Bizim süt ve buzağı istediğimiz bir inek ne ister?. İnek öncelikle rutin bir hayat ister. Sağım zamanının, yem saatinin, hep aynı olmasını ister. İnek ani değişikliklerden hoşlanmaz. Bakıcı, yem, yer, hava değişiklikleri stres yaratır. Stres her türlü verimin azalması ve hastalıklara kapı açılması demektir.
İnek bakıcısından iyi muamele görmek ister. Özellikle sağıma giden inek itilip kakılırsa sütü indirme problemiyle karşılaşır. Sütün alınamamasına, eksik alınmasına veya mastitise sebep olabilir.
İnek temiz ve kuru bir barınak ister. Yine sağım esnasında memelerin temiz ve kuru olmasını da ister. İneğin gününde en önemli bölümü dinlenme ve geviş getirme zamanı oluşturur. Dinlenme alanlarının, yatak yerlerinin temiz , kuru ve konforlu olması gerekir. Konfor uygun ölçüleri, yumuşak bir yatak yerini ve havalandırma koşullarını kapsar. Olması gerekenden dar ya da kısa yatak yerleri, gereksiz şekilde konulmuş boyun demirleri, beton yatak yeri, havalandırma koşulları kötü olan dinlenme alanları ineğe stres yaratır. Yukarıda söylediğimiz gibi yine sonuç verim düşüklüğü ve hastalıktır.
İnek tüketebileceği miktarda yem ister. Bu da yetmez. Kaliteli kaba yem ve uygun formülasyon da kesif yem ister. Uzun kesilmiş, odunlaşmış kaba yemleri sevmez. Mecburen yese bile yararlanamaz. Küflenmiş, kızışmış, yanlış fermantasyonla ekşimiş, bozulmuş silajları istemez. Karnı aç olsa bile yemez. Sonuçta döl verimi, süt verimi aksar.
İnek kendi istediği zaman, istediği miktarda yem yemek ve su içmek ister. Serbest bırakılırsa günde on bir kez yemliğe, on üç kez suluğa gider. Yemlikte yeterince mesafe ve yemini rahat yiyebileceği bir dizayn ister. Yeme ve suya kolay ulaşmayı ister. Su içmek için yirmi beş metreden daha fazla yürümek istemez.
İnek çevre sıcaklığı 22 0C nin üzerine çıktığında serinlemek ister. Bu koşulları sağlamamız gerekir. Doğal havalandırma yöntemleri, ortası açık çatılar ve çevrenin açık olması yeterli serinletmeyi sağlayamıyorsa fanlar ve duşlar ile serinletme yapılması şarttır. Fanlar ineğin üstüne doğru açı yapacak şekilde, barınak içerisinde çapının on katı aralığıyla dizilirler. Genellikle ineğin bastığı yerden üç metre yükseklikte olur. Yirmi iki derecenin üzerinde her zaman çalışır. Bunu desteklemek için on beş dakikada bir üç dakika çalışan duş sistemi kurulur. Böylece sıcakta kürkünü çıkarma şansı olmayan ineğe serinlemesi için yardım etmiş, onu stresten kurtarmış oluruz.
İnek doğuma yaklaşan günlerde kendisi ve yavrusu için enerji ister. Doğumu takip eden günlerdeki süt verimi için de bu enerjiye çok ihtiyacı olacaktır. Normal yemleme düzeniyle sağlanamayan enerjiyi doğum öncesi ve doğum sonrası takviye etmemizi ister. Bir profesyonel yardım olarak bugünlerde acil enerji destekleri, çinko, selenyum ve E vitamini gibi vitamin mineral destekleri gerekir.
İnek eğer bir yerden bir yere nakledilmişse, ani hava değişikliğiyle karşılaşmışsa alışma dönemi için yine bizden ”profesyonel yardım” ister. Sindirimini rahatlatacak, enfeksiyonlara karşı vücut direncini arttıracak yem katkıları verirsek alışma dönemi hasarsız bir şekilde aşılabilir.
İnek ne ister de paraziter ve enfeksiyon hastalıklarla ilgili yardımlar ister. İç ve dış parazitlerle mücadelede uygun ilaçları, enfeksiyöz hastalıklara karşı uygun aşıları ona sunmamız gerekir. Bunların yanı sıra başa gelebilecek problemleri önceden kestirip, geçmiş deneyimlerden yararlanıp, uygun besleme, uygun tohum kullanma gibi “koruyucu hekimlik” gereklerini yerine getirmemizi ister.
İnek ayağına zarar vermeyecek şekilde yapılmış yürüme yolları ve zeminler ister. Kuru ve temiz olma koşulu burada da söz konusudur. Yaşlandıkça ineklerin kalsiyum ihtiyaçları artar. Doğum öncesi D vitamini takviyesi ile kalsiyum metabolizması ayarlanabileceği gibi, doğum sonrası ağızdan kalsiyum ilaveleri ile ihtiyaçlar karşılanabilir.
İnek doğumunu yaptıktan sonra her zamankinden fazla gözlerin üzerinde olmasını ister. Doğumunu takiben yorgunluk ve süt vermeye başlama yüzünden ineğin ihtiyaçları artar. İhtiyaç artışına ek olarak bağışıklık sistemi zayıflar. Bu günlerde ineği yakından izlemek, hatta her gün ateşini almak ve durumunu yakından gözlemek gerekir. Genel olarak hasta görünümlü müdür ? Kulakları soğumuş mudur? Titreme var mıdır ? Döl yolundan istenmeyen bir akıntı gelmekte midir? Yatıp kalkarken güçlük çekmekte midir? Özellikle doğumu takip eden 10 gün içerisinde gözümüz ineğin üzerinde olursa başa gelecek olan problemler erken farkedilerek gerekli müdahale zamanında yapılır.
İnek boynundan bağlı, kapalı, ışık görmeyen bir yerde bulunmak istemez. Boynundan bağlı olması zaten bir stres kaynağıdır. Bununla beraber kızgınlıkta olduğu sürede yeterince kızgınlık belirtisi gösteremez. İnek kızgınlıktayken atlamak, daha çok hareket etmek, kızgınlık belirtilerini açıkça göstermek ister.
İnek Ne İster? Sorusuna Özet 🙂
Özet olarak; inekler ne ister derken inekler çok şey ister. Biz de çok süt ve her yıl bir buzağı istiyorsak isteklerini karşılamak için çaba göstermeli, ne gerekiyorsa eksiksiz yapmalıyız.
