Eklem yastığı (Bursa), eklemlerin dış taraflarında, deri altında eklemi koruyan, içinde sıvı olan bir yastık vardır. Bu yastığa ‘’bursa’’ adı verilir. İneklerde ve besi danalarında bu koruyucu yastığın sürekli darbeye (travma) maruz kalması sonucunda ‘’bursitis’’ denilen durum ortaya çıkar.
Bursitis ‘’bursa’nın yangılanması’’dır. Bursitis bütün eklem yastıklarında görülebilir. Fakat inek ve danalarda en çok diz ve dirsek eklemlerinde ortaya çıkar. Carpal, tarsal ve olecranon eklem bölgelerinde ortaya çıkan bursitis barınak konforunun eksikliği sonucunda orada bulunan eklem yastığının sıklıkla darbe alması sebebiyle meydana gelir.
Genellikle kapalı ve boynundan bağlı barınaklarda, inek ya da danaların yattıkları yer sert ise, yemlik önü konforsuz veya yanlış dizayn edilmiş ise eklemler hayvanın her yatış kalkışında darbeyle karşılaşır. Eklem yastığı eklemi korumak amacıyla sıvı toplar. Şişer. Dışarıdan eklemin hizasında, portakaldan futbol topu büyüklüğüne kadar çapta şişlik gayet belirgin olarak göze çarpar.
Ön tarafta, Carpal eklemde olan bursitis’e ayrıca ‘’Carpal Hygroma’’ diye özel bir isim verilmiştir. Carpal Hygroma ve diğer Bursitis vakaları çoğunlukla ağrısızdır. Topallık görülmez. Sadece bir ‘’görüntü çirkinliği’’ söz konudur. Ancak ileri vakalarda içi sıvı dolu yastık sertleşebilir, ya da mikropların etkisiyle irinli yangı haline dönüşebilir.
İrinli, akıntılı yangı olursa bölgesel sıcaklık, ağrı ve topallık söz konusu olur. Asıl sebep sert altlık, hayvanın sürekli beton üzerinde yatıp kalkması olmakla birlikte bazı yazarlar durumun Brucellosis ile bağlantılı olabileceğini bildirmektedirler.
İri yapılı inekler, kapalı, bağlı besicilik yapılan işletmelerde besi sonuna doğru ağırlaşan danalar hastalığa daha yatkındırlar.
Eklem Yastığı Yani Bursitisten Korunma
Hastalıktan korunmanın yolu barınak konforudur. İneklerde kum altlık, döşek, besi danalarında serbest sistem ve betondan uzak durmak akla gelen en önemli koruma yöntemleridir.
Bursitisin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bursitis’in tedavisi vardır. Yapılacak ilk iş sebebi ortadan kaldırmaktır. İnek ya da dana yumuşak altlıklı, ayrı bir yere alınır. Tedavi yapılıp, yapılmayacağına karar vermek gerekir. Çünkü sadece görüntü ile ilgili bir sorun varsa, topallık ve ağrı yoksa tedavi yapılmayabilir.
Tedavide bursa içindeki sıvının boşaltılması ve içeriye ilaçların konulmasından, yangılı yastığın bir tümör gibi, operasyonla çıkarılmasına kadar yapılabilecek çeşitli yöntemler vardır. Fakat operasyon yapıldıktan sonraki (postoperatif) bakım ve özen çok büyük önem taşır.
Operasyon veteriner hekim tarafından gerçekleştirilir. Daha sonra iyi bir bakım ve özen gösterilemezse sonuç başarısız olur.
Ortada görüntü bozukluğu dışında bir sorun yokken, yani durum aseptik bir şişlikten ibaretken olaya mikroorganizmalar karışırsa, eklem üzerinde septik, vahim bir yangı ortaya çıkabilir.
Çevresel mikroorganizmalar, özellikle Trueperella pyogenes adı verilen bakteriler ile diğer bakteriler içeriye girip eklemi yangısal hale getirebilirler. Bu sebeple operasyon başarıyla yapılsa bile, sonuç başarısız olabilir.
En doğrusu koruyucu hekimliktir. İnek barınaklarının doğru dizayn edilmiş olması, besi danalarının serbest sistemle beslenmeleri, hiçbir hayvanın beton zeminde yatmak zorunda bırakılmaması ileride yaşanacak olan bursitis sorununa baştan engel olacak başarısız olabilir.
