Buzağılarda Kolostrumun (Ağız Sütü) Önemi konusunda ‘Buzağılar Ölmesin’ sloganı ile başlamak istiyorum. Çünkü buzağı ölümlerinin temelinde, iyi kalitede ve yeterli miktarda ağız sütünün alınmaması yatar.Kolostrum neden önemlidir? Kaliteli bir kolostrum nasıl olmalıdır ? Buzağı doğar doğmaz ne kadar kolostrum almalıdır? Bu gibi soruların cevaplarını vermeye çalışayım.
Ruminantlar decidualı plasentaya sahip olduğundan, buzağılar ana karnında bağışıklık maddelerini alamazlar. Ananın geçirdiği hastalık eya aşılara karşı geliştirmiş olduğu bağışıklık maddeleri, yani immunglobulinler kolostrumda toplanıt e dolayısıyla kolostrum bu bağışıklık maddeleri bakımından çok zengindir. Dolayısıyla buzağıların ileriki dönemlerde enfeksiyon riskine yakalanma riskini alt düzeye indirmek için, kolostrum dediğimiz ağız sütünü muhakkak en kısa sürede alması gereklidir..Kolostrum normal süte göre yağ oranı ve vitamin bakımından da zengindir. Ayrıca sütte olmayan ve buzağıların mekonyumunun (İlk dışkı) atılmasını sağlayan magnezyum sülfat içerir.
Peki biz buzağılara naslı bir kolostrum vermeliyiz ? Verilecek kolostrum kaliteli ve hijyenik olmalı. Kolostrumun kaliteli olması için kuru dönem en az 40 gün, en fazla 90 gün olmalıdır. Kolostrumda başlıca IgG1 olmasına rağmen, IgG2, IgM, IgA da bulunmaktadır. Bir haftadan küçük buzağılarda yeterli pasif transferi sağlama için kan serumlarının minimum 1000 mg/dl IgG1 içermesi gereklidir. Kolostrumdaki IgG konsantrasyonu genel olarak 30-50 g/lt’ dir. Kolostrumun yeterli pasif transfer oluşturabilmesi için en az 50 g/lt, ideal olarakta 60 g/lt IgG içermelidir. Bes, ırkı ineklerin kolostrum kalitesi genellikle sütçü ırklardan daha iyidir ve 100 g/lt üzerinde Ig içerir.
Buzağılara hangi zamanda ve ne kadar kolostrum verilmeli ? Buzağılar doğar doğmaz ilk 12 saatte yüksek kaliteli kolostrumdan 4 litre almalıdırlar. Bunun 2 litresini doğumdan sonraki 2 saat içinde geri kalan 2 litresinide 12 saatten önce, mümkünse en yüksek bağırsak absorbsiyonu 6-8 saatte olduğundan 4. Saatte içirilmelidir. Buzağıların doğal yolla emmede gecikme ile pasif transfer yetmezliği oranının artması ve yeterli miktarda almaması nedeni ile kolostrumu biberonla alması esastır.
Kolostrumla beslemeye üç gün devam edilmesinin bazı intestinal, metabolij ve endokrin gelişme avantajları olabilir. Çünkü kolostrum sütle karşılaştırıldığında Ig’den başka sitokinler ve büyüme faktörleri gibi önemli maddeleri içerir.
Pratik olarak verilecek kolostrum miktarı ;
1.Gün: İlk yarısı en geç 2 saatte (Canlı Ağırlığın %5’i), 2-2,5 lt
Daha sonra 6. 12. 18. Saatlerde 1’ er lt
2-3. Gün: 3 kez 1,5 lt
4.Gün : 2 kez 2-2,5 lt