Coccidiosisten korunmada doğal konsept, araştırmalar coccidiostat serbest besleme yöntemi kullanarak kısmen ve hatta bazı durumlarda sorunsuz broiler yetiştirmenin mümkün olduğunu göstermektedir. Doğal coccidiosis önleme konseptin ile yapılan bir saha çalışması umut verici sonuçlar vermektedir.
Dünya çapında kümes hayvanı endüstrisi, Eimeria türlerinin neden olduğu coccidiosisin önlenmesi ve tedavisi için her yıl önemli miktarda para harcamaktadır. Protozoon parazitleri bağırsak duvarını istila eder ve bağırsak dokularına zarar vererek çoğalmaya başlar. Yetersiz sindirime ve besin absorpsiyona neden olur. İlgili Eimeria türüne bağlı olarak, bağırsağın farklı kesimlerine yerleşerek lezyonlar oluşturur ve her halukarda, kanatlı üreticileri için ekonomik kayıplara yol açar. Coccidiosisi önlemek için, yetiştiricilerin temizlik, dezenfeksiyon yanında anticoccidial ve/veya aşı uygulama seçenekleri söz konusudur.
Son yıllarda Hollanda Hasselt’teki hayvan sağlığı ürünleri ve yenilikçi yem katkı takviyeleri tedarikçisi bir şirket kanatlı yetiştiricilerinin kısmen ya da tam coccidiostatlı yem kullanımı için TriOlus kavramını geliştirmiştir. Bu yeni kavram, ticari kanatlılarda sağlık ve verim performansı üzerinde olumsuz etkiler bırakmadan bağışıklık kazandırmak için hafif bir cocdiosis enfeksiyonuna izin vermeyi amaçlamaktadir. Programda broilerler sırasıyla başlangıç 0 – 13 gün Elan Biotic, büyütme 14 – 27 gün Necotyl ve bitiş 28 – 42 gün Elan Plus 600 gram/ ton yeme katılarak verilmiştir. Her üç üründe, bitkisel eksratlar, esansiyel yağlar ve organik asitlerden oluşan bir kombinasyondur. Üretim döngüsünün farklı evrelerinde dengeli bir bağırsak florasını ve doku bütünlüğünü desteklemeyi amaçlanmaktadır.
Daha Düşük Direnç Olasılığı
Antikoksidiyal ilaç konsepti geliştirilerek ve son 50 yıldan bu yana yetiştiricinin kullanıma sunulmuştur. Bununla birlikte, antikoksidiyal etkilere sahip alternatif bitki türevi ürün konseptleri de kullanıma girmiştir. Sürdürülebilir kavramlar geliştirme konusundaki çalışmalarda, doğal bitki kaynaklı ürünlerin direnç geliştirme riski daha düşük olduğuna dair genel bir kanaat bulunmaktadır. Kanatlı yetiştirmede halihazırda kullanılan modern hibridlerin, atalarıyla karşılaştırıldığında tamamen farklı bir genetik profil ve performans potansiyeli söz konusudur. Bu potansiyeli sahada en iyi performansa dönüştürmek için en son beslenme ve sağlık teknolojilerinin bilinçli kullanımı büyük önem taşımaktadır.
Saha Çalışmaları
Kapsamlı bir laboratuvar araştırmasının ardından, Alman ve Hollanda broiler çiftliklerinde TriOlus konsepti ile ilk denemeler 2014 yılında başladı. Ürünler başlangıçta geleneksel bir coccidiostats programı ile birlikte broiler yemine ilave edilmiştir. İyi uygulama sonuçları güven verdi ve 2015’in başında araştırma ekibi konsept ürünleri broiler yemindeki koksidiostatların yerine kullanmaya karar vermiştir.
Bu saha çalışması boyunca yılda üç ya da dört devir yapan toplam dokuz boiler işletmesi katılmıştır. Yeminde geleneksel coccidiostat bulunan kontrol grubuna (kümesine) ek olarak yetiştirici tedavi grubunda (kümeslerinde) yeminde coccidiostat / bir bitkisel kombinasyonu veya Coccidiostat / 2 bitkisel kombinasyonunu kullanılmıştır. Bir işletme ise coccidiostat programı yerine TriOlus programı uygulamıştır.
Tablo incelendiğinde, üç pilot grubun teknik performansının kontrol grubununki ile karşılaştırıldığında en azından aynı düzeyde olduğunu görülmektedir. Düzeltilmiş yem dönüşümü 1500 gram, üretim miktarını artık-cada düşürme eğilimindedir.
Alışılagelen bir coccidiostat programı ile birlikte ürünlerle yapılan ilk ön araştırma sonuçları, teknik sonuçlar üzerindeki olumlu etkileri görmekle birlikte, bağırsak sağlığında da olumlu etkilere sahiptir. Bu, Ukrayna Lviv Üniversitesi Bilimsel Üretim ve Danışma Merkezi ‘ince yapılan morfolojik araştırmalardan acıkça ortaya konulmuştur. Programa göre beslenen broilerlerin bağırsak villus uzunluğunun arttığını saptanmıştır. Bu, daha geniş bir bağırsak yüzeyi ve dolayısıyla daha fazla absorpstiyon kapasitesi anlamına gelmektedir.
En İyi Kombinasyonu Arama
Saha denemelerine katılan Alman broiler yetiştiricilerinden biri, toplam 200.000 broileri olan Gehlenberg’li Andreas Moorkamp’dı. Performansı karşılaştırmak için, kontrol olarak bir kümeste alışılagelmiş coccidiostat programını (Narasin –ionophore- ve Nicarbazin –kimyasal- kombinasyonu / Salinomycin sodyum –ionophore) katkılı yem ve komşu kümesde tedavi grubu olarak coccidiostat içermeyen TriOlus (bitkisel ürün) programı uygulanmıştır. Calışmada Ross 308 civciv kullanıldı ve her iki kümesin tasarımı aynıydı. Moorkamp: “Konsepti Ekim 2015’ten bu yana dört devirde sonuç yüz güldürücüydü. Kontrol kümes ile tedavi grubunda sonuçlar aynı bulunmuştur. Tedavi grubunun maliyeti, kontrol grubun maliyetine benzer şekilde broiler başına yaklaşık 0.01 € ‘dır.
Alman broiler yetiştiricisi normal olarak standart coccidiostat progra-mını değiştirdiğinden, beşinci döngüsü şu an Decoquinate % 6 ta ve işlet-mesinde ookist sayısını azaltmayı amaçlıyor. Moorkamp: “Çiftlikte cocci-diosisi kontrol altına almak için konsept kullanımı ile ilk sonuçlar konusun-da çok heyecanlıyım. Ancak soru şu; bu konsespt pratikte uzun vadede nasıl çalışacak? Coccidiosis, kalıcı bir çiftlik sorununun çözülmesidir. ” Bu nedenle, tedarikci firma ile istişarelerde bulunan Moorkamp, bir sonraki döngüleri TriOlus konseptiyle yetiştirmek veya kombine coccidiostat / Tri-Olus kullanama seçenekleri gözden geçirmektedir.
Eimeria Ookistlerinin Sayımı ve Farklılaşması
Moorkamp çiftliğinden, kontrol ve tedavi grubundan her gramda ookist sayımı (HGO) ve Eimeria türlerini saptamak amacıyla 16. günden itibaren her üç-dört günde bir gübreden örnekler alınmıştır. İlk devirde hem kontrol hem de tedavi grubunda ookistl sayısının 21. günde pik yaptığı saptanmıştır. Kontrol kümesinde 300.000 tedavi kümesinde 300.000 HGO sayılmıştır. 2. devirde HGO, her iki kümesde de 21. gün artmaya başlamış, HGO kontrol kümesinde 24. güne kıyasla, 28. günde zirve yapmıştır. HGO, tedavi grubuna kıyasla kontrol grubunda ile oldukça uzun bir süre yüksek bir seviyede kalmıştır.
Eimeria popülasyon kompozisyonu; her iki çalışmada (birinci ve ikinci devirde) ve iki grupta Eimeria acervulina dominant türdü ve HGO üçüncü ve dördüncü haftalarda zirve seviyelerine ulaşmıştır. Hayvanlar 16 günlükken her iki grupta ortalama % 43 Eimeria acervulina saptanmasına karşın, 21. günde ortalama % 75’e yükselmiştir. 16. Günde tedavi grubunun % 17sine karşılık, kontrol grubunda, Necatrix / Praecox yüzdesi % 47 bulunmuştur. Her devrin sonuna doğru HGO düşmüş ve baskın tür olarak Eimeria Maxima saptanmıştır.
Coccidiosisten Korunmada Doğal Konsept Sonuç
Coccidiosis, uluslararası kanatlı endüstrisinin önemli bir sorunudur. Dolayısıyla, tüm dünya kanatlı yetiştiricilerinin % 90’ı, enfeksiyonları önlemek ve kontrol altına almak için yemde koksidiyostat kullanmaktadır. Bitkisel ürün kombinasyonu konseptinde amaç; sürdürülebilir bir kanatlı üretim zincirinde coccidiosisin azaltılmasına ve yayılmasına ve bağırsak sağlığının geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. Konsepte, her zamanki coccidiostat programlarına ek ya da olası bir alternatif olarak global bir ilgi duyulmaktadır. Konsept uygulanan sürülerin performansını da olumlu yönde eklediğini görülmektedir. Şu anda hindi üretimi ve yumurtacı yarka yetiştiriciliğinde coccidiosis kontrol etmek için bir program üzerinde çalışılmaktadır.
Coccidiosisten Korunmada Doğal Konsept Kaynak
Çeviri * “Natural coccidiosis prevention concept” by Dick Van Doorn, poultryworld.
