Tavsanlarda koksidiyoz, hastalığın nedenlerin de etkeni olan koksidialar hayvanlar aleminin en ilkel yaratıkları protozoadırlar ve hayvanlar aleminin en ilkel yaratıkları olup seksüel ve aseksüel üreyebilirler. Bulundukları organlara göre etki mekanizmaları farklılık göstermekte olduğu gibi, diğer hayvanları etkileyen türler tavşanları etkilemez. Tavşanları etkileyen yaklaşık 9 koksidia türü bulunmaktadır. Bir tanesi karaciğeri, diğerleri bağırsakları istila ederler Karaciğer koksidiyozu olan Eimeria stiedai ekonomik kayıplara neden olmayıp birkaç haftalık bir sağlık koruma ve önleyici ilaç kullanarak önlenebilir. Daha ılıman olan bölgelerde karaciğer koksidiyozuna karşı doğru ilacı seçmek oldukça zordur ve hastalık ciddi problemler doğurabilir. Karaciğer sürekli denge halinde çalışması gereken bir organdır ve uygun olmayan çalışma sistemi veya kronik karaciğer yetmezliği hayvanın rezistansının azalmasına neden olacaktır. Bağırsak koksidiyozu 4 grupta sınıflandırılabilir ve bunlardan bazıları patojen değildir.
Tavsanlarda Koksidiyoz Hastalığı Belirtileri
Tavsanlarda Koksidiyoz, bağırsak koksidiyozlarında ortaya çıkan başlıca semptomlar; İshal, dehidrasyon ve derideki yapı değişiklikleri, ağırlık kaybı, yem ve su tüketiminin azalması ve ölümler şeklindedir İshal parazitin alınmasından 4-6 gün sonra ortaya çıkar ve en fazla 8-10. günlerde etkilidir. Ölüm olayları ishalle birlikte 3-4 gün içinde ortaya çıkar ve bulaşmadan 9 gün sonra hızla artar.
Koksidiyoz çevre faktörlerinin elverişsiz olduğu düzeyde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Ayrıca diğer hastalıklara duyarlılık ve hayvanlara yapılan uygulamalar da enfeksiyonun artmasında etkili olmaktadır. Koksidiyozun teşhisi laboratuvarda dışkı sayımı ve iç organların muayenesi ile yapılır. Ancak karaciğer koksidiyozunun tanımı daha kolaydır. Bu tür karaciğerde sarı çizgiler ve küçük nodüllere neden olmaktadır.
Koksidiyoz Hastalığı Tedavi Yolları ve Sağaltımı
Tavsanlarda Koksidiyoz, kontrol altına alınmasında hayvanların dışkı ile temasının kesilmesi, barınak içi neminin azaltılması ve ortam sıcaklığının yükseltilmesi, dezenfeksiyon uygulanması etkili olabilir. Ancak koksidiyostatların yem ve su içerisinde verilmesi ile sürekli denetim altında tutulabilir. Antibiyotikler koksidiyoza karşı etkili olmamaları da birlikte ishali önlemek ve ikinci derecede bakteriyel bulaşmaları önlemek amacıyla kullanalabilirler. Coccidiosis kendi özel ilacı kullanmak bunun yanında da mutlaka bağışıklık sistemini desteklemek amacı ile vitamin mineraller verilmeli veteriner hekim uygun görmesi durumunda da mutlaka serum verilmelidir. Bunun yanında şunu da belirtmek isterim ki Tavsanlarda Koksidiyoz hastalığının tedavi şansı da azdır.
