Louping-ill koyunlara kenelerle bulaşan akut viral bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Halk sağlığı açısından nadiren, insanın da dahil olduğu çeşitli türlerde de hastalık görülebilir.
Etiyolojisi
Louping-ill virus (LIV), Flavivirus ailesinde yer alan bir virustur.
Epidemiyolojisi
Louping-ill Avrupa’da ve ülkemizde de görülmektedir. Bulaşma başta Ixodes rinicus olmak üzere Rhipicephalus appendiculatus, Ixodes persulcatus ve Hemaphysalis anatolicum keneleri ile olur.
Patogenez
Louping-ill patogenezi tüm tüm türlerde hemen hemen aynıdır. Enfekte kene ile inokulasyonun ardından virus, lenfoid dokularda çoğaldıktan sonra 1-5 gün süren bir viremiye sebep olur. Viremi esnesında sadece yüksek titrelerde virus üreten hastalar virüsü kenelere aktarabilir. Viremi boyunca ilk zamanlarda sadece ateş yükselmesi görülebilir. Klinik semtomlar virusun MSS ulaşmasının ardından ortaya çıkar. Bu aşamada virus extranöronal dokulardan virus elimine edilmiş olabilir.
Teşhis
1. Klinik teşhis
Kene enfestasyonlarını takiben bifazik ateş, ataksi, sıçrayarak yürüme (tavşan gibi), yere düşme, özellikle arka bacaklarda inkoordinasyon, çeşitli objelere doğru yürüme ve başı onlara dayama, sese ve dokunmaya karşı aşırı duyarlılık hastalıktan şüphelendirir.
2. Ayırı teşhis
Scrapie, gebelik toksemisi, maedi-visna, kuduz, enzootik ataksi, poliensefalomalasi, sarcocystis, sporadik paresis, Coenurus cerebralis, listeriozis ve kene piyemisi dikkate alınmalı.
3. Laboratuar teşhisi
Louping-ill teşhisi virusun izolasyonu, viral antijenlerin tespiti ve serolojik testler (ELISA, hemaglutinasyon inhibisyon, komplement fikzasyon) ile yapılabilir.
Marazi madde alımı ve gönderimi
Hastalığın akut döneminde EDTA’lı kan, sinirsel belirtilerin görüldüğü dönemde beyin ve omurilik, serolojik testler için kan serumu numune olarak gönderilmeli.
Kontrol
1. Biyogüvenlik
Kene kontrolü ve mücadelesi ile aşılama yapılmalı.
2. Aşılama
Hastalığın görüldüğü yerlerde kene mevsiminden bir ay önce 2-3 aylıktan küçük kuzular hariç tüm sürü aşılanmalı. Aşılama her iki yılda bir tekrarlanmalı.