Kanatlı sağlığında devrim, bir salgın durumunda insanları, araçları ve başka irtibatların da izleme etkenin yayılmasını engellemek hata izlerini saptamak için esastır. Akıllı telefon uygulamaları güçlü bir yazılımla ve GPS yıldırım hızı sağlayan yenilikleri ile iki teknoloji sistemlerinin kombine etmek salgın yönetimi ve sürü sağlığı korumayı sağlamaktadır.
Salgın hastalıklarla baş etmek ve sürü sağlığının daha iyi korunması için bütün kış boyunca Ontario, Kanada da başarıyla uygulanan iki yeni patentli biyogüvenlik sistemi, Birleşik Krallık yetkililerine tanıtılmıştır.
Kümes hayvanları çiftliğinde hastalık kontrolünün gerekliliği bilinmektedir. Birçok araç GPS ile donatılmıştır. Bu yüzden cep telefonlarının konum bilgileri ile birlikte hemen hemen herkes ve her şey izlenebilmektedir.
Son zamanlarda “Görünür Olma, Güvenli Olma” ve “Çiflik Sağlığını İzleme” konularında planlanan birçok toplantı İngiliz Yumurta Endüstrisi Konseyi ve diğer Birleşik Krallık Kanatlı işletmelerine bulunanlar Kanadalı Nelson ve Joel Sotomayor sunmuşlardır.
Nelson Kanatlı hastalığını yönetmek amacıyla endüstiri de kullanılabilir daha iyi çözümler için uğraşmış sistemleri geliştirmiştir.
Kanatlılarda Hastalık Riski Hala Yüksek
Avrupa’da düşük ve yüksek patojenik kuş gribi (AI) salgınları riski devam etmekte çünkü yabani kuşlar tarafından taşınan hastalık tüm dünyada mevcudiyetini devam ettirmektedir. Ocak 2016, Fransa’da yaklaşık 70 AI salgını ve son bir yıl içinde Almanya ve Macaristan kümes hayvanların da, Bulgaristan’da kümes hayvanları ve vahşi kuşlarda, Romanyada yabani kuşlarda saptanmıştır. 2015 yılında İngiltere ve Gana’da kanatlı AI salgınları görülmüştür.
ABD’de AI 48 milyon kümes hayvanı telef olmuştur
Geçen yıl ABD 12 eyaletinde yüksek patojenik AI suşu 48 milyon tavuk ve hindinin kaybına yol açmıştır. ABD’de 2016 yılında da AI salgınları Indiana eyaletinde Ocak ayında 400000 tavuk ve hindi kaybı ile devam etmiştir. Buna ek olarak, 2015 yılında 40 eyalette portör kanatlılarla teması olan 1 80’den fazla kişi salmonella enfeksiyonuna yakalanmışlardır. İngilterede ve kimi ülkelerde Marek virüsün daha patojen suşlarının saptanması, hastalığın ortaya çıkması olasılık dahilindedir. Bu yüzden ABD’de ciddi endişeler söz konusudur.
“Görünür Olma, Güvenli Olma” Nasıl çalışmakta?
Etkin bir şekilde salgını kontrol etmek amacıyla çiftlikler hızla karantinaya alınmalı ve enfekte veya potansiyel enfekte işletmelerin trafiği hemen takip edilmelidir. Ancak, bunu yapmak için telefon ya da e-posta kullanım anında kendi sınırlamaları bulunmaktadır. Özellikle acilen yolların belirlenmesi, insanlar veya araçlar hastalığın yayılması açısından takip edilebilir. Acil bir durumda hareketliğin takibi için çiftlik ziyaretçi defterlerini kullanma zaman kaybından başka bir şey değildir. Bu Nelson ve Sotomayor’un geliştirdikleri ‘Görünür Olma, Güvenli Olma ‘(GOGO)’ dır. Yeni bir enstürmanı acilen sektörün hizmetine sunmak, böylece çiftlik ziyareti verilerinin analizi salgınların izini hızla saptanabilir.
Sistemden herhangi bir yetki alanı açılmadan önce her tavuk çiftliği coğrafi sınır olarak adlandırılan sanal coğrafi sınır GPS teknolojisi ile eşleştirilmiş olmalıdır.
Kanatlı Sağlığında Devrim de Öncelikle Tavuk Çiftliği Sınırı Eşleştirilir
Kanatlı sağlığında devrim ‘de sistem herhangi bir yetki alanı açılmadan önce, her tavuk çiftliği coğrafi sınırı olarak adlandırılan “sanal coğrafi sınır ‘ GPS teknolojisi ile eşleştirilir. Aynı zaman diliminde, düzenli olarak çiftliği ziyaret eden veteriner hekimler, yem ve piliç sevkiyatcıları, aşılama ekipleri, satıcılar ve benzeri herkes akıllı telefon uygulaması şifrelenmiş GOGO’yu indirir.
Sınırları geçerken akıllı cihazlar kayıt altına almış olurlar
Ardından sistem canlı olarak yayınlar.Her an akıllı telefon veya tablette ya da düzenli olarak işletmeyi gelen araçlarda GPS işaret ışığı hazır bir sistemdir.İşletmeye özel sanal coğrafi sınırına girildiğinde GOGO otomatik devreye girer ve ziyaretçi bir hoş geldin mesajı ile karşılanır. Anında yetkiliye ziyaretçinin gelişi bildirilir. Tüm ziyaretler hakkında bilgi online olarak çiftlik ziyaretçi kayıt dosyasına kaydedilir. İstenildiği an güvenli bir kişisel giriş kullanarak erişebilinir. Bir yıl boyunca şifreli GOGO veritabanı işletme ziyaret bilgilerini saklamaktadır.
Bir salgın durumunda veriler gerçek zamanlı olarak sunma
Nelson; Sistemdeki coğrafi sınır sadece işletme ziyaretlerinin kaydedildiği anlamına gelir. Kişisel gizliliğini koruyan bir birey ya da aracın her hareketinin tamamı değil. İlaveten, özel ziyaretçilerin kimliğine ve çiftliklere sadece acil salgın durumunda yetkili sistem yöneticilerince erişilebilir. “Bir salgın durumunda, GOGO yazılım analizi yıldırım hızıyla ziyaretçi ve araç hareketlerinin tüm verilerin dökümünü ortaya kor. Hastalık yayılmasını eşleştirilip gerçek zamanlı olarak haritaya eklenen rüzgar hızı, yönü, nem ve sıcaklık gibi faktörlerin dökümü elde edilmiş olur. İşletmeler ve ziyaretçilere anında sorun olduğunu, karantina ve diğer biyogüvenlik önlemlerini uygulanması için tavsiyeler sistem tarafından oluşturulan kısa mesaj yoluyla bildirilir. Buna ek olarak, yönetici sistemin tüm kullanıcılarına anlık yayın yeteneğine sahiptir.
Ontario’da kış boyunca 800’den fazla coğrafi sınırlandırılmış çiftliğin katılımı ile 1200 aşkın kişi ve araç ‘Görünür olma, Güvenli olma’ programına dahil edilmiştir. Yetiştirici birlikleri her çiftliği başlangıçta ilk iki yıl coğrafi sınırlama sistemi ve izlenmesi için sembolik ödeme yapmışlardır. Maliyetin% 75 i Kanada Federal Hükümeti hibe olarak karşılamıştır.
Kanatlı Sağlığında Devrim “ÇSİ” Çiftlik Sağlık Durumunun İzlenmesi
Nelson ve Sotomayor aynı zamanda Çiftlik Sağlık izleme (ÇSİ) programı geliştirmişlerdir. Belirli bir bölgeyi kapsayan ve üretimi sınırlayıcı hastalıkları yönetmek için tüm yetiştiriciler ve veteriner hekimlere izin verilmiştir. Tıpkı GOGO gibi, ÇSİ’de nerede güvenli akıllı bir telefon uygulaması olan yetiştiricileri ve veteriner hekimleri kapsadığından, hastalığın klinik bulgularını girebilmektedirler. Benzer bilgiler belli bir bölgede içinde iki veya daha fazla çiftlikte rapor edilirse, ÇŞİ bölge genelinde geniş kapsamlı bir uyarı gönderir. Üretici ve veterinerlere, sürüleri dikkatlice kontrolü, tanı için numune almak ve gerekli rapor isteyip istemediğini sorar.
Çalışmacılar: “Gerçek bir erken uyarı sistemi” olduğunu iddia etmektedirler. Denemeler halen kümes ÇSİ uygulaması ile birlikte yürütülmektedir.
(*): Treena Hein, Revolution in poultry disease outbreak control, Beating disease challenges 6-7, www.worldpoultry.net ‘den özetlenerek çeviri.