Rasyonun Çiftlikten Yemliğe gelme aşamaları anlatmadan önce diğer yazımda Rasyon nedir? Nasıl hazırlanır? Rasyonda neler kullanılır, neler kullanılmaz? ve Rasyonun ilk aşaması olan Tarladan Çiftliğe gelme aşamasını anlatmıştık. Şimdi ikinci aşama olan Rasyonun Çiftlikten Yemliğe gelme aşamalarını anlatacağım.
Tarladan hasat ettiğimiz yem maddelerini analiz ettirip doğru bir şekilde depoladıysak şimdi sıra geldi bu yemleri doğru bir karışım ile hayvanların tüketimine sunmakta.
Daha önce söylediğimiz gibi rasyon evrensel bir şey değildir.
Her rasyon her hayvana verilmez.
Öncelikle şu bilinmelidir, hayvanların verim özelliklerini iki faktör etkiler.
- Genetik yapısı
- Besleme ve Bakım
Genetik yapının hayvanın verime üzerine etkisi %30 dolaylarındadır. Bu genetik yapıya bizim sonradan müdahale etmemiz hiçbir şekilde mümkün değildir, ancak genetik kapasitesi yüksek damızlık hayvanları işletmeye katarak ya da genetik değeri yüksek hayvanlar ile melezlenerek bu değer yükseltilebilir.
Bakım ve beslemenin hayvan verimi üzerine etkisi ise %70 dolaylarındadır. Bu nedenle bakım ve besleme ne kadar dengeli ve doğru olsa da hayvanlarınızdan alacağınız verimin bir sınırı vardır. Demem o ki kaliteli hayvanlar ile doğru bakım ve beslemeyle hayvanlardan en yüksek verim alınabilir ancak.
Rasyon en kaba tabiriyle en ucuz yemler kullanılarak hayvanın ihtiyacı olan enerji, protein vitamin ve KM (Kuru madde) karşılanılarak, hayvandan en fazla verim almak demektir. Bu nedenle hayvan beslemede kullanabileceğiniz yüzlerce yem maddesi vardır. Hayvanın yiyebileceği, işkembesinde sindirebileceği her şey hayvan beslemede kullanılabilir. Ancak her şeyin bir sınırı olduğu için bazı yem maddelerinin de hayvan beslemede kullanım üst sınırları mevcuttur.
Hayvan beslemede işletme büyüklük ve imkanına göre yem karma makinesi kullanmanızı tavsiye ederiz. Yem karma makinesi en basitinden yemleri istenilen büyüklerde doğrayıp yemlerin eşit bir şekilde karışmasına yardımcı olur.
Hocam sadece bunun için yem karma makinesi mi alınır demeyin. Yem karma makinesinin bazı avantajlarını yazacağım sizlere.
Yem Karma Makinesi Kullanmanın Avantajları
- Manuel yemlemeden kaynaklanan hatalar giderildiği için %5-8 oranında süt artışı sağlayabilir.
- Lezzetsiz yemlerin rasyonda gizlenmesine yardımcı olur.
- Yem seçimini azaltacağı için yem tüketiminde artış sağlayabilir.
- Süt yağ oranında artış sağlayabilir.
- Metabolik bozukluklarda azalmalar görülür(Asidozis-Ketozis).
- İşçilik maliyetini azaltır.
- Zamandan kazanırsınız.
Eğer yem karma makinesi kullanmıyorsanız hayvanlarınızı yemlerken dikkat edeceğiniz birkaç noktayı hatırlatmak isterim.
1-Öğün vaktinde hayvanların önüne kaba yemi serip üzerine kesif yem dökerseniz o hayvanlar yemleri seçmeye başlar. Bunun önüne geçmek için önce bir miktar kaba yem verip sonra kaba kesif yem karışımını hayvanlara vermeniz daha doğru olacaktır. Hayvanların yem seçmesi başta mide dönmesi ve asidoz olmak üzere birçok metabolik hastalığa davet çıkaracaktır.
2-Hayvanlarınıza vereceğiniz yemleri birazda olsa parçalayıp partikül boyutunu küçültmeniz hayvanların sindirim sistemi için daha sağlıklı olacaktır.
Başarılı bir rasyon kullanımı demek: Hayvanların verim özelliklerine göre programlar aracılığı ile formül hazırlamakla bitmez. Kâğıt üzerinde hazırlanan rasyon ile yem karma makinesine atılan yemlerin kg ’ları mutlaka birbirini tutmalı.
ŞİMDİ GELDİK RASYON HAZIRLAMAYA
Elimizde her grup hayvan için ayrı ayrı hazırlanmış rasyon formülasyonu ile yem karma makinesinin başına geldiğimizde;
Öncelikle içerisine atacağımız yemler sırasıyla
1-Kaba yemler (Yonca-Saman-Fiğ)
2-Hububat
3-Toz haldeki yem ve katkılar.
4-Silo yemleri (Silaj vs)
Bu sıra neden önemli derseniz? Hem kaba yemlerin bizim istediğimiz büyüklüklere kadar parçalanması hem de rasyonun eşit olarak karışması için bu sıralamanın takip edilmesi çok önemlidir.
Hocam yatay mı dikey mi helezonlu yem karma makinesi almalıyız?
BESİ işletmeleri için tavsiyemiz: YATAY helezonlu
SÜT işletmeleri için tavsiyemiz: DİKEY helezonlu yem karma makinesi kullanmasıdır.
Bu konu karşıt görüşlerle dolu bir konu olduğu için biz sadece hayvan sağlığı ve işletme için bizce en doğru olarak düşündüğümüz yem karma makinesi tipini tavsiye ediyoruz.
YEM KARMA MAKİNESİ İLE BAŞARI ELDE ETMEK İSTİYORSAK!
-Aynı yemleri,
-Aynı miktarda karışımla,
-Her gün aynı saatte yemleme yaparak sağlayabilirsiniz .
Dikkat: Yem karma makinesini ne tam dolu olarak, ne de gereğinden az yem koyarak kullanın. Eğer yem karma makinesinin kapasitesini %80 den fazlasının yemle doldurursanız o rasyon eşit olarak karışmaz ve hayvanlar için sağlıklı değildir. Yine aynı şekilde yem karmayı kapasitesinin %60 tan aşağıda doldurup karıştırma yaparsanız bu rasyonda iyi karışmaz ve yine hayvanlar için ideal değildir.
Yem karmada karıştırma hataları
Az karıştırılırsa: Vagondaki yemler eşit olarak karışmaz ve kaba yem büyüklükleri istenilenden daha büyük olarak kalır. Eşit olarak karışmamış yemleri hayvanlar seçerek yer ve başta asidoz olmak üzere birçok metabolik probleme yol açar.
Fazla karıştırılırsa: Vagondaki yemler gereğinden fazla karıştığı ve kıyıldığı için kaba yemler çok küçük partiküller büyüklüğüne sahip olur. Hayvanlarda başta mide dönmeleri olmak üzere metabolik bozukluklar oluşma ihtimali vardır.
Hazırladığımız yemleri hayvanların tüketimine sunmadan önce yemlikte daha önceden kalma yem varsa alt –üst edilmesi tavsiye edilir.
1 Günde iki öğün mü, 3 öğün mü?
Yapılan bazı araştırmalarda iki öğünden 3 öğüne ve 3 sağıma geçilen hayvanlarda süt veriminde artışlar meydana geldiği gözlemlenmiştir. Ancak işletme mazot, elektrik giderleri, işçiliğin alacağı vakit göze alınarak bu karar verilmelidir. İşletmenizde ister 2 öğün yemleme olsun ister 3 öğün yemleme olsun, yemleme her zaman sağımdan sonra yapılmalı. Sağımdan sonra yemleme yapılarak hayvanların ayakta kalması sağlanmalıdır bu sayede işletmenizdeki meme ağrısı görülme oranını azaltabilirsiniz.
Dikkat: Hayvanlarınıza yemleme yaptıktan sonra mutlaka 15 dakika kenardan hayvanlarınızı izleyin. Bu takip size hayvanlarınız hakkında çok fazla bilgi verecektir. Sağımdan sonra yemliğe koşmayan inekleri yakın takibe alın ve bu hayvanlarda bir problem olabileceğini unutmayın.
Arkadaşlar bu konular birkaç sayfa ile anlatabileceğimiz konular olmadığı için yazımı burada sonlandırmak istiyorum.
Amacımız: Türkiye hayvancılığına katkı sağlamak ve daha doğru daha verimli hayvancılık nasıl yapılır sizlere bunu anlatmak. Bu nedenle sizler için hazırlanan bu yazıları paylaşarak daha fazla üreticiye , yetiştiriciye ulaşmasını sağlayarak amacımıza katkı sağlayabilirsiniz.
Esen kalın