli, yavru sayısına bakılmaksızın, muafiyetsiz olarak, gebe hayvanın sigorta bedelinin %15’i olarak hesaplanacaktır.
Yavru atma teminatı hasarı kapsamında yapılacak tazminat ödemesi, bir hayvan için poliçe vadesi içerisinde bir defa ile sınırlıdır.
Ananın ölümünü müteakip yavru ölümü halinde; ayrıca yavru tazminatı ödenmez. Sadece ananın tazminatı, Devlet Destekli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası Genel Şartlarına göre hesap edilerek ödenir.
