Sütte sarı renk, sütün rengi fildişi-krem renginden hafif sarıya kadar değişir. Sadece manda sütü beyaz (bembeyaz)dır.
Ayrıca; sütün rengi hayvanın ırkına, yediği yemlere göre de değişkenlik gösterir. Bazen patolojik yani hastalıkla ilgili renk değişiklikleri de söz konusudur.
İnek sütünde ırkın önemi sütün renginde de öne çıkmaktadır. Yağ zerrecikleri (globül) büyük olan ırkların sütleri diğerlerine göre daha sarımsıdır. Bu ırklardan Jersey ırkını ve Bos İndicus (Desi ırklar, Hindistan kökenli, hörgüçlü) ırklarını sayabiliriz. Hatta Hindistan kökenli ırkların daha yağlı, daha yoğun yapılı ve sarımsı sütleri dünyada “Desi milk” olarak adlandırılmaktadır. Bu sütlerin daha besleyici olduğu yaygın bir kanaattir.
Sütteki yağ oranının yüksekliği de sütün sarımsı bir renkte olmasına yol açar. Örneğin; Jersey ırkı ineklerin diğer ırklara göre yağ oranı yüksek olduğundan bu ırkın ineklerinden alınan süt diğer ırkların sütlerine oranla belirgin bir şekilde sarıdır.
Sütün rengiyle ilgili etkisi olan diğer konu ineğin yedikleridir. Özellikle çayır-merada beslenen ya da bolca yonca tüketen ineklerin sütleri daha sarımsı olur. Yine bazı yörelerde havuç verilen ineklerin sütlerinin sarı olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Süte sarımsı rengini veren yediği otlardaki “karotenoid”lerdir.
Karotenoid denildiğinde akla gelen betakaroten ve ksantofil’dir. Betakaroten A vitamininin ön maddesidir. Süte sarı renk verir. Ancak; mandalarda betakaroten A vitaminin içerisinde metabolize olduğundan süte sarı renk vermez. O yüzden manda sütü beyaz olur.
Süte renk verebilecek olan vitaminler de vardır. Sütün içerisinde B2 vitamini (Riboflavin) B7 vitamini (Biotin) ve B12 vitamini (Cobalamin) yüksek orandaysa süt portakalımsı sarı renktedir. Sadece B2 vitamini (Riboflavin) fazlalığı süte yeşilimsi bir sarı renk verir.
Yukarda sütte sarı renk ırk, yem ve hastalıklarla ilgili olabileceğinden söz etmiştim.
Irk ve yem, özellikle kaba yemin süt rengindeki etkisinden sonra patolojik sarı renk ile ilgili bilgi vereyim.
Örneğin; leptospirosis hastalığında, başta Leptospira hardjo enfeksiyonunda süt koyulmuş halde ve sarı renktedir.
Diğer yandan ırkların önemli bir hastalığı olan mastitiste (meme yangısı), etkenin Mycoplasma olduğu vakalarda süt yoğun yapıda ve sarımsı renktedir. Ancak, patolojik (hastalıklarla ilgili) sütte sarı renk tek başına değil, diğer belirtilerle birlikte değerlendirilir. Zaten sağlıksız bir inekte süt ya yoktur ya da çok azdır. Başka belirtilerle birlikte değerlendirildiği zaman sütteki sarı rengin fizyolojik değil patolojik olduğu anlaşılır.
