Zoonoz hastalıklar, hayvanlardan insanlara veya insanlardan hayvanlara geçen bakteri, mantar, virüs ve parazitlerin neden olduğu bulaşıcı hastalıklardır. Mesela köpeklerde yaygın olarak gözüken hastalık örneklerinden bazılarını verecek olursak bunların başında Rabies (Kuduz), Mange, Leptospirosis sayabiliriz. İnsanlarda görülen hastalıklardan bazılarını sayacak olursak Tuberculosis, Malaria, Cholera, Rabies, HIV/AIDS, Ebola sayabiliriz. Sığırlardan bulaşan hastalıklarından bazıları örnek verecek olursak Leptospirosis, Listeriosis gibi. Koyun ve Keçilerden bulaşan hastalıklarından bazıları örnek verecek olursak Salmonellosis, Brucellosis sayabiliriz. Zoonoz hastalıkları daha da çoğaltmak mümkündür ama belirttiğim gibi bazıları örnek olarak verdim.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) ‘ye göre, zoonoz hastalıklar insanlığı etkileyen tüm bulaşıcı hastalıkların yaklaşık% 60’ını oluşturuyor ve son 10 yılda yeni insan hastalıklarının % 75’ini zoonoz hastalıklardan bulaştığını belirmektedirler.
Son yılarda artan küresel kaygılar ve zoonoz hastalıklar salgınlarının minimuma indirgenmesine veya tamamen engellenmesine yönelik çabalar var. Ancak, sağlık uzmanlarının çalışmalarının dışında, bu hastalıklarla ilgili daha fazla şey bilmemiz önemlidir; bu nedenle, kendimizi ve hayvanlarımızı her zaman nasıl koruyacağımızı bilmeliyiz. Sadece sağlık uzmanlarının yaptığı uygulamalar hiçbir zaman yeterli olamaz. Uzmanların yanında özellikle hayvan sahiplerininde bilgilendirilmesi ve eğitilmesi şarttır.
Hayvanlarla insanlar arasında zoonoz hastalıklar etkeni nasıl bulaşır?
İnsanlarla hayvanlar arasındaki yakın bağlantı nedeniyle, insanların zoonoz hastalıklara neden olabilecek etkenleri bulaşabileceği yaygın yollardan bilmek çok önem arz etkemtedir. Bunlar arasında şunlar olabilir:
Doğrudan temas : Enfekte olmuş bir hayvanın tükürük, kan, idrar, mukoza, dışkı veya diğer vücut sıvılarıyla temasa girer. Örnekler hayvanları sevmek veya dokunmak, ısırıkları veya çizikleri içermektedir.
Dolaylı temas : Hayvanların yaşadığı, dolaştığı veya mikrop bulaşmış nesneler veya yüzeyler ile temasa girmek. Örnekler, akvaryum tankı suyu, evcil hayvan yaşam alanları, tavuk kümeleri, bitkiler ve toprak, ayrıca evcil hayvan gıda ve su yemekleri içerir.
Vektörel kaynaklı : Bir kene, bir sivrisinek veya bir pire gibi bir böceğin ısırdığı.
Gıda Kaynaklı : Güvensiz bir şeyi yemek veya içmek (pastörize edilmemiş süt, az pişmiş et veya yumurta, enfekte olmuş bir hayvandan dışkılarla kirlenmiş çiğ meyve ve sebzeler gibi).
Vetrehberi olarak zoonoz hastalıklar hakkında daha fazla bilgi edinmek ve bu hastalıkların nasıl önleneceğini ve yönetileceğini öğrenmek için kullanışlı bir bloğudur. Hayvan ve insan sağlığına zoonoz hastalıklar yönünden hastalıkların nasıl bulaştığını hangi hayvanlarda gözüktüğü, bunun engellenmesi için ne yapılması gerektiğini gibi birçok bilgiyi vermeye çalışmaktayız.