Koyunlarda ayak apsesi ökçe ve tırnak ucunu etkileyen iki tip apse oluşumu mevcuttur. Bunlar ökçe apsesi (enfeksiyöz bulbar nekroz) ve tırnak apsesidir (lamellar suppurasyon).
Ayak apsesi esas olarak, çayırın nemli olduğu ya da zeminin çamur olduğu kış ve bahar aylarında oluşur. Ayak apsesi Fusobacterium Necrophorum bakterisi tarafından oluşturulur. Diğer bakteriler de ikincil etken olarak işe karışırlar.
Ökçe apsesi özellikle, gebeliğin son dönemindeki koyunlarda ve ağır olan ergin koyun ve koçlarda yaygın olarak gözükür.
Bununla beraber epidemiyolojik olarak ayak apsesi bulaşıcı değildir. F. necrophorus normalde toprakta mevcuttur. Parmaklar arası derisinin erezyonu ya da kornuda ki bir çatlaktan girerek enfeksiyonu oluşturabilir. Ortamda bulunan diğer bakteriler de enfeksiyonun oluşumuna yardım eder.
Koyunlarda Ayak Apsesi Klinik Belirtileri
Koyunların tırnak ucu apsesi genellikle ön ayaklarda oluşur. Çoğunlukla bir tırnak çatlağı, enfeksiyonun girişine ortam hazırlar. Ökçe apsesi, koyunlarda interdigital dermatitis ‘in bir yayılımı olarak görülür.
Koyunlarda ayak apsesi, irinin artmasıyla kendiliğinden patlar ve dışarıya sarı-yeşil renkte irin çıkar. Tırnak ucundaki apselerde irin genellikle apsenin ulaştığı korona bölgesinden dışarı çıkar. Ya da ökçe apsesi ile birlikte interdigital aralıktan çıkar. Genellikle yalnızca bir ayak etkilenir. Bu özelliği ile interdigital nekrobasilloz ve interdigital dermatitis ’den ayrılır.
Çok nemli bölgelerde ayak apseleri, kış sonu ya da ilkbaharda kuzulamayı önleyebilir. Gebeliği ilerlemiş koyunlar diğerlerine göre ayak apselerine daha hassastırlar. Ayak apseleri aynı zamanda gebelik toksemisi riskini arttırır.
Ayak Apse Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Tırnak apsesinde irinin drenajının sağlanması ve tırnağın yontulması ile enfeksiyon merkezinin açığa çıkarılması iyileşmeyi sağlar. Ökçe apseleri derin bir yerleşim gösterirler, bu nedenle yeterli drenaj elde etmek zordur. Geniş spektrumlu antibiyotiklerin kullanılması gereklidir. Bu bağlamda penisilin türevleri tercih edilebilir. Ökçe apsesinin kendiliğinden patlaması ile birkaç hafta içinde iyileşme olur. Eğer enfeksiyon giderilemezse, ayak eklemi etkilenebilir. Ayak apsesi bulunan hayvanların, ayak banyolarından geçmeleri önerilir.
Ayak Apselerinden Nasıl Korunabiliriz?
Koyunlarda ayak apsesi riski, hayvanların çamurlu padokların dışında tutulması ile azaltılabilir. Bu genellikle pratik bir uygulama olarak gözükmeyebilir. Özellikle kış ve ilkbahar aylarında bu uygulama ile iyi sonuçlar alınır. Tırnak kesimi, tırnak çatlaklarının uzaklaştırılması ve aşırı tırnak büyümesinin önlenmesi hastalığı önlemeye yardım eder.
Kısaca en önemli sebep olan ıslak ve nemli zemin yerine temiz ve kuru zemin olmalıdır. Bu durum zaten hayvan refahı açısından kesinlikle sağlanmalıdır.
Teşekkürler…