Evcil kuşların beslenmesi ve diyet, Evcil kuşlarda yemleme, Papağanlarda Diyet ve Beslenmede İpuçları
Evcil kuşların doğru gıdalarla beslenmesi sağlıkları açısından önemlidir. Kuş beslenmesinde güvenilir önerilere dayanan dengeli bir diyet olmazsa olmazıdır. Başından beri dengeli bir diyet kuşlarda birçok sağlık ve davranış sorunları önleyebilir. Dengesiz bir diyet, evcil kuşların hastalanması ve erken ölümlerin ana sebebidir. Kötü beslenme, insanın neden olduğu bir hastalıktır. Çok şükür ki, şiddetine göre izler kalsa da önlenebilir.
Bir kuş edinmeden önce bakım ve beslemesi hakkında detaylı bilgi sahibi olunmalıdır. En güvenilir bilgide hekiminizdedir.
Evcil Kuşların Beslenmesi ve Diyet arasında beslenme farklığı var mı?
Unutulmamalıdır ki; tüm kuş türlerinin tamamı aynı besinlerle beslenmezler. Örneğin baştankaralar, ağaçkakan, sinek kuşları gibi kuşlar aynı gıdaları yemezler ve evcilleşmeleri de bu yüzden mümkün olmamaktadır. Genel olarak, papağanlar, normal diyetler göre sınıflandırılabilir. Çoğu papağangillerin gıdalarının temeli bitkilerdir. Yani ot oburdurlar (florivore). Ot oburlardan bazıları ağırlıklı olarak granivor olup tane, tahıl ve /veya tohumlarla beslenmektedirler. Frugivor sınıfındaki kuşlarsa meyve dayalı diyeti tercih ederler. Bazı kuşlarsa hem etçil hem otçul olup, beslenmeleri bitkisel ve hayvansal gıdalardan oluşabilir. Çoğunlukla nektarla beslenen (nektarivor) özel bir sınıf vardır.
Aşağıdaki tablo incelendiğinde aralar (macaw) arasında bile esas diyetin farklı olduğu görebilir. Mavi boğazlı Amerikan papağanı daha çok meyve yerken,yabani Sümbül Amerika papağanı, çoğunlukla tahıl (aslında kabuklu yemiş)tercih etmektedir.
Örneğin, her ikisi de granivor kabul edilse bile; muhabbet kuşları genellikle tohumları yerken vahşi sümbül Amerikan papağanı çoğunlukla palmiye tohumunu tercih etmektedir. Bu küçük örneklemede de görüldüğü gibi, her bir kuşa farklı beslenme tavsiyelerine ihtiyaç söz konusudur.
| Evcil Kuşlarda Beslenme Sınıflandırması | Temel Diyet | Örnekler |
| Florivor (Ot obur) | Tohumlar, meyveler, kabuklu yemişler, ağaç kabuğu, kökler | Askeri Amerikan papağanı(Ara militaris),Mavi sarı Amerikan papağanı (Ara ararauna), Kızıl yüzlü papağan (Hapalopsitytaca pyrrohops) |
| Granivor (Tane, tohum yiyenler) | Taneler, tohumlar | Muhabbet kuşu, Kanarya,Sultan papağanı, Sümbül Amerikan papağanı (Anodorhynchus hydcinthinus) |
| Frugivor (Meyve yiyenler) | Genelde meyve ve çiçek; bazen kabuklu yemişler ve tohumlar | Mavi boğazlı Amerikan papağanı (Ara glaucogularis), Yeşil kanatlı Amerikan papağanı (Ara chloroplerus) |
| Omnivor (Etobur) | Tohum, meyve, böcek, omurgasızlar | Sülfür göğüslü kakatu, Kırmızı kuyruklu Amazon (Amazona brasilliensis) |
| Nektarivor (Nektarla beslenenler) | Nektar, polen; bazı böcek ve tohumlar | Loriket ve lori ( Loriidae ailesinden küçük papağan) |
Tohumla Beslenen Kuşlar
Evcil Kuşların beslenmesi ve diyet, Tohum ağırlıklı kuşlar için bile, tek başına tohumlar uygun bir diyet değildir. Bunun birkaç nedeni bulunmaktadır:
- Kafesteki hayvana verilen tohumlar, kuşların yaşadıkları doğal bölgelerinde bulunan tohumların aynısı değildir. Çoğunlukla bizlerin verdiği besinler protein ve vitamin gibi diğer besin öğeleri açısından
- Doğal hayattaki kuşların enerji ihtiyacı, kafes kuşlarından daha fazladır. Kafes kuşları doğadakilerin aynı gıdalarını yerse obez olacaklardır. Onlardan daha az yerlerse de vitamin, protein, amino asitler, mineraller gibi temel besin taşlarından yetersiz beslenmiş olacaklardır.
- Kafes kuşları tohumla beslenirken zaten bir kısmını dışarı atmaya meyillidirler. Geri kalanıyla veya sevdikleriyle beslenmeye çalışırlar. Beslenmenin yalnızca birkaç çeşit tohumla sınırlandırılması belirli beslenme bozukluklarına yol açabilir.
Birden fazla türde tohum verilse bile, sadece tohumla beslenme optimal sağlık için gerekli olan vitamin ve mineral ihtiyacını karşılamayacaktır. Çocukların ve kimi yetişkinlerin tatlı düşkünlüğü gibi kanatlılarda tohumlara eğilimleri vardır. Onlar için sağlıklı olanı, içinde sevilen tohumların da bulunduğu bir karışımı yemeleri olacaktır. Birçok tohum yiyen kuşlar için en iyi beslenme; pelet gıdalar gibi formüle edilmiş besinler, sebze, az miktarda meyvedir Bu tip bir beslenme dolaylı olarak tedaviye de katkı bulunur.
Formüle besinler
Yem tahıllar, tohumlar, sebzeler, meyveler ve farklı türde proteinlerin yanı sıra, ek vitamin ve minerallerin bir karışımıdır. Bu karışımlar pelet, pelet kırığı veya nugget (parça) formunda olabilir. Hayvan gıdasını bu formlarda yerse: tohum karışımının aksine, formüldeki bileşenlerden istediğini seçemez, bu nedenle beslenme dengesizliklerinin daha az görülmesi muhtemeldir.
Çoğu türler için, pelet gıda diyetin% 65-80, sebzeler% 15-30 olmalıdır. Geri kalanı ise tohum ve meyveler olabilir.
Sebze ve meyveler
Sebzeler iyi bir vitamin, mineral ve karbonhidrat kaynağıdır. Hayvan gıdasının % 15-30 olmalıdır. Meyvelerde şeker ve nem yüksektir, günlük beslenmede yaklaşık % 5 aşmamalıdır. Sebze ve meyve çeşitliği açısında bunun tercih edilmesi gerekir.. Aşağıdaki tabloda papağangiller için sebze ve meyve önerileri bulunmaktadır:
| Papağan Diyetine besleyici İlaveler | |
| Sebzeler | Meyveler |
| -Turp -Şalgam -Havuç (kök ve yaprakları) -Pişmiş tatlı patates -Hindiba -Hardal ve karahindiba yeşillikleri -Pazı -Kıvırcık yapraklı lahana -Maydanoz -Pişmiş kırmızı patates -Yeşil fasulye -Domates -Tatlı yeşil, kırmızı biber ve diğer türleri -Karnabahar Brokoli (yapraklarıyla) -Pancar ve şalgam yeşillikleri -Patlıcan -Alabaş -Şeker bezelye veya sultani bezelye -Soyulmuş veya buğulama bal kabağı -Soyulmuş kırmızı pancar -Kımızı ve yeşil marul -Lahananın yeşil yaprakları -Mısır -Hıyar | -Elma -Böğürtlen, çilek -Kivi -Mango -Kavun -Nektar -Ananas -Kiraz -Kızılcık -Muz -Armut -Şeftali -Portakal -Nar -Mandalina -Carambola (Yıldız meyve) -Greyfurt -Papaya -Erik -Üzüm -Kayısı |
Gıda vermeden önce tüm sebze ve meyveleri iyice yıkanmalıdır. Elma gibi meyvelerin çekirdekleri çıkarılmalı, günlük olarak verilip yenmeyen atılmalıdır. Sebze ve meyvelerin su içeriği yüksek olduğundan gaitada idrar miktarı artacaktır.
Çeşit ve çekicilik
Tıpkı bizler gibi kanatlılarda besinleri görme, tatma ve kıvamına göre yemeye karar vermektedirler. Dengeli bir beslenme sağlamak için sebze ve meyveler geniş bir yelpazede halinde verilmelidir. Besinler mümkün olduğunca doğal halleriyle muhafaza edilmelidir ve yiyecek hazırlarken yaratıcı olunmalıdır.
Oyuncakların bulunduğu yere, kafesin içinde değişik yerlere gıdalar asılabilir. Örneğin büyük kuşlara mısır taneleri yerine kocan halinde verilmesi, kuşun fiziksel ve zihinsel uyarılması ve oyalanması sağlanmış olur.
Tohum ağırlıklı bir beslenmenin değiştirilmesi
Daha sağlıklı, dengeli, çok çeşitli gıdalarla yeni bir beslenme rejimi uygulama genç kuşlara kıyasla erişkinlerde adaptasyon daha güçtür. Bir kuşun sağlıksız bir beslenme rejiminden daha sağlıklı bir beslenme rejimine geçmesi için daha fazla emek, sabır ve zaman gerektirir.
Hayvan pelet gıdalar dayalı diyete geçiş yaparken, kuşun pisliğindeki değişiklikler gözlenmelidir. Gaita daha büyük ve daha açık renklidir. Eğer pislik miktarı az ve koyu renkli ise hemen hekime başvurulmalıdır. Hayvanın az yem tüketmekte olduğundan geçişin yavaş uygulanması gerekebilir.
Tohum ağırlıklı beslenmeyenler
Tohum ağılıklı yerine nektarla beslenen Loriket ve lori (Loriidae ailesinden küçük papağan) gibi papağangiller için ana gıdaları özel formüle edilmiş ticari ürünlerdir. Bunlarda bir kısmı kuru veya nemli, bazılarında çözelti halindeki nektar karışımlarıdır. Nektar besinler günde birkaç defa taze verilmeli, sıcak ortamda ve yazın 4 saatte bir yenilenmelidir.
Ayrıca elma, nar, papaya, üzüm, kavun, ananas, incir ve kivi gibi bazı meyveler verilmelidir. Yine polen, koçanlı mısır, hercai menekşe, Latin çiçeği, gül, ebegümeci, kadife ve karahindiba gibi bazı çiçekleri verilebilir. Uygun miktar miktarları belirlemek için hekime danışılmalıdır.
Destek ürünler
Çoğu yetişkin kuşlar için, destek ürünler gerekli olmayabilir. Ve bu kararı sadece hekim vermelidir. Güvenilir ticari formüle besinler kuşun ihtiyacı olan tüm besin elamanları gibi mineral ve vitaminleri de içermektedir. Hekim önerisiz vitamin takviyeleri kullanmak aşırı doz vitamin sorularına neden olabilmektedir.
Sakıncalı besinler
Evcil Kuşların beslenmesi ve diyet aşağıda kuşlara verilmemesi gereken bazı gıdalar yer almaktadır:
- Yüksek yağlı abur cubur şeyler (patates cipsi, doughnut (Lokma, halka), bisküvi, kuru, yaş pasta vb)
- Avokado
- Çikolata
- Alkol veya kafein
- Meyvelerin çekirdekleri ve çekirdek çevresindeki sertleşmiş kısımlar
- Trabzon hurması
- Sofra tuzu
- Soğan
- Elma çekirdekler
- Mantar
Besleme Yöntemleri
Doğal hayatta kanatlıların yiyecek araması günlerinin en az 1/3 almaktadır. Oysa kafes kuşlarında sadece bir kap içinde gıdanın olması fiziksel ve zihinsel uyarılmalarından mahrum etmekte ve enerji harcamaları kısıtlanmaktadır. Kuşun yeme süreleri canlandırmak için yiyecek aramaya yarayan oyuncak ve diğer yöntemleri kullanılmalıdır.
Besleme zamanı
Formüle edilmiş hazır besinler yemliklerinde daima bulunabilir. Doğada kuşların beslenme zamanı; güneş doğduktan yarım saat sonra ve öğleden sonra yaklaşık 17–18 (mevsime göre değişir. Gün batımından 30 – 60 dakika önce), bu nedenle bu sırada taze sebze meyve vermesi önerilebilir. Daima önceki öğünden kalan sebze veya meyve atılmalıdır. Yiyecek arama amaçlı oyuncaklar atıştırma ve eğlence için gün boyunca kafeste bırakılabilir.
Yem tüketimini takip, hijyen
Hayvanın günlük yiyebiliceği kadar yem verilmelidir. Bu şekilde hem yem sarfiyatı ve bozulması riski azalmış olacak, hem de gümlük tüketim miktarı kolayca izlenebilecektir. Gıda tüketiminin azalması kuşun hasta olduğunu ilk belirtisi olabilir.
Yemlikler sıcak sabunlu su ile günlük olarak yıkanmalıdır. Hiçbir gıda fekal kontaminasyon veya bozulması riski yüksek olduğu için 24 saat daha uzun kafes kalmamalıdır.
Su ihtiyacı
Hayvana verilecek su taze, temiz ve her zaman kafeste bulunmalıdır. Eğer şişe tipi suluk kullanılıyorsa, su günlük olarak değiştirilmesi gerektiği göz ardı edilmemeli ve ucunun çalıştığından emin olunmalıdır. Hayvan su içemiyorsa bir veya iki gün içinde dehidrasyon oluşabilir. Özellikle yaz aylarında bu ciddi bir sorundur. Kab yerine şişe tipi suluk kullanılacaksa, çanak suluğu kafesten çıkarmadan önce kuşun şişeye alıştığından emin olunmalıdır.
Evcil Kuşların Beslenmesi ve Diyet de Grit
Besin olmamakla birlikte, grit özellikle kafes kuşları için insanlarca gerekli olduğu düşünülmektedir. Ancak fazla alındığında sindirim sisteminde grit pekliği ortaya çıkabilmektedir. İspinoz, saka ve kanarya iki ayda 2-3 tane grite ihtiyacı olabilir. Ancak çoğu muhabbet kuşu, sultan papağanı ve diğer papağanlar ihtiyaçları yoktur.