Barınak sistemleri, sağlıklı bir yetiştiriciliğin temel unsurlarından olan barınaklar şüphesiz ki üstünde en çok durulması gereken konulardandır. Ülkemiz barınak koşulları değerlendirildiğinde, üreticilerimizin sağlıklı ve kaliteli hayvan almak hususunda belirli hassasiyetlere sahip olduğu ancak koruyucu önlemler ve barınak sistemleri konularını hep görmezden geldiğini fark etmekteyiz. Yüksek verimli ve kaliteli bir yetiştiriciliğin ana unsuru olan barınak düzeni ve planı belki de bir işletmede üzerinde ilk durulması gereken konulardandır.
Günümüzdeki Sığır Barınak Sistemleri Nasıldır?
Günümüzdeki sığır barınak sistemleri incelendiğinde bu yapıların bağlı tipte veya hayvanların serbestçe gezinebileceği planda serbest ahırlar ile bunların türevleri şeklinde inşa edildiği görülmektedir. İki ahır tipi kıyaslandığında birbirlerine karşı çeşitli avantajları olduğu ortaya çıkmakta ancak son yıllarda dünyada ve ülkemizde daha çok serbest gezinmeli ve açık tipteki ahırlara yönelim olduğunu söylemek yerinde olacaktır.
Bağlı durak yapısındaki ahırlar ülkemizde aile tipi işletmeciliğinde yoğun olarak tercih edilen sistemlerdir. Bu sistemde hayvanlar ahırda bağlı olarak bulunmakta olup besleme işlemleri insan eliyle gerçekleştirilmektedir. İşçiliği fazla ancak aynı zamanda hayvanların gözlemi oldukça kolaydır.
Bağlı sistemin, hayvanların yatma-kalkmalarında çeşitli yaralanmalara sebebiyet verdiği, ayak problemlerini serbest sisteme göre daha yüksek oranda ortaya çıkardığı ve yine serbest sisteme göre refah oranının dolayısıyla verim seviyelerinin daha düşük olduğu söylenebilmektedir. Bu sistemde özellikle zemin kaynaklı ayak hastalıkları ve acil müdahale gerektiren vakalar yaşanması ciddi ekonomik kayıplar oluşmasına neden olmaktadır. Ahır zeminin fazla kaygan ve zemin oluklarının yetersiz olması yatma-kalkmalarda yaralanmalara, uygunsuz pürüzlükte olması ayak problemlerine, zemin eğiminin yetersiz olması dışkı drenaj sorunlarına ve devamında da çeşitli enfeksiyonlara neden olmaktadır.
Serbest sisteme bakıldığında ise hayvanlar özgürce dolaşabilmekte ve istediklerinde duraklarına girmektedirler. Bu durum refaha ilişkin farkı ortaya çıkmaktadır. Bağlı sisteme göre yaralanma ve ayak sorunlarının daha az ortaya çıktığı bu sistemde yapılan araştırmalarda verim oranlarında göz ardı edilemeyecek farkların ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Bunlara ek olarak dünya yeni hayvan yetiştiriciliği modelinde verim düzeylerinin doğrudan hayvan refahı ile ilişkili olduğu fark edilmeye başlanmış ve sığır işletmelerinde serbest gezinmeli modellere yönelim başlamıştır.