Downer Cows (Yatalak) Sendromu
Downer Cows Sendromu doğumla ilişkili olması, tek bir etiyolojisinin olmaması, sistemik hastalık belirtisi ve hipokalsemi belirtisi bulunmaması, 24 saatten fazla sternal pozisyonda yatma ile karakterizedir. Etiyolojisinden çoğu kez süt hummasındanın yetersiz sağaltımı %80-90 rol oynar. Diğer nedenler olarak;
- Metabolik hastalıklar; hipofosfatemi, hipomagnezemi, hipokalemi, asidoz, ketozis vb.
- Doğum yaralanmaları; güç doğum, obturator paraliz, pelvis kırığı, uterusu rupturu, iç kanama vb.
- Doğum sonrası yaralanmlar; pelvis ve femur kırığı, kalça kırığı, ligament rupturu vb
- Hatalı bakım ve beslenme; kötü besleme, aşırı yağlanma ve kilo fazlalığı, zeminlerin kayganlığı vb.
Daha çok yüksek süt verimli ineklerde 4-6 yaşlarda görülür. Doğum döneminde yatan ineklerin %20 ‘sini oluşturabilir. Doğumdan 2 gün önce, 10 gün sonra ve kış aylarında daha sık meydana gelir.
Klinik Semptomlar;
- Çoğunun anemizinde süt humması geçirmesi olması ve 24 saatten daha fazla yatması
- Sternal pozisyonda yatma
- Beden sıcaklığı, solunum frekansı normal, kalp frekansı normal ya da hafif artış
- Defekasyon ve ürinasyon normal, idrar renginin koyulaşmış olması
- Yeme ve suya karşı iştah çoğunlukla normal,canlı görünümünde
- Ayağa kalkma çabasında olması, arka tarafın yalnız birkaç cm kaldırması
- Ön ayakları ile sürünme çabaları, yer değiştirme, ayaklar ağrılı ve uyuşuk
- Lateral poziyon da da yatma olmaktadır
- İştahsızlık, dehidrasyon, ineleme, hiperastesi
- Ayakların normal pozisyonda olması tetani ve kalkma çabasında olmaması
- Birkaç gün içinde ölüm
Ayırıcı Tanı;
- Boynun ve göğüs üzerine kıvrık tutulması, yeme içme, defakasyon, ürinasyon ve beden sıcaklığının normal olması ile Süt Humması ‘ndan
- İştah ve genel durumun iyi olması,, beden sıcaklığının normal olması ile Akut Diffuz Peritonitis ve Akut Coliform Mastitis (meme ve sütün normal) olmasından ayrılır.
- İştahın, genel durumun iyi olması ve rumen içeriğinin bulgularının normal olması ile Rumen Asidozu ‘ndan
- Genellikle doğum sonrasında gözlenmesi, iştahın ve genel durumun iyi olması, vücut kondisyon skorunun belirgin bozulmaması ile Yağlı Karaciğer Sendromu ‘ndan
- İştahın aşırı ve normal gıda niteliği dışındaki maddeleri yeme isteğinin olmaması ile Osteomalazi den
- Rektal ve fiziksel muayene bulguları ile Fiziksel Yaralanmalar ‘dan ayrılabilir.
Downer Cows Tedavisi;
- Önlem olarak bol atlık atılmalı ve her 4-6 saatte bir yattığı pozisyonu değiştirilmelidir
- Kas masajı yapılmalı
- Ca, P, Mg, K ve glukoz içeren solusyonlar verilmeli
- İçme sularına elektrolitler atılmalı
- Sinirsel paraliz olguları için B1 vitamini, kas harabiyetleri için de E vitamini ve Se verilmelidir.
- Kortikosteroidlerden ve stimulan toniklerden kullanılabilir
- Tripelenamine hidroklorür 0.5 mg/kg dozunda yavai i.v. önerilmektedir
- Kalkması uyarılmalı ve bu sırada destek olunmalıdır
- Ayakta duramayanların askıya alınması yararlı olur
Korunma;
Süt hummasının oluşumu önlemelidir. Süt humması ve diğer nedenlerden yatan inekler erken dönemde ve yeterli şekilde sağaltılmalıdır. Yatan ineklerin 4-6 saatte bir pozisyon değiştirilmeli, kuru ve bol atlık atılmalıdır. İneklerde doğumdan 4 gün önce doğum bokslarına alınmalı ve 4 gün kadar burada bol ve kuru altlıklı ortamda tutulmalıdır. Zeminlerin kaygan olması önlenmelidir.