Kedilerde Gammaherpesvirus ve Morbillivirus enfeksiyonları ortaya çıktı. Ortaya çıkan enfeksiyon hastalıkları, dünya sağlık ve ekonomi üzerinde yıkıcı etki yapma potansiyeli olan önemli insan enfeksiyonlarının azımsanamayacak bir kısmını meydana getiriyor. 2008 yılında Nature dergisinde yayımlanan bir makalede 1940 yılı ile 2004 yılları arasında global insan nüfusunda beliren enfeksiyon hastalıklarının sayısının en az 335 olduğu belirtilmişti. İnsan sağlığında olduğu gibi hayvan sağlığı alanında da genetik dizi düzenleme ve çözümleme için gelişmiş moleküler teknikler ve sofistike bilgisayar temelli algoritmalar, enfeksiyon hastalıkları araştırmalarında devrim yarattı. Ayrıca yeni virüslerin potansiyel patojenik rolünü belirlemek zor olabileceğinden, önemli sorunlar ortaya çıkardılar.
İyi anlaşılmış bir şey varsa, o da yeni virüslerin, kedilerin morbidite ve mortalitenin başlıca nedenleri olan hastalıklara katılabileceği; ek olarak kanser ve kronik böbrek hastalığı da dahildir. Yakın zamanda Journal of Feline Medicine and Surgery dergisinde yayımlanan ve konuyla ilgili son durumu özetleyen bir makale, kedilerin sağlık ve refahına küresel ölçekte olumsuz etki yapma potansiyeli olan iki yeni virüse artaya çıkmata bunlar Gammaherpesvirus ve Morbillivirus ‘dür. Sydney Üniversitesi ’nden Dr. Julia Beatty liderliğinde bir ekip tarafından yazılan makalede, virüsun tesbiti, epidemiyolojisi, patogenezi, tanısı, koruma ve zoonotik potansiyeli ele alınıyor.
Kedilerde Gammaherpesvirus (FcaGHV1) Enfeksiyonu
Uzun yıllar boyunca, evcil kediler sadece tek bir herpes virüsünün doğal konakcısı olarak biliniyordu. Bu da Feline Herpesvirus 1, göz ve üst solunum yolları hastalıklardan en yaygın etkendir. Fakat 2014 yılında, insanlarda Gammaherpesvirüsunün neden olduğu kanser çeşitlerinin, kedilerde de oluştuğuna ilişkin klinik gözlemlerin gerektirdiği özel amaçlı bir virüs keşif programı tarafından Felis catus gammaherpesvirus 1 (FcaGHV1) olarak tanımlandı. Evcil kedileri enfekte ettiği bilinen ilk Felis catus gammaherpesvirus 1 (FcaGHV1) oldukça yaygındır; yetişkin kedilerin büyük bölümü zaten sürekli taşıyor ve 2 aylık yavrularda bile rastlanabiliyordu. FcaGHV1 ’in kedilerde herhangi bir patojenik rolü olup olmadığı henüz netleşmedi. Karşılaştırmalı kanıtlar, Gammaherpesvirusü enfeksiyonları tipik olarak pek belirti göstermese de, bazı koşullar altında, genellikle yıllar süren enfeksiyondan sonra, şiddetli ve çoğunlukla ölümcül bir hastalığa neden olabileceğine işaret ediyor. Örneğin yetişkin insanların %90’dan fazlasını enfekte eden bir Gammaherpesvirusü olan Epstein-Barr virüsü genellikle zararsızdır ama arada sırada lenfomalara, karsinomalara ve başka kanserlere neden olur. Dr. Beatty ve çalışma arkadaşları, eğer FcaGHV1 kedilerde hastalık yapıyorsa, söz konusu hastalığın, insanlardakine benzer şekilde kronik enfeksiyonun ender rastlanan bir sonucu olmasının ve enfekte durumdaki hayvanların çoğunda herhangi bir semptom görülmemesinin muhtemel olduğu hipotezini ileri sürüyor. FcaGHV1 ’in ne kadar yaygın olduğu düşünülürse, yine de hastalık görülme olasılığı olan hayvan sayısı çok olabilir.
Kedilerde Morbillivirus (FeMV) Enfeksiyonu
Feline morbillivirus (FeMV) evcil kedilerde ilk olarak 2012 yılında, Hong Kong ve Çin’de tebit edildi. Ve sonraki zamanlarda Japonya’da, Avrupa’da ve Amerika kıtalarında da tesbit edildi. Bu virüs, Morbillivirus cinsindeki yedinci tür olarak seçildi ve aynı tür içersinde insanlarda görülen kızamık ve köpeklerde görülen köpeklerin gençlik hastalığı önemli patojenler olarak yer almaktadır. Yaygın bir dağılım olmasına rağmen FcaGHV1 ‘de olduğu gibi FeMV ‘ninde hastalığa neden olup olmadığı belirsizdir. Veterinerlik camiasında ilgi çekse de Kedilerdeki kronik böbrek hastalığı olan tübülo-intersitisyel nefritis ile FeMV arasında bir ilişki olabileceğine dair eden raporlar var. Ancak araştırmacılar, aradaki nedenselliğin kesin olarak değerlendirilebilmesi için hastalığın oluşumuna ilişkin daha fazla inceleme yapılması gerektiği konusunda uyarıyor. Olayların birlikte ortaya çıkması, birinin ötekine sebep olduğunu göstermez.
İnsanlar?
İnsanlarda beliren hastalıkların çoğu hayvan kökenli olabilse de, bu iki viral enfeksiyona ilişkin bilinen herhangi bir zoonotik risk yok. Kedigiller arasında sınırlı bir bulaşmanın olası olabileceği biliniyor, en azından Gammaherpesvirusler için mümkün gibi. Bir süre önce Japonya’da soy tükenmesi riskiyle karşı karşıya olan Tsushima leoparlarında FcaGHV1 enfeksiyonu görüldüğü raporlandı.
Teknolojik ilerlemeler sayesinde, yeni virüslerin keşfi ve anlaşılması kolaylaşıyor. Araştırmacılar, virüslerin kediler üzerinde yaratacağı etkinin öngörülebilmesi ve tedavi geliştirilebilmesi için çok sayıda başka inceleme daha yapılması gerektiğini vurguluyor.
Kaynak: https://phys.org/news/2019-01-emerging-significance-gammaherpesvirus-morbillivirus-infections.html