Kedilerde gıda alerjisi, Veteriner hekimlikte gıda alerjisi veya hipersensitivite terimleri gıda alerjisi sebebine bakılmaksızın gıdalara karşı gösterilen anormal tepkiler için kullanılan bir durumdur. Kedilerin büyük bir kısmı gıdaları hassasiyet göstermeksizin sindirdikleri halde, bazı hayvanlarda spesifik antijenlere karşı immunolojik mekanizmalar aktive olmaya başlar.
Antijenler proteindir. En önemlileri arasında genellikle sindirime ve ısı işlemine karşı koyabilendir. Bu özellikleri nedeniyle antijenik özelliğini sürdürebilen glikoproteinler yer alır.
Kedilerde gıda alerjisi neden olabilecek bazı gıdalar;
- Süt proteini,
- soya fasulyesi,
- buğday,
- sığır eti,
- yumurta,
- at eti,
- piliç eti,
- domuz eti
- mayalar
- bazı balık türleri sayılmaktadır.
Kedilerde Gıda Alerjisi Olan Kedilerde Klinik Belirtiler
Klinik olarak gıda alerji davranışlarışları yem tüketimini takiben aylar ya da yıllar sonra aniden ortaya çıkabilir. Reaksiyonlar mevsimsel değildir. Irk, yaş veya cinsiyet predispozisyonu yoktur.
Genellikle dermatolojik belirtiler görülmekte olup, kedilerde pruritis, urtikaria, otitis eksterna ve milier dermatitis de mevcuttur. Gastrointestinal belirtiler tek başına olabileceği gibi dermatotojik değişikliklerle birlikte de bulunabilir. Lenfositik-plasmasitik kolitisle birlikte kusma veya diare (kanlı ya da kansız ishal) sıklıkla bildirilmektedir. Ara sıra sirkülatör bir eozinofili (alerjik reaksiyonlarda gözüken kan göstergesi) gözlenebilir.
Bazı ırklarda spesifik olguda familiar bir eğilim mevcuttur. Bağırsaklardaki yükselmiş olan permeabilitenin antijenlerin geçişine izin vererek gecikmiş bir gıda alerjisi reaksiyonunu oluşturduğu sanılmaktadır.
Kedilerde Besin Alerjisi Nasıl Tedavi Edilmelidir?
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Gıda alerjisin de tedavi; antijenin yani alerjiye neden olan gıda saptanmışsa öncelikle diyetten çıkarılması ilk önemli ve olması gerekendir. Aksi durumda tedavi de ya geçici oluşur ya da sonuç vermez. Glüten alerjisi olgusunda bir veteriner diyetin ya da glütensiz olduğu bilinen bir diyetin kedini geri kalan yaşamı boyunca verilmesi gereklidir. İntestinal değişiklikler reversibl olup, diyetteki düzeltmeyi takiben 6 hafta içinde normale döner. Antijenin saptanamadığı olgularda diyette tek ya da sınırlı protein kaynağı kullanılarak hayvanın reaksiyonu gözlenir. Antiallerjik (hipoallerjik) diyetler yedirildiğinde dahi klinik semptomların yok olması haftalar sürebilir.
Hasta stabil hale geldiğinde diyete tek bir yem maddesi eklenerek bu yem maddesinin muhtemel alerjisi olup olmadığı ve kedinin buna karşı göstereceği tolerans saptanır. Normal olarak klinik belirtiler antijen içeren diyetin tüketimini takiben 7 gün içerisinde oluşur. Bütün diyet tamamen kontrol edilinceye kadar her yem maddesi bu şekilde tek tek test edilir. Bazı olgularda ise hayvan geri kalan yaşamı boyunca hipoallerjik diyetlerle beslenmek zorunda kalabilir. Gıda alerjileri kontrol altına almak kedi sahiplerinin bu konuda dikkatsiz olmaları, kedilerin kendileri için alerjik olan gıdaları yemeleri ve organizma için doğal olmayan fakat her geçen gün sayıları artan yem katkıları nedeniyle oldukça zordur.
Yararlınan Kaynaklar
Kaynakları görüntülemek için tıklayınız...
- Köpek ve Kedi Besleme Beslenme Hastalıkları ve Klinik Besleme, Prof.Dr. Ahmet Ergün Doç.Dr. Hakan Muğlalı, Genç Büro, Ankara 1998, 146-148.
- Bölükbaşı, F., 1989: Fizyoloji Ders Kitabı. A.Ü. Basımevi. Ankara.
- Burger, |.H. Ed., 1993: The Waltham Book of Companion Animal Nutrition. Pergamon Press. Oxford
- Burger, |.H. & Johnson, J.J.,1991: Dogs large and small: the allometry of energy requirements within a single species. J. Nutr. 121: 18-21
- Burger, |.H. & Rivers, J.P.W. Ed., 1989: Nutrition of the Dog and Cat. Waltham symposium. 7. Cambridge University Press. Cambridge
- Ensminger, M.E.& Olentinei C.Jr., 1978: Feeds and Nutrition Complete, First ed. The Ensminger publishing Company. California
- Finke , MD. 1991: Evaluation of the energy requirements of edult kennel dogs. J. Nutr. 121:22-28
- Heyes, K.C., Carey, R.E. & Schmidt, S.Y., 1975: Retinal degeneration associated with taurine deficiency in the cat. Science.188:949-9S1
- Hilton, J.W., 1996: Nutrition Requirements of Cats and Dogs. Pets Foods & Feeding. Feed Industry Red Book. Eden Prairie, Minesota
- Kienzle, E. & Wilms,E.S., 1993: Investigations on dietary treatment of struvite urolithiasis: 2.InfIuence of ammonium chloride and carbonates on acid-base and mineral balance of cats. Deutsche-‘ Tierarzliche-Wochenschrift.100:10,399-405
- Kienzle, E. & Wilms,E.S.,1994: Struvite diets in cats: effect of ammonium chloride and carbonates on acid base balance of cats. J. Nutr. 124:12 suppl,2652-2659
- Krestel-Rickert, D.H., 1987: Pet Nutrition & Care Research, Ralston Purina Comp. Missuri
- Leibetseder, J., 1979: The Nutrition of the dog. Roche., F.Hofmann-La Roche & Co.Ltd, Basel, Switzerland
- Lewis, L.D., Morris, M.L. & Hand, M.S.,1987: Small Animal Clinical Nutrition.3″‘ ed. Mark Morris Associates. Topeka Kansas
- Lewis, D.L. Morris, M.L. & Hand, M., 1989: Small animal clinical nutrition III, 1989. Mark Morris Associates TOpeka Kansas
- Markwell, P.J., 1994: Applied Clinical Nutrition of the Dog and Cat. Pergamon Press. Oxford
- Maskeli, I.E. & Johnson, J.V.,1993: Digestion and Absorbtion.3.chap. In The Waltham Book of Companion. Animal Nutrition. Ed. Burger,l. Pergamon press. Oxford
- Maynard,L.A., Loosli, J.K., Hintz, H.F. & Warner, R.G.,1979: Animal Nutrition. McGraw-Hill publications. New York
- Meyer, H., Kienzele, E. & Edney, A.T.B., 1990: Nutrition, Malnutrition and Dietetus in Dog and Cat. British Veterinary Association, London
- Morris, LG. & Rogers, O.R.,1978: Arjinine: an essential amino asid for the cat. J. Nutr. 10821944′ 1953
- Muğlalı, Ö.H., 1998: Köpek ve kedinizde Bovine Spongioform Ensefalopat’ı (BSE=DeIi Dana Hastalığı) görülebilir mi?. Dayanışma, 1:27-28
- National Research Council, 1985: Nutrition Requirements of Dogs. Revised ed. National Accademy Press, Washington DC,
- National Research Council, 1986: Nutrition Requirements of Cats. Revised ed. National Accademy Press, Washington DC,
- O’Farrel, V., 1992: Manuel of Canine Behaviour, KCO Worthing West Sussex
- Ramsos, D.R. Palmer, H.J., Muiruri, K.L. & Bennik, M.R., 1981: Influence of a low carbohydrate diet on performance of pregnant and lactating dogs. J. Nutr. 111:678-689
- Rivers, J.P.W., Frankel, T.L. Juttla, s. & Hay, A.W.M., 1979: Vitamin D in nutrition of the cat. Proc. Nutr. Soc. 38: 36A
- Ruckeb.U.Y.,1991: Physiology of Small and Large Animals. P.C.Decker Inc. Philedelphia
- Schilt, H.L., 1987: Nutrition & Manegement of Dog and Cat. Purina. Ralston Purina Company, Missuri
- Simpson, J.W., Anderson, R.S. & Markwell, P.J., 1993: Clinical Nutrition of the Dog and Cat. Blackwell Scientific Publication. Oxford
- Sousa, C., lhrke, P. & Reionke, A., 1983: Generic dog food and skin disease. JAVMA. 182:198199 .
- Thorne, C. Ed., 1992: The Waltham Book of Dog and Cat Behavıour. Pergamon Press. Oxford
- Wills, JM. & Simpson, K.W., 1994: The Waltham Book of Clinical Nutrition of the Dog and Cat . Pergamon Press. Oxford