Butirat Broylerlerde Nekrotik Enterisi hafifletir, Kahire Üniversitesi’ndeki bir araştırma grubu, nekrotik enteritisin (NE) olumsuz sonuçlarına önlemek için antibiyotiksiz alternatif stratejileri test etmeyi amaçlamış ve broilerlerde deneysel NE oluşturup bütiratın etkilerini değerlendirmek amacıyla denemeler yapmışlardır.
Nekrotik enterit (NE), bazı Clostridium perfringens suşlarının aşırı çoğalması sonucu kanatlılarda önemli enterik bir hastalık olup bağırsak doku hasarına yol açar. Akut klinik formda hastalık, sürü ölüm hızında ani bir artış ve genellikle her zaman rastlanmayan ince bağırsakla sınırlı lezyonlar ile karakterizedir. Subklinik formda, herhangi bir yüksek ölüm söz konusu değil, ancak bağırsak hasarı, besin hazmı ve emiliminin azalmasına, dolayısıyla büyüme oranı ve FCR gibi performans parametrelerini olumsuz etkilemektedir. Özellikle antibiyotik büyüme faktörlerinin (ABF) yasaklanmasından bu yana, subklinik formun görülmesindeki sıklık, hayvan refahı ve kanatlı üretiminin kârlılığı üzerinde önemli bir etkisi olduğu kuvvetle tahmin edilmektedir. C. perfringens, NE patogenezin de önemli bir rol oynasa da, bu bakteri türünün tavukları da içeren omurgalıların normal bağırsak mikrobiyotasında arasında olduğu bilinmektedir. Kümes hayvanlarındaki NE, C. Perfringens tip A ’nın NetB toksini neden olmaktadır. Bu bakteriler broilerlerin bağırsak kanalında yüksek sayılarda bile olsa, NE oluşturmak için yeterli değildir.
Alternatif stratejiler
Kahire Üniversitesi’ndeki bir araştırma grubu, nekrotik enteritisin (NE) olumsuz sonuçlarına önlemek için antibiyotiksiz alternatif stratejileri test etmeyi amaçlamış ve broilerlerde deneysel NE oluşturup bütiratın etkilerini değerlendirmek için araştırmalar yapmışlardır.
Bütirat, doğal olarak oluşan kısa zincirli yağ asidinin bir tuzu olup bağırsak sağlığının sürdürme ile ilişkili çeşitli fizyolojik tepkileri tetiklediği bilinmektedir. Gastrik emilimden tam korumak,bağırsağın bütünlüğünü desteklemek ve aşırı inflamasyonu azaltmada en etkili olabileceği bağırsağın lümene değişime uyarmadan ulaşabilmesi için bütiratın kaplanmış olması gerekir. NE’yi önleme ve mücadelede hayvanları desteklemesi düşünülmekte.
Kısaca, 800 broiler, 2×2 faktöriyel tasarımda dört tedavi grubuna ayrılmıştır. Tüm grublara 14. günde IBD aşısı uygulanmıştır. 1. Grup enfekte edilmedi, bütirat verilmedi. II. Grup enfekte değil, yemlerine kaplanmış bütirat ilave edildi. III. Grup ve IV. grup aşılamadan hemen sonra deneysel NE oluşturmak için C. perfringens suşu ile oral yoldan enfekte edilmiştir. III. Grup enfekte kontrol, IV. grub enfekte bütiratlı yemle beslendi. 35 gün sonra, C. perfringens ile enfekte olmuş hayvanlar, kontrol grubuna göre anlamlı derecede FCR daha yüksekti (Grafik 2). Deneysel enfekte grupta, kaplanmış bütirat ile beslenen hayvanlar, kontrol grubuna göre daha iyi performans gösterdi; zooteknik özellikleri, enfekte olmayanlarla tartışmasız karşılaştırılabilirdi. Önemli bir noktada, enfekte edilmeyen ve bütiratlı yem yiyen II. grupta nihai canlı ağırlığında belirgin bir artış FCR’ da iyileşme ile sonuçlanmıştır.
14., 21. ve 28. Günlerde bağırsak içeriğinin bakteriyel analizi, C. perfringens miktarının zamana göre nispeten değişken olduğunu ve bütirat ürününün bağırsak kanalında kolonize olma kabiliyeti üzerindeki etkisinin açık bir şekilde yorumlanmasını engelleyeceğini göstermiştir. Bu nedenle, gözlemlenen performans artışı altında yatan diğer olası belli başlı etkenlerde araştırılmıştır.
Çalışma sırasında, 21. günde 10 hayvana otopsi yapıldı ve ince bağırsağın patolojik lezyonları açısından incelendi. İncelenen tüm hayvanlarda nekrotik lezyonlar tespit edilmiştir. Otopssi yapılan piliçler de nekroz görülmesine rağmen, lezyon puanlamaları daha düşük bulunmuştur. Ve bir hafta sonra, kontrol grubunun puanlaması, piliçlerin deneysel enfeksiyondan kısmen iyileşmekte olduğunu görülmüştür; bütiratlı yemle beslenen grupların analizi bağırsak iyileşmesinin daha hızlı sonuç verdiği gözlemlenmiştir.
Bu bulgu başka bir deneyle teyit edildi; DNA’nın bağırsak epitelinden ekstrat edilip, jel elektroforezi yoluyla sonucu doğrulamak için kullanılmıştır. Enfekte olmuş broilerlerde epitel DNA’sı jel üzerinde merdiven benzeri bir model sergilerken, DNA ve hücresel hasar için bu bulgu kaplanmış bütiratla beslenen enfekte piliçlerde çok daha az belirgin bulunmuştur.
Anti-enflamatuvar
Bütiratin anti-inflamatuar etkileri olduğu ve bağışıklık hücrelerine sinyal vermeyi tetiklediği bilinmektedir. Son bir dizi deneyde, araştırmacılar bu nedenle bursa fabricius boyutu ve Newcastle Hastalığı aşısına karşı antikor cevabı gibi farklı tedavi gruplarındaki immünolojik tepkimeleri de araştırmışlardır.
Bursa Fabricius, B lenfositlerinin farklılaşmasında rol alan primer bir lenfoid organ olup immun yanıtta önemli bir rol oynamaktadır. Enfekte edilen kontrol grubunun göreceli bursa ağırlığı, enfekte edilmeyen grupla karşılaştırılabilir düzeyde; ancak, kaplanmış bütirat ürününü verilen enfekte edilmiş grup belirgin ölçüde artmıştır. Hemagglütinasyon inhibisyonu (HI) testinden elde edilen sonuçlar, bütiratın etkisinin immun yanıt için de destekleyici bulunmuştur. NE enfekte piliçlerde Newcastle hastalığı virüsüne karşı HI titresi düşük, Aksine, bütirat ürününü verilen broilerlerde titreler belirgin olarak daha yüksek bulunmuştur.
Butirat Broylerlerde Nekrotik Enterisi Hafifletir İddasında Sonuç
Sonuçlar broilerlerde bütirat ürününün nihai ağırlığı arttırdığını ve FCR’yi iyileştirdiğini göstermektedir. Daha sonraki deneyler, bu etkilerin en azından kısmen, bağırsağın doku hasarının kaplanmış bütiratın önlemede ve/veya onarımı da, immun yanıtın uyarılmasında destekleyici olduğu kanaati ağırlık kazanmıştır. Genel olarak, bu sonuçlar, denenen ürünün, NE’nin olumsuz etkilerini hafifletmek ve enfekte edilen ve sağlıklı broilerlerde sağlık ve performansı arttırmak için kullanılabilecek antibiyotik olmayan bir alternatif olduğunu göstermektedir.
(*): Goossens, T. Mitigate necrotic enteritis in broilers with butyrate.World Poultry (2016), 32 (8), 63-64 özetlenerek çeviri.