Koyunlarda Basiller İkterohemoglobinüri

Koyunlarda Basiller İkterohemoglobinüri, anaerobik bir bakteri olan Clostridium haemolyticum veya diğer adı ile Clostridium novyi tip D tarafından oluşturulan ve karaciğer nekrozu ile ölüme neden olan klostridal bir hastalıktır. Genellikle yaz sonu ile sonbahara aylarında ve özellikle erişkin koyunlarda rastlanmaktadır.

Etiyolojisi ve Epidemiyolojisi

Basiller İkterohemoglobinüri, sel gibi doğal afetler, infekte bölgelerdeki dışkı ile bulaşık kuru ot ve samanın besin kaynağı olarak tüketilmesi, taşıyıcı hayvanlar ile bu hayvanların kemik ve etlerinin köpekler ve diğer karnivorlar tarafından yenmesiyle etrafa saçılır. Hastalığı oluşturan Clostridium haemolyticum sporları temas halinde oldukları topraklarda 1 yıla kadar canlı kalırlar. Bu nedenle özellikle meraların kuru olduğu dönemlerde hayvanların dip otları yemeye başlamaları ile birlikte enfeksiyonun görülme oranı artar.

Yaygın olmayan ama çoğunlukla erişkin koyunlarda görülen bir hastalıktır Basiller İkterohemoglobinüri. Etken sağlıklı koyunların karaciğerinde ve sindirim kanalında bulunabilir ve dışkı, idrarla dışarı atılır. Toprağın ph seviyesinin 8 gibi yüksek olduğu bölgelerde daha sık rastlanır.

Morbidite %25 e ulaşabilir. Ölüm oranı %100, inkubasyon süresi 5-10 gündür.

Klinik Semptomlar

• Hastalığın perakut seyrettiği zamanlarda hiçbir semptom göstermeksizin koyunlar ölü olarak bulunurlar.
• Akut olgularda koyunların aniden iştah kaybı ile beraber ruminasyonun kesilmesi ve süt veriminin düşmesi
• Karın ağrısı
• Hareket etmekte zorluk
• Yürüyüş halinde inleme
• Solunum yüzeysel
• Nabız hızlı
• Hastalığı erken döneminde vücut sıcaklığı 39.5-41 derece arası değişir
• Hastalığın en yaygın klinik semptomu presternum bölgesinde ödem 
• İdrar koyu kırmızı renkte
• Dışkı koyu renkli olup hem mukus hem de kan içerebilir
• Hafif sarılık gözlenebilir
• Gebe koyunlarda abort
• Ölüm öncesi ciddi bir solunum güçlüğü ve hipotermi

Ayırıcı Tanı

• • Daha kısa süreli seyretmesi ve anemi bulgularının daha şiddetli olmasıyla Leptospirosis ten
  • Seyrinin kısa olması, kene enfestasyonun olmaması, kan frotisinde etkenin görülmemesi ve mortalıtenin yüksek olmasıyal Babesiosis ve Anaplosmosis den
  • Hızlı seyretmesi, yalnız doğumdan sonraki dönemlerde olmaması ve fosfor sağaltımına cevap vermemesiyle Puerperal Hemoglobinuri den
  • Yüksek ateşin olması ve epidemiyolojik şartlar göz önünde bulundurulduğunda Kronik Bakır Zehirlenmesi nden
  • Akut seyretmesi, ateşin olması, idrarın bekletildikten veya santirüje edildikten sonra berraklaşmaması ile hematuri ile Pyelonefritis ve Hemeturia vescialis bovis ten ayrılır.

Sağaltım

Koyunlarda Basiller İkterohemoglobinürinin tedavisinde başlangıç dönemlerinde yüksek dozda penisilin veya tetrasiklinlerden sonuç alınabilir. Antioksidan serum kullanılır. Sıvı elektroltit verilir. Hemopoezisi destelemek amacıyla demir, bakır ve kobalt verilir.

Korunma

Koyunlarda Basiller İkterohemoglobinüri den korunmak için koyunların formalin ile inaktive edilmiş aşılar ile yılda 2 kez aşılanmalıdır. Ölen hayvanların karkasları yakılmalı veya derin çukurlara gömülmelidir. Fasciolosisin kontrolü sağlanmalıdır. Hasta koyunlar meralara salınmamalıdır. Rumenitisi önlemlidir.