Kanlı süt, bazen yeni doğum yapmış düve veya ineklerin sütlerinin kanlı olduğu görülür. Hemolactia adı verilen bu olgular çoğunlukla memedeki kılcal damarların çatlaması sonucunda ortaya çıkar.
Memelerin aniden sütle dolarak gerilmesi, sağımda haşin davranılması, sağım makinesinin vakum ayarının yanlış olması, memeye isabet eden travmalar süte kan karışmasına sebep olur. İnek ya da düvenin yeni doğum yapmış olması, özellikle de sarkık memeli inekler böyle durumlara yatkınlık oluşturur.
Kanlı süt görüntüsü ile kolayca teşhis edilir. Ancak; çayırlarda otlayan hayvanların sütleri bazen yedikleri otlar dolayısıyla pembemsi olabilir. Çayırda sütleğen otu, kök boya bitkisi (Rubia Tinctorum), atkuyruğu veya kırk kilit otu adı verilen equisetum arvense gibi otlar varsa, inek veya düveler bu otlardan yemişlerse sütleri pembemsi renk alır. Böyle durumlarda kesin teşhis için sütü santrifüje etmek ve dipte toplanan alyuvarları görmek gerekir.
Sütte kan görülmesi bazı hastalıkların ve mikroorganizmaların da sebep olabileceği bir belirtidir. En başta Leptospiroz hastalığı akla gelmelidir. Diğer belirtiler de gözden geçirilerek Leptospiroz olup olmadığı değerlendirilmelidir. Sarılık ve kan işeme ile kombine durumlar Leptospiroz’a işaret eder. Yine damar dışına kan sızmasına ya da kılcal damar hasarına sebep olabilecek Serratia, Micrococcus, Brevibacterium, Sarcinia gibi mikroorganizmaların oluşturduğu genel enfeksiyonlarda sütte kan görülebilir.
Hayvanların yattıkları yerlerin sert, düzensiz ve sıkışık olması da hazırlayıcı faktörlerdendir.
Kanlı süt mastitis durumlarında da görülür. Mastitiste kanlı üst aynı zamanda pıhtılı olup, çoğunlukla süt görünümünde olmaz. Memede yangısal belirtiler, yani kızarıklık, şişlik, sıcaklık ve ağrı da gözlenir. Bu belirtiler görülmediği halde, süt içinde kan varsa çoğunlukla memenin aşırı gerilmesi, darbe alması gibi ihtimaller akla gelir.
Kanlı Süt İçin Nasıl Tedavi Uygulanmalıdır?
Kanlı sütün sebebine göre bir tedavi yöntemi uygulanır. Öncelikle damar içi kalsiyum verilmelidir. C vitamini ve K vitamini enjeksiyonlarından da tedavide yararlanılır.
Deri altı Adrenalin kullanılabilir. Durumun ciddiyetine göre; damar büzücü ilaçlar (metilergometrin veya ergometrin) ya da kan durdurucu ilaçlar (Tranexamic acid) uygulamaları yapılır.
Leptospirosis’ten şüphe edilirse streptomisin içeren enjeksiyonlardan yararlanılır. Mastitis ile kombine kanlı süt söz konusu ise linkomisin, spiramisin kombinasyonlarının meme içerisine verilmesi önerilir. Bu kombinasyon meme içerisindeki dokulara yayılma konusunda çok etkindir.
Kanlı süt sorunu olduğunda kullanılması önerilen homeopatik tedaviler de söz konusudur. (Phytolacca= Şekerci otu, Arnica, Calcarea fluorica, Ocinum sanctum = Kutsal fesleğen, Silicea, Bryonia)
Eğer sütün kanlı olması Leptosiroz şüphesi doğuruyorsa Leptospirosis aşılaması da yapılabilir. Leptospiroz hastalığının insana bulaşabileceği (zoonoz) ve ineklerde yavru atmaya sebep olabileceği unutulmamalıdır.
İneklerde sarkık memeleri önlemek üzere meme yapısı düzgün, meme puanı (UDC) yüksek, meme bağları kuvvetli inekler elde etmek için o yönde boğa spermaları seçmek yerinde olur. Genetik iyileştirme ile sonraki nesillerde sarkık memeli ineklerden kurtulmak mümkündür.
Kanlı süt eğer meme ödemi ile birlikte görülürse buz kalıbı ile memeye masaj yapmak yarar sağlar.
