Sivrisinekler, başta memeliler ve kuşlar gibi sıcakkanlı canlılar olmak üzere birçok omurgalı canlı grubundan kan emmektedirler. Kan emme davranışları ve geniş ekolojik toleranslarıyla sivrisinekler birçok hastalık etmenine vektörlük yapmakta bu özellikleri nedeniyle her yıl dünya genelinde milyonlarca insanın hastalanmasına ve bir kısmının ölmesine yol açmaktadırlar. Dünya genelinde 3500’ün üzerinde türü bulunan sivrisinekler ülkemizde 50’den fazla tür ile temsil edilmektedir. Olumsuz çevre koşullarında uzun süre canlı kalabilmeleri, üreme potansiyellerinin yüksek olması, larvalarının dünyanın tüm zoocoğrafik bölgelerinde farklı sucul habitatlarda gelişebilmesi ve kan emme davranışları nedeniyle böcekler arasında hem sağlık açısından hem de ekonomik yönden önemli bir yere sahiptirler.
Sağlık açısından oldukça önemli bir canlı grubu olan sivrisineklerin popülasyonlarının kontrol altında tutulması bir zorunluluktur. Bu amaçla farklı yöntemler uygulanmaktadır. Özellikle sucul ortamlarda larvalarla yapılan mücadele çalışmaları hem mücadelenin temelini oluşturmakta hem de başarıyı arttırmaktadır. Ancak sivrisinek larva mücadele çalışmaları sırasında kullanılan ürünler zaman zaman sivrisinek larva ve pupalarıyla aynı sucul ortamlarda bulunan hedef dışı canlılara zarar verebilmektedir.
Sivrisinekler İnsan Seçer mi?
Görme kabiliyetleri iyi olmayan sivrisineklerin kan emmek maksadıyla insana yönelmesi koku alma kabiliyetlerinin daha fazla geliştiğini göstermiştir. İnsanların ayak kokusu, ter kokusu ve vücut kokusunu algılayarak kişileri seçtikleri, gece uyuyan insanlardan uzun boylu, kilolu ve yüksek vücut ısılı insanları tercih ettikleri gözlemlenmiştir.
Sivrisinekler neden kulağımızın dibinde vızıldar?
Arizona Üniversitesi‘nden entomoloji profesörü Michael Riehle, “Kulaktaki uğultu, çoğunlukla sivrisineklerin kanat çırpmasının yan etkisi” diyor. Profesör, “Bu sesin menzili uzun değildir. Bu nedenle onu, sineklerin en çok kulaklarınızın etrafında uçtuğu sırada fark edersiniz” diye ekliyor. Buna göre insanlar kulakları etrafında vızıldayan sivrisinekleri kolayca algılayabilse de sivrisineklerin çoğu, kafa yerine ayakları tercih ediyor olabilir. Zira ayaklar, sivrisinekleri cezbeden kokuları yayan bakterileri besliyor. Yine de Prof. Riehle’ya göre çoğu kişi, ayak bileklerinin etrafında vızıldayan sivrisineği fark etmiyor. Sinir bozan vızıltı, erkek sineklere müzik gibi geliyor. Uzmanlara göre dişi bir hedefe doğru uçarken kanatlarını 450 ila 500 hertz frekansında saniyede yaklaşık 500 kez çırpıyor. Üstelik bu frekans, La notasına ayarlanıyor.
Kaynakça:
- Önder S. (2013). Bazı Sivrisinek Larvasitlerinin Sivrisinek Larva Predatörü Notonecta Sp. Üzerinde Toksik Etkilerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Ana Bilim Dalı, Antalya, Türkiye.
- insanvehayat
- indyturk
