Coryza Gangrenosa Bovum etkeni Herpesviridae ailesinin Gammaherpesvirinae alt ailesinin Rhadinovirus sınıfında yer almaktadır’tur. Alcelaphine herpesvirus ve sheep associated herpes virus suşları vardır. Virus konakçı dışında yaşamaz.
CGB ‘nin Epidemiyolojisi
Birçok ülkede gözlenmektedir. Kuzulayan koyunlarla birarada tutulan sığırlarda görülmesi daha fazladır. Bulaşma alcelaphine virusta solunum ve sindirim ylu, sheep associated virus plasental akıntılarla kontamine olan gıdaların sindirim yolu ile alınması ile şekillenir. Morbiditesi düşük, sporadik seyreder. Ölüm oranı %100 ‘e ulaşabilir. İnkubasyon süresi 3-10 haftadır.
Malignant Catarrhal Fever Patogenezi
- CGB etkeni vücuda girdikten sonra mezenşimal dokulara yerleşir be oralarda
- nekroz
- poliferasyon
- damar epitellerinde erezyonlar
- gözde keratokonjoktivit meydana getiriler
- ayrıca virus lenf yumrularında atipik poliferasyona,serebromeningeal zarlarda ve onların damarlarında bozukluğa yol açarak ensefalitislere neden olurlar
Coryza Gangrenosa Bovum Semptomları
CGB Baş ve Göz Formu (Klasik Form);
- Ani şekillenen durgunluk, iştahsızlık, süt veriminde düşüş ve yükset ateş
- Belirgin mukopurulent burun akıntısı
- Hırıltılı dispne
- Lenfadenotapi
- Kulak ve boynuz dipleri daha sıcak
- Ağızda kızarıklık ve sıcaklık artışı
- Burun mukozasının ön kısmında, yanak mukozasında ve mermede yüzeysel nekroz sonucu erozyonlar
CGB Perakut (alimenter) Form;
- Lezyonların daha şiddetli olması ve şiddetli ishal
- Gözyaşı akıntısı, fotofobi ve blepharospazm
- Çevreden başlayıp merkeze ilerleyen keratitis
- Bazen hipopiyon
- Meme başı, vulva, scorotum ve bukalığın gerisinde deri lezyonları
- İnkoordinasyon, ön ayakta paresis ve topallık
- Çoğu kez hematuri
- Tremor, nistagmus ve başı dayama
- Ölümden önce paraliz ve konvulsiyonlar
Gastrointestinal Form;
- Yüksek ateş,ağız mukozasında kızarıklık ve belirgin bir ishal vardır
- Dışkı pis kokulu ve kanlı olabilir
- Ayrıca kas titremeleri ve episkleral damarlarda dolgunluk gözlenir
- Lenf yumruları büyümüştür
- Bu forumda ölüm 4-9 günde olur
- Gözde hafif fotofobi oluşabilir
Ayırıcı Tanı
- Morbitenin düşüklüğü ve göz lezyonların olmasıyla Sığır Vebası ‘ndan
- Göz lezyonların olması ve ağızda difteroid tarzda erozyon ve ülserlerin bulunmamasıyla Mucosal Disease ‘dan
- Göz lezyonların olması ve ishalin görülebilmesi ile Şap ‘tan
- Gözde keratitisin şekillenmesi, ağızda lezyonların görülmesi ile Fotosensitiv dermatitis ‘den
- Keratitisin merkezden değil de çevreden başlayarak ilerlemesiyle Enfeksiyöz Keratokonjuktivitis ‘den
CGB Tedavisi
Sağaltım genellikle başarısızdır. NSAID ler ve diğer semptomatik ilaçlar denebilir. Antibiyotik seçiminde kinolonlar ve penisilinler kullanabilir. Serum glikoz (%30) +elektorlitler+a vitamini tavsiye edilebilir. Glukokortikoidlerde kullanılabilir.
Koruma
Sığırlar kuzulayan koyunlarla bir arada barındırılmamalıdır. Aşısı yoktur.