Sığırların pembe göz hastalığı, Sığırların gözlerinin kızarmasına ve gözyaşı akıntısına sebep olan bu hastalığa pink eye = pembe göz hastalığı adı verilmiştir. Literatürdeki adı Enfeksiyöz Bovine Keratokonjuktivitis (IBK)’tir.
Hastalık etkeni Moraxella bovis adı verilen bir mikroorganizmadır. Moraxella bovis enfeksiyonları genellikle yazın görülür ve hayvanlar arasında sineklerle yayılır.
Kış aylarında da pembe göz hastalığı görülebilir. Etkeni Moraxella bovoculi olup, toz ve yemlik önüne düşen gözyaşı ile yayılır. Kışın görülen bu hastalık sığırların IBR hastalığıyla karıştırılır.
Pembe göz hastalığının yayılmasında bitki polenleri, ot tohumları, pisipisi otu, devedikeni gibi otlar ve güneş ışığı da rol oynar. Güneş ışığı hastalık etkeni olan mikroorganizmanın enzim aktivitesini artırır.
Pembe göz hastalığı buzağıların sütten kesme ağırlığında düşüşlere ve yetişkinlerde verim düşüklüklerine yol açar. ABD’de yıllık 150 milyon dolar kayıp hesaplanmaktadır.
Hastalık hayvanlar açısından ağrılı, çiftlik sahipleri açısından ise yüksek maliyetlidir. Canlı ağırlık kayıpları, tedavi masrafları en önemli maliyet unsurlarıdır. Hastalığın sürüde aşırı derecede yayılması çok sayıda hayvanın tedavisini pratik uygulama olmaktan çıkarır. Bu sebeple en önemli konu koruyucu hekimliktir.
Sığırların Pembe Göz Hastalığının Belirtileri
Buzağılar hastalığa karşı daha duyarlıdır.
Hastalığa yakalanmış hayvanların önce gözleri kızarır ve yaşarır. Gözde kızarıklık ilerleyerek bulutlanma ve boz, mavimsi bir renk alma ile körlüğe kadar gidebilir.
İleriki safhalarda kornea ülseri ve gözün delinmesi, akması bile söz konusu olabilir.
Pembe Göz Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalığın tedavisi mümkündür.
Penisilin, oksitetrasiklin veya sığırların solunum yolu enfeksiyonlarında kullanılan antibiyotikler alt göz kapağına 1 ml olarak damlatılır ve en az 3 gün süreyle devam edilir. Bu arada hayvanlar güneş ışığından uzak tutulmalıdır. Bu mümkün değilse göz bandı yapıştırılması önerilir.
Yukarıda tavsiye edilen antibiyotikler ayrıca sistemik olarak kullanılmalıdır. Kas içi uygulamalar iyileşmeyi hızlandırır.
Tedavi seçenekleri arasında gözün üzerindeki boşluğa antibiyotik enjekte etmek veya otohemoterapi’de sayılabilir.
Otohemoterapi uygulamasında damardan alınan 20 ml kan yine aynı ineğin gözünün üzerindeki boşluğa verilir. Ayrıca insan hekimliğinde kullanılan antibiyotikli göz merhemleriyle, veteriner hekimlikte kullanılan antibiyotikli meme içi preparatlar kullanılabilir. (Off-Label = Etiket Dışı Kullanım)
Tedavi esnasında özellikle klorheksidin ile dezenfeksiyona, eldiven giymeye, alet ve malzemenin dezenfekte edilmesine özen gösterilmelidir.
Enfeksiyöz Bovine Keratokonjuktivitisti Nasıl Engelleriz?
Her zaman olduğu gibi koruyucu önlemler alınması yapılacak en akılcı iştir. Ülkemizde ticari aşısı yoktur. Ama; otovaksin= özaşı yaptırılabilir.
Özaşı koruma amacıyla sinek mevsiminden 6-8 hafta önce uygulanmalıdır.
Hayvanların vücut direncini arttırmak için selenyum ve bakır içeren yem katkıları önerilir.
En başta alınacak önlem; sineklerle etkin bir mücadeledir.
Spreyler, sinek kaçırıcı kulak küpeleri, dökme tarzında olanlar ve yapılabilecek her türlü sineklerle mücadele yöntemi kullanılmalıdır.
Hastalığın görülmesiyle birlikte tedavinin erken ve hızlı bir şekilde yapılması şarttır.
