Yumurta tavuğu yetiştiriciliğinde ekonomik nedenlerle başvurulmakta olan zorlamalı tüy dökümü dünyada yaygın olarak kullanılmakta olan yetiştiricilik tekniklerinden biridir.
Yarka dönemi sonrasında yumurta üretmeye başlayan tavukların genel olarak bir sezon sonunda yani yaklaşık olarak bir yıl sonunda yumurta verimlerinde ve kalitelerinde düşmeler meydana gelmektedir. Bu durumda üretimde ekonomikliğin ve karlılığın korunabilmesi adına iki yol bulunmakta olup bunlar eldeki tavukların ıskartaya ayrılması yani sürünün yenilenmesi ya da mevcut tavukların çeşitli metotlar kullanılarak zorlamalı tüy dökümünü yaptırılarak yumurta kalitesinin iyileştirilmesi şeklindedir.
Zorlamalı tüy dökümü üreticinin sürü yenileme bütçesinin bulunmadığı dönemlerde tercih edilmektedir. Kanatlıların doğal yaşamlarının bir parçası ve normalde de fizyolojik olarak gerçekleşen tüy dökümü olgusu suni yöntemlerle biraz daha hızlandırılmaktadır. Çevresel faktörlerde çeşitli manipülasyonlar yapılarak kullanılan teknikte yem, su kısıtlamaları, çeşitli kimyasal yardımcılar ve rasyonlar da bazı mineral seviyelerinin değiştirilmesi şeklinde uygulamalar yapılmaktadır.
Çevresel etmenlerdeki değişimler sonrası yumurta üretimi durmakta ve tüy dökümü sonrası yumurta verimi tekrar başlamaktadır. Yapılan çalışmalar da zorlamalı tüy dökümü sonrası yumurta ağırlığı, kalitesi ve dayanıklılığında öncesi döneme kıyasla artışlar olduğu gözlenmiştir. Tüy dökümü sonrası verim düzeylerinde azalma meydana gelse de tüy dökümü yaptırılmamış hayvanlara kıyasla daha iyi seviyelerde olduğu görülmektedir. Uygulanan programın türüne bağlı olarak yumurtacı tavuklarda çeşitli seviyelerde canlı ağırlık kayıpları meydana gelmektedir. Yine yapılan çalışmalarda belirli seviyelere kadar yaşanan ağırlık kayıplarının normal programa geçiş sonrası tolere edildiği ve iç organ yapısında kalıcı hasarlara sebebiyet vermediği görülmüştür. Yazımın sonunda tekrar belirtmek isterim ki zorlamalı tüy dökümü tekniklerinin pek çok varyasyonları bulunmakla birlikte gelişen teknoloji ve bilimsel metotlar sayesinde seçilen yöntem doğrultusunda hayvan refahını en üst seviyede tutarak bu işlemi gerçekleştirmek mümkün olmaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde yöntemi uygulayacak üreticilerin hayvanların yaşam koşullarını en az etkileyecek şekilde bir metot seçmesi ve uygulanması büyük önem arz etmektedir.
Sağlıklı günler dilerim…
