Köpeklerde mastitis meme bezlerinin bakteriyel enfeksiyonu sonucunda laktasyon da bulunan köpeklerde şekillenebilir. Mastitisin olası sebepleri, hematogen yayılma şeklinde olabileceği gibi, travma veya hijyenik koşulların kötü olması sonucunda da görülebilir. Meme yangılarında sıklıkla E. coli, Staph. aureus ve R-hemolotik streptokoklar rol oynar. Hafif klinik seyri yanısıra, şiddetli seyreden olgular da görülebilir. Hafif olgularda hasta memeler sert, büyümüş, ağrılıdır ve genellikle galactostazis şekillenir.
Köpeklerde Mastitis Tanısı Nasıl Yapılmalıdır?
Sitolojik muayene için süt örnekleri alınarak, bir lam üzerinde hazırlanan preparatlar Gram boyası ile boyanabilir. Işık mikroskobunda incelenen preparatlar da dejenere olmuş nötrofiller, intrasellüler bakteriler ve makrofajlar izlenebilir. Sağaltımı yönlendirmek üzere süt örnekleri memelerden çekilerek veya steril bir enjektörle meme bezinden aspire edilerek alınabilir ve mikrobiyolojik kültürü yapılabilir. Ancak akut olgularda kültür sonucu beklenmeden hemen sağaltıma başlanmalıdır.
Mastitisin Tedavisi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Sağaltım amacıyla, kandan memeye kolay geçebilen trimethoprim-sulfa, eritromisin, linkomisin, klindamisin, ampisillin, sefalosporinler, oksasillin, kanamisin ve kloramfenikol gibi antibiyotikler kullanılabilir. Köpeklerde genel hastalık belirtileri fazla değil ise ve memelerde apseler şekillenmemişse yavrular emzirilebilirler. Ilık kompresler resolusyona yardımcı olabilir. Memeler aynı zamanda travmatize ve yavrular üç haftalıktan büyük iseler laktasyon sonlandırılabilir. Bu amaçla prolaktin inhibitörleri kullanılabilirken, köpeğin alacağı kalori miktarı azaltılarak ta yardımcı olunabilir.
Şiddetli seyreden olgularda, memeler apseli, nekrotik ve gangrenli olabilirler. Sistemik enfeksiyon septik şok ve ölüme neden olabilir. Bu gibi durumlarda yavrular uzaklaştırılmalı, sorunlu memeler operatif yolla açılmalı, drene edilmeli, yıkanmalı yahut uzaklaştırılmalıdır. Antibiyotik sağaltımının yanısıra damar içi yolla sıvı uygulamaları yapılmalıdır.
Köpeklerde akut mastitis olguları doğumla ilişkili olarak şekillenebilir. Çoğunlukla bir veya iki posterior meme bezi, genellikle streptokok ve stafilokoklara bağlı olarak hastalanır. Hasta memeler sıcak ve ağrılıdır, beden ısısında yükselme, depresyon, anoreksi vardır. Yavrular üşümüş ve açtır. Akut mastitisler keza, doğumdan bir-iki hafta sonra yavruların sivri tırnakları ile memelerde yaptığı travmalara bağlı olarak ta şekillenir. Sağaltımın yanısıra yavruların tırnakları kesilmeli veya tamamen anadan uzaklaştırılmalıdırlar.
Sağaltım olarak, yedi, on gün antibiyotik uygulaması yapılmalı, destekleyici özen gösterilmeli ve yavrular yapay olarak beslenmelidir.
Köpeklerde Mastitis Enfeksiyonunda “Meme Konjestionu”
Memelerin ödemi ve konjestionu bazen doğumdan önce de görülürse de genellikle doğumu izleyen birkaç saat ile üç gün arasında şekillenir. Daha sık, yüksek kalorili ve proteinli gıdalarla beslenen ve bol sütlü köpeklerde görülür.
Hasta hayvanlar huzursuz ve bazen iştahsızdır. Memeler büyümüş ve sıcaktır ve meme başları küçülür. Memelerden süt damlayabilir.
Köpeklerde mastitis tedavisi olarak, diüretiklerin kullanılması ve gıdanın azaltılması önerilebilir.
Köpeklerde Agalactia
Doğumdan sonra memelerden sütün gelmemesidir. Bu durum süt sekresyonunun aksaması veya sütün inme mekanizmasındaki bir bozukluğun sonucu olabilir. Doğumdan önce memelerdeki gelişme yetersizliği agalactia ‘nın ilk belirtisidir. Sekretorik dokunun yetersizliği veya hormonal dengesizlik düşünülebilir.
Prolaktin ve büyüme hormonları laktasyonun başlamasından ve sekretorik düzeylerin devamından sorumludurlar. Prolaktinin inhibisyonu süt sekresyonunu azaltır. Östrogenler, adenohipofizin laktogenik aktivitesini uyarır ve normal süt sekresyonu için gereklidirler. Emzirme sırasında meme başlarındaki sensorik sinir uçları uyarılır ve süt sekresyonu ile indirilmesi sağlanır. Anestezik ve trankilizanlar normal yanıtı geçici olarak ortadan kaldırabilir.
Memeler normal olarak gelişmiş, ancak süt inmiyor ise oksitosin enjeksiyonu myoepitel hücrelerin kontraksiyonuna ve sütün indirilmesine yardımcı olur. Meme gelişmesi yetersiz ise süt sekresyonunun ve indirilmesinin uyarılması çoğu kere etkisiz kalır.
Bazı olgularda köpekler huysuz olduklarından yavrularına gereken özeni göstermezler. Böyle hayvanlara progesteron hormonu 0.4 mg/kg enjekte edilirse sakinleşme ve yavruların emmeye devam etmesi ile de süt sekresyonu ve akımı sağlanabilir.
Kaynakça
