Tavukçuluğun yayılmasını ve gelişmesi, tarihi gelişim içerisinde bazı faktörler tavukçuluğun yayılma ve gelişimini olumlu yönde etkilemiştir. Bunlar kısmen tavukçuluğun diğer bazı hayvancılık ve tarımsal faaliyetlere nazaran avantajları da sayılabilir. Ayrıca son yüzyıldaki hemen her alanda da ve tavukçuluk sektöründeki teknolojik değişim ve gelişim de bu faaliyet kolunun gelişmesini önemli ölçüde etkilemiştir. Aşağıda maddeler halinde sıralanmış bu faktörlerin çoğaltılması, genişletilmesi mümkünse de burada ana hatlarıyla verilmesi yeterli görülmüştür.
Tavukçuluğun Yayılmasını ve Gelişmesini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
- Tavuklar yapılan itibariyle küçük cüsseli hayvanlardır. Diğer hayvanlarla mukayese edildiğinde çok daha az yem yerler, bakımları kolaydır.
- Çok eski zamandan beri gerek evcilleştirilmemişlerin avlanması ile gerekse evcilleştirilenlerin yetiştirilmesi ile tavuk eti ve yumurta her toplumda aranan sevilen bir gıda maddesi olmuştur. Keza evde bir hasta olduğunda ya da eve bir misafir geldiğinde hazırlanacak yemeklerin başında yine tavuk gelmekteydi. Bu alışkanlığın halen devam etmekte olduğunu söyleyebiliriz.
- Nüfus artışı, toplu yerleşim birimlerinin kuruluşu, şehirleşme, tavuk eti ve yumurtaya olan talebi artırmıştır.
- Tavuk üreme kabiliyeti yüksek bir hayvandır. Piliçler 5-6 ayda yumurtlamaya geçer. Ayrıca yetiştiriciler gurk tavuk ile kolayca civciv çıkarılabilmektedirler.
- Büyük baş hayvan yetiştiriciliği için elverişli alanlar daralmıştır. Arazi kıymetlenmiştir. Halbuki tavukçuluk için az bir yer yeterli olmaktadır. Kafes sistemi, çok katlı kafesler, iki katlı kümesler, birim alanda çok sayıda hayvanın bakımını mümkün kılmıştır.
- Süs tavukları ve bu amaçla geliştirilmiş genotipler de tavukçuluğun yayılmasında etkili olmuştur.
- Tavukçuluk yetiştiricisi için devamlı gelir getiren bir faaliyettir. Diğer bazı tarımsal faaliyetler gibi mevsimlik değildir.
- Kırsal alanlarda ve köylerde 10-20 yada biraz daha fazla tavuk bulunduran aileler evin et ve özellikle yumurta ihtiyacını rahatlıkla karşılarlar. Ayrıca fazla olan yumurtaları satmak suretiyle bir cep harçlığı yaparlar.
- Ekonomik yönden gelişmemiş gerek orman bölgeleri gerekse kırsal alanlardaki yerleşim birimlerinde geçim için alternatif faaliyetlerden biri de hayvancılıktır. Hayvan yetiştiriciliği içinde de bu bölgelerin ve ailelerin durumları gözönüne alınarak tavukçuluk önemli bir yer tutar.
- Az kapasiteli aile tavukçuluğu için ağır iş gücü ihtiyacına gerek yoktur. Çocuklar ve yaşlılar da tavukçuluğun günlük işlerini yapabilirler. Hatta bugün 4-5 bin kapasiteli bir tavukçuluk işletmesi, dışardan işçi tutulmaksızın yürütülebilmektedir.
- Tavukçulukta yatırımın paraya dönüşmesi diğer hayvansal üretim kollarından daha kısa sürede gerçekleşmektedir.
- Zamanla tavukların mevsime bağlı olarak yumurta yumurtlama alışkanlıkları değiştirilmiş kışın da yumurta üretim imkanı olmuştur.
- Tavuk eti ve yumurtanın besin değeri, diğer hayvansal kaynaklı gıdalar gibi insanın bedensel ve zihinsel gelişimindeki değeri anlaşıldıkça yumurta ve tavuk etme olan talep artmıştır. Bu talep gelecekte daha da artacaktır. Bu talep, üretimi yani bu yetiştiriciliği teşvik edici niteliktedir.
- Bu sektörü ve ilgili dallardaki teknolojik gelişmeler ile tavukçuluk biliminin ilerlemesi ve bunların uygulamaya aktarılması da önemli bir etken olmuştur.
- Hayvan besleme ve yem sanayiindeki gelişmeler verimliliği arttırmış, gelişmeyi olumlu yönde etkilemiştir.
- Entansif yetiştirme ve artan otomasyon sayesinde az yerde çok sayıda Tavuk/broiler yetiştirmek daha az iş gücü ile büyük kapasitelerle çalışmak, böylece yüksek ürün çıkışı, daha rantbl yetiştiricilik mümkün olmuştur.
- Tavuk ürünleri insan gıdası dışında endüstri alanında da geniş ölçüde kullanılmaktadır.