Yeni doğan buzağıları kolostrumla besleme. Süt sığırı yetiştiricileri buzağıların doğduktan hemen sonra kolostrum aldıklarından emin olmalıdırlar. Araştırmalar buzağıların doğduktan sonra % 25’inin 8 saat boyunca ilgilenilmediğinde yalnız kaldıklarını, % 10-25’inin de yeterli kolostrumu alamadıklarını göstermektedir. Yeterli kolostrumu alamama genelde köylerdeki ufak işletmelerde bilgisizlikten dolayı olmaktadır. Buzağıların yaşamlarını ilk bir kaç saat içerisinde 2-2.5 litre civarında kolostrum almaları gerekmektedir. Toplam günlük tüketim ise 4.5-6.5 litre civarında olmalıdır. Bir başka ifade ile buzağının canlı ağırlığının % 10 ‘u kadar olmalıdır. Bazen kolostrum diğer hayvandan sağılarak buzağıya içirilir. Böyle bir uygulama yapılabilmesi için aynı anda doğum yapan iki hayvanın buzağılarına uygulama yapılabilir. Aksi takdirde, buzağı gerekli bağışıklık maddelerini alamadığı gibi rumen gelişiminin uzamasına ve sindirim bozukluklarının görülmesine neden olur. Buzağı normal koşullarda bir hafta içerisinde 25-30 litre arasında kolostrum tüketir.
Yeni doğan buzağıları kolostrumla besleme dikkat edilecek noktalar ana hatlarıyla şu şekilde özetlenebilir;
a- Annenin meme bölgesi temiz olmalıdır.
b- İlk bir kaç saat içerisinde ( en geç 2 saat içinde) 2-2,5 litre kolostrum verilmelidir. Çünkü buzağıların kolostrumu pinositoz yoluyla barsaklarada doğumdan sonra en fazla 2 saat içinde sindirirler. Bu zaman zarfında verilirse kolostrum buzağının bağırsaklarında birikmiş olan sindirim artıklarının da atılmasına yardımcı olur.
c- İlk gün mutlaka 4.5-6.5 litre civarında kolostrum verilmelidir.
d- Buzağıya kolostrum doğduktan 15 ila 30 dakika içerisinde verilmeye başlanmalıdır.
e- Yapay yolla içirilecek kolostrumun mutlak suretle vücut sıcaklığında olması gereklidir. kesinlikle 35 derecenin altında olmamalıdır.
Fazla kolostrumun değerlendirilmesi
Fazla olan kolostrumlar çeşitli şekillerde değerlendirilirler. Bu yöntemlerden biride dondurma yöntemidir. Yüksek kaliteli kolostrumları daha sonra kullanmak üzere dondurularak saklanması iyi bir uygulamadır. Böyle bir kolostrum çeşitli sebeplerle taze kolostrum bulunamadığı zamanlarda güvenle kullanılabilir. Fazla kolostrum küçük miktarlar halinde hızlı bir biçimde dondurulabilir. Dondurulmuş kolostrum yaklaşık -20 derece bağışıklık özelliğini korur.
Dondurulmuş kolostrum yavaş yavaş çözülmelidir. Bu amaç için sütün bulunduğu kap, ılık su ile dolu bir kabın içine konarak yavaş yavaş çözdürülmelidir. Kolostrumu çözdürmek için pişirmek ya da mikrodalga fırınlara koymak gibi yanlış uygulamalar kesinlikle yapılmamalıdır.
Eğer fazla kolostrumu dondurarak değerlendiremiyorsak, kolostrumu belli oranlarda su ile karıştırarak diğer buzağıların beslenmesinde kullanabiliriz. Sulandırma işlemi kolostrumun kıvamına göre 2 kısım kolostruma 1 kısım su katarak olabilir ya da 3 kısım kolostruma 2 kısım su katarak değerlendirebiliriz.
Fermente kolostrum
Fermente edilmiş kolostrum buzağı doğduktan sonra ilk 6 sağımda sığırlardan elde edilen fazla kolostrumların kullanılmasıyla hazırlanan bir buzağı yemidir. Büyük kapasiteli çiftlikler için kullanışlıdır. Şu anda çok popüler bir yem olduğu söylenemez. Ancak düşük masraflı olması gelecekte popülarite artışına sebep olabilecektir. Gerçekte uygun koşullarda sulandırıldığı zaman fermente kolostrum mükemmel bir yemdir. Buzağılarda besi performansı ya da canlı ağırlık artışı ile ilgili normal süt ya da süt ikame yemleri ile beslenen buzağılara benzer olmuştur.
Fermente kolostrumun hazırlanışı
Kolostrumu fermente edebilmek için en iyi sıcaklık 25.5-26.5 dereceler arasındadır. 15.5 derecenin altındaki sıcaklıklarda fermantasyon yavaş, 26.5 derecenin üstündeki sıcaklıklarda ise hızlı gerçekleşir ki bu da arzu edilmeyen mikroorganizmalar olaya hakim olabilir. Kolostrumun fermente edildiği kapların direk güneş ışınına maruz kalmamaları gerekmektedir. Kolostrumlar fermente edildikten sonra kullanılmadan önce karıştırılmalıdırlar. Fermente kolostrum 14-30 gün arasında depolanabilir. İçerisine bir miktar prezarvetif amaçlı asit ilavesi bu süreyi uzatır. Antibiyotik tedavisi gören hayvanlardan elde edilen kolostrumlar fermente kolostrum hazırlamada kullanılmamalıdır. Aksi halde fermantasyon olmaz.
Kolostrumun fermente olması laktik asit üreten bakteriler tarafından 10-14 günde gerçekleşir. Bu sırada pH 4.5 ya da aşağılara düşebilir. Bu pH da normal sütte üreyebilen bazı zararlı mikroorganizmalar yaşayamaz. Fermente sütte buzağının sindirim sistemi üzerine yararlı etkilere sahip laktobasiluslar hakim durumdadır.
İlk hafta buzağılara günde 3.5-4.5 litreden fazla fermente kolostrum verilmemelidir. Genel uygulama normal kolostrumda da olduğu gibi buzağını canlı ağırlığının % 10 ‘u kadar verilmesi şeklinde olmalıdır. Buzağılara ne tip bir besleme programı uygulanırsa uygulansın buzağı ve verilecek yemin tartılıp ona göre yem vermek gerekir. Bazen buzağılar fermente kolostrumu yemek istemeyebilirler. Böyle buzağılara belli bir alıştırma döneminden sonra bu yeme geçilmelidir. Bu geçişte verilen sıvı yeme fermente kolostrum azar azar katılarak sonra tamamen fermente kolostruma geçilmelidir.
