Kedi ve Köpeklerde davranış bozuklukları, günümüzde evlerimizi, sokağımızı ve daha geniş bir ifade ile sosyal yaşantımızı paylaştığımız dostlarımızın da bazen davranışsal ve sosyal problemleri olabileceğini unutmamalıyız. Aslına bakarsanız kedi ve köpeklerde davranış bozuklukları oldukça yaygın bir şekilde görülmektedir. Hatta bu bozukluklar neticesinde, maalesef ki tedavi seçenekleri yerine, ötenazi yoluna gidilebilmektedir. Araştırmalar sonucunda ev içine ürinasyon (idrar yapma), misafirlere karşı aşırı agresyon (saldırganlık hali) ve ev içi talan bu bozuklukların başını çekmektedir.
Yapılacak tedavilerde amaç hayvan sahiplerinin ve hayvanların uyumlu şekilde yaşayabilmelerini sağlamak olmalıdır. Tedavilerde önceliğimiz, sorunun fiziksel sebeplerden kaynaklanıp kaynaklanmadığının belirlenmesi ve eğer fiziksel bir problem yok ise (nörolojik,tümöral ve ağrı sancı durumları gibi…) farmakolojik sağaltım veya sorunun kaynağının ortadan kaldırılması şeklinde olmalıdır. Sorun kaynağının ,hayvan sahibinin tutumundan ve çevre koşullarından kaynaklanabileceği de unutulmamalıdır. Bu seçeneklerin ve tedavi stratejisinin belirlenmesi için muhakkak bir Veteriner Hekim ‘e başvurulmalıdır. Bu noktada hekiminiz size en uygun tedavi yolunu sunacaktır.
Hayvanlarda davranış bozukluklarını genel olarak değerlendirmek gerekirse;
1-Korku ve fobiye dayalı görülen bozukluklar
Sürekli tetikte olma,havlama ve belirgin korku hali olarak özetlenebilir. Hayvanlar ses ,ışık gibi çevresel etmenlerden korkabileceği gibi, çevresindeki kişilerden de korkabilir. Özellikle kedilerde korkuya dayalı ataklarda agresyon hali belirgin olarak ortaya çıkmaktadır.Çevreye dayalı korkuların azaltılmasında ,hayvanlar gelişme dönemi olan 8-12 hafta arasında korku etmenleri ile yavaş yavaş tanıştırılmalıdırlar (Örneğin araç gürültüsü,sesler,ışıklar,yeni insanlarla etkileşim…) Bu onların ileri ki dönemlerde korkularını azaltacaktır.
2-Obsesif kompulsif davranışlar
Bu tür davranış bozuklukları kolaylıkla farkedilebilir ve göze çarpar. Köpekler de kuyruk kovalama,sağı solu kemirme, kendini ısırma olarak örneklendirilebilir. Bu bozuklarda davranış terapisi yoluna da gidilebilmektedir.
3-Depresyon
İştah azalması,çevreden soyutlanma veya ilgisizlik hali olarak tanımlanabilir.Hayvanın yakın olduğu bir kişiyi kaybı sonucu ortaya çıkabilir.
4-Hiperaktivite
Aşırı hareketlilik söz konusu olup,psikolojik bir bozukluk olarak nitelendirmek çok doğru değildir. Özellikle köpeklerde öğrenme güçlüğü,dikkat eksiliği ve komut almama şeklinde ortaya çıkabilir.
5-Yeme bozuklukları
Aşırı iştah veya besin maddelerine aşırı isteksizlik halidir. Bu gruptaki hayvanlar, ya aşırı kilolu ya da aşırı zayıftırlar. Bu duruma sahiplendirmelerde ki yer değişimi sıkça neden olmaktadır. Depresyon ile paralel şekilde seyredebilir.
6-Anormal ürinasyon ve defekasyon
Özellikle kedilerde hormanal etki sonucu uygun olmayan idrar yapımı gözlenebilir.Hayvan sahipleri tarafından sıkça şikayet edilen bu durum karşısında ,kısırlaştırma yoluna gidilebilmektedir. Bunun yanında kedilerde yanlış kum seçimi, köpekler tarafından kovalanma,kumun olduğu yerde korku durumu yaşama, köpeklerde eğitim unutma ve davranış bozukluğu sonucu gelişebilir.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ NELERDİR?
Söz konusu durumlarda, davranış terapisi,hayvan sahibi tutumunda değişikliğe gidilmesi, farmakolojik tedavi gibi seçenekler mevcuttur. Yazımın girişinde de belirttiğim gibi bu tür bozuklar görüldüğünde derhal bir Veteriner Hekim ‘e başvurulmalıdır. Hekiminiz seçenekler arasından en uygunu belirleyecektir.
Sağlıklı Günler Dilerim…