Evcil kuşlarda Hipotiroid, Tiroit bezinin yeterli düzeyde hormon üretememesine denir. Yani tiroit bezinin vücut için gerekli olan özellikle büyüme, hücre gelişim aktiviteler üzerinde rol oynayan tiroit hormonun az salgılanması ya da hiç salgılanmamasına hipotiroidizm ya da hipotiroid denir.
Kuşlarda Hipotiroid Klinik Semptomlar
Tirodistli evcil kuşlarda tüyün kalitesi ve tüyün renklerinde değişiklikler görülür. Siyah, gri ve sarı tüyler kırmızıya doğru dönmüşlerdir. Tüyler normalden daha uzun ve daha sivri uçlu olur ve tüy gövdesinin üst yarısında ve tüyün ortasında bulunan pannisiyöz yapı normalden daha azdır. Benzer sendrom, hipotiroid şüphesi olan galah’larda da görülür. Bu kuşlarda uzun ve dar primer uçuş tüyleri gelişir ve gri tüyler pembekırmızı renge döner. Aynı zamanda, normalde pembe renkte olan tüylerin renk yoğunluğu artar.
Evcil kuşlarda Hipotiroid olduğu doğrulanmış ve bir yıldan daha uzun süredir tüy değiştirmeyen bir obez scarlet macaw ’da kaşıntılı olmayan tüy dökülmesi, hafif nonrejeneratif anemi, hafif lökositozis, heterofili, hiperkolesterolemi ve seyrek tür yapısı şekillenmiştir. Tiroksin tedavisine iyi yanıt alınmıştır.
Evcl kuşlarda Hipotiroid şüpheli Lutino sultan papağanlarında renk yoğunluğunda artış ve tüy gövdesindeki yapıların eksik oluşu, tüyün yoğun sarı renkte ve yağlı görünmesine neden olmuştur. Üst gaga genellikle aşırı uzamıştır. Karaciğer fonksiyon testleri çoğunlukla normal olmakla beraber, kolesterol seviyesi yükselmiştir.
Hipotirodizimin Tanısı Nasıl Konur?
Hipotirodiz çok fazla tanınır. Tanı güçtür çünkü dinlenmiş haldeki kuşlarda T4 seviyesi (5-15 ng/ml), memelilerdekiden çok düşüktür ve kuşlardaki bu T4 değeri çoğu laboratuvar teknik ve ekipmanlarının Ölçebileceği limitin altındadır.
Ayrıca kuşlardaki T3 değeri (0.5-4 ng/ml) tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde T4 kadar önemlidir. Bu nedenle tiroid bezinin sağlığının değerlendirilmesinde sadece T4 düzeyinin belirlenmesi doğru olmayabilir. Normal bir kuşta T4 ve T3 değerlerinin yarı ömrü memelilerden kısa olduğundan bu hormonların düzeylerinde gün boyu önemli değişiklikler oluşur.
Bu hormonların düzeyinde mevsimlere göre de önemli değişiklikler görülür. Örneğin ilkbahar mevsiminde bu bu hormonlar en yüksek bazal değere ulaşırlar. Bu nedenle hipotiroidizinin tanısının doğrulanmasının en doğru yolu tiroid stimule edici hormona (TSH) alınan yanıtın yetersiz olduğunun gösterilmesidir (Not: kanatlı TSH için ticari bir preparat yoktur, bu nedenle memeli TSH’ı kullanılır). Bu testi yaparken öncelikle T4 düzeyi belirlenir, sonra kuşa 1 IU/ kg dozunda TSH uygulanır ve 4-6 saat sonra T4 düzeyi yeniden ölçülür. Normal bir kuşta TSH enjeksiyonu sonrası T4 düzeyinde başlangıç değerine göre oluşan 2.5 kat ve daha yüksek bir oranda gerçekleşen artış TSH enjeksiyonuna pozitif yanıt olarak değerlendirilir.
Hipotiroidizmin tanısında destekleyici bulgular, hiperkolesterolemi, trigliserit, karaciğer enzimlerinde yükselme ve hafif nonrejeneratif anemidir. Büyük kuşlarda tiroid bezinin endoskopik biyopsisi hipotiroidizmin tanısına katkı sağlar.
Evcil Kuşlarda Hipotiroid Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Obeziteye karşı ciddi bir diyet uygulanmasına karşın kilo kaybı şekillenmeyen, kötü kalitede tüyleri olan ve tüy değişiminin seyrek meydana geldiği obez kuşların, laboratuvar doğrulaması olmamasına karşın, tiroksin tedavisine olumlu yanıt verdiği görülmüştür. Tiroksin uygulamasının başlangıç dozu ağızdan olmak üzere 12 saatte bir Veteriner Hekimizin önerdiği dozlarda olmalıdır. Bununla birlikte, kuşlarda tiroid hormonu tedavisinin ideal uygulanmasını göstermek için şu anda hiçbir farmakolojik verinin bulunmadığı da unutulmamalıdır. Ayrıca, tiroid takviyesine pozitif bir yanıt, kuşlarda hipotiroid teşhisini doğrulamaz.
