İneklerde Ketozis tedavisinde gözden kaçan nokta. Ketozis doğumdan sonra süt yapımı nedeniyle enerji ihtiyacının arttığı dönemde ortaya çıkan bir metabolik hastalıktır. Eğer bu dönemde inek süt yapımı için gerekli enerjiyi yemle alamaz ise negatif enerji dengesine girer ve sorasında ketozis gelişir. Sütçü ırk ineklerde olduğu gibi etçi ırk ineklerde de ketozise rastlanır. Etçi ırklarda ketozis özellikle gebeliğin sonlarında şekillenir. Çünkü bu dönemde ineğin iştahı azdır ve fötal büyüme oldukça hızlıdır.
Ketozisli ineklerde semptom olarak; süt verimi ve iştahta azalma, kilo kaybı, tüylerde matlık, ateş ve bazı ineklerde sinirsel davranış bozuklukları (aşırı salivasyon, yalama ve saldırganlık vs).
Ketozis tedavisinde ilk önce ihtiyaç duyulan enerji ihtiyacı karşılanmalıdır. Bu amaçla dekstroz damar içi verilmelidir. Bu şekilde hipoglisemi tablosu düzeltilmiş olur. Eğer vücut glikoz üretimini destekleyecek bir tedavi yapılmaz ise dekstroz enjeksiyonundan bir süre sonra nüks görülebilir. Bu nedenle glikoz üretiminde devamlılığı sağlamak için 2-4 gün süreyle propilen glikol içirilmelidir.
Bu tedavilere ek olarak glikoz üretiminde devamlılığı sağlamak için uzun etkili tek doz kortikostreoidler uygulanabilmektedir. Kortikosteroidler glikoz üretimi arttırmak için kas proteinlerini yıkımlayarak kan glikoz düzeyini yükseltmektedir.EĞER KORTİKOSTEROİD KULLANIMINDAN SONRA İNEKLERE KARBONHİDRAT İÇERİĞİ YÜKSEK RASYON VERİLMEZ veya PROPİLEN GLİKOL İÇİRİLMEZ İSE KAS YIKIMI DEVAM EDER. Bu durumda ineklerde kas zaafiyeti ortaya çıkabilir.
Prof.Dr. Ayhan Baştan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi