İneklerde sporadik bakteri kaynaklı abortuslar önlenebilir mi?. İneklerde değişik bakteri türlerinin patojeniteleri de farklı olabilmektedir. Kan yoluyla fötoplasental unite geçen bakteriler abortus yapmaktadırlar. Fötus henüz immun sistemi gelişmediği için minimum virulense sahip etkene karşı oldukça duyarlıdır.
Sporadik bakteriyel enfeksiyonlar, bakteri abortuslarının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Sporadik bakteri kaynaklı abortuslar etkenleri 2 kategoride incelenmektedir.
İlk kategoride etkenler çevrede saprofit olarak bulunmaktadır. Bu grupta yer alan önemli abort etkenleri T. pyogenes, E. coli, Bacillus spp. ve Streptococcus spp. dir. Bu bakterilerden T. pyogenes yetişkin ineklerde sıklıkla rastlanılan etken değildir. Ayrıca bu gruptaki bakteriler sporadik abortusların %61’ni oluşturmaktadırlar. Bu etkenler hemotojen yol ile enfeksiyon oluşturmaktadırlar. Ayrıca inekten ineğe yayılma göstermezler. Bu nedenle sürü çapında yayılma göstermemektedirler.
İkinci kategoride ki ajanlar yetişkin ineklerde abortus oluştururlar. Bu grupta Pastorella, Salmonella ve Haemophilus somnus yer almaktadır. Abortus genelde sekonder olarak diğer dokulardaki etkenin kan dolaşımına geçmesiyle oluşmaktadır. Etken fötoplasental unite geçerek abortus oluşturmaktadır. Bu etkenler primer abortus etkeni olmamakla beraber, nadiren de olsa abortus yapmaktadır.
Tedavi ve Kontrol
Sporadik bakteri kaynaklı abortuslar a neden olan bakteriler, gerçekte fırsatçı bakterilerdir. Kontrol için bu mikroorganizmaların maternal dolaşımdaki sayılarını azaltmak ve fötusa geçişi engellemek önemlidir. Bu nedenle hayvanın immun sistemini güçlendirmek gereklidir (uygun besleme ve stresi azaltacak uygulamalar). Özellikle doğru besleme önlemlerinin alınmasıyla sindirim kanalındaki bu bakteri türlerinin sayılarını sınırlandırmak mümkündür. Sporadik bakteri kaynaklı abortuslar daha sık gebeliğin ileri dönemlerinde şekillenir. Abortustan sonra buzağı ya ölü doğar ya da birkaç içinde ölür. Sporadik bakteri kaynaklı abortuslar korunmak için ineklere uzun etkili antibiyotikler yapılabilir.
Prof.Dr. Ayhan Ayhan Bastan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi