BRD ve Arcanobacterium Pyogenes (Kronik Suppuratif Pnömoni), Enzootik pnömoni başta olmak üzere diğer enfektif pnömonilerde genellikle fırsatçı mikroorganizma olarak pnömoni oluşumuna katılır. Ona bakterilerin akbabası demek hiç de yanlış bir tanımlama olmaz. Etken gram pozitif bir kokobasildir. Vücudun herhangi bir yerinde kronik piyojenik enfeksiyonlara neden olabilir. Özellikle buzağılarda kronik suppuratif pnömonilerden sorumludur.
Endojen ve eksojen stres faktörlerine takiben şekillenen immunsupresyon enfeksiyonu tetikler. İşletmede Bovine lökozis, Bovine immunodeficency virüs ve BVD gibi önemli immunsupresif hastalıların varlığında Arcanobacterium enfeksiyonları kaçınılmazdır. Solunum sistemi enfeksiyonlarında görev yapan diğer viral, bakteriyel, Mycoplasma spp. patojenleri ile mükemmel bir sinerjik etki oluşturur.
Holstein sığırlarının genetik bir hastalığı olan, nötrofillerin yangısal bölgeye kemotaksisinin (geçişinin) bozulduğu Bovine lökosit adezyon yetersizliği (BLAD) hastalığında Arcanobacterium pyogenes fırsatçılığı ile başta akciğer dokusu olmak üzere bir çok yumuşak dokuda suppuratif yangılara yol açar.
Arcanobacterium pyogenes salgıladığı hemolizin ve proteazlarla ilişkili olarak şiddetli doku nekrozu oluşturur. Oluşan bu doku nekrozu anaerobik ortam demektir. Dolayısı ile Arcanobacterium pyogenes enfeksiyonlarında başta Fusobacterium necrophorum olmak üzere diğer anaerobik patojenlerin pulmoner enfeksiyona katılmaları genellikle kaçınılmazdır.
Arcanobacterium Pyogenes ‘de Klinik Bulgular
- Bir haftadan uzun süren veya haftalar, aylar içersinde tekrarlayan pnömoni olgularında Arcanobacterium pyogenes varlığı mutlaka göz önüne alınmalıdır.
- Genelikle hafif ve orta decede beden ısısı artışı (39,5 – 40,5 °C) dikkati çeker.
- Özellikle stres altında iken oldukça belirgin bir solunum frekansı artışı (40-100/dakika), inspirasyon ve ekspirasyon sırasında oldukça şiddetli bir solunum güçlüğü belirlenebilir. Çok nadir olmakla birlikte bazı hayvanlarda belirgin bir solunum güçlüğü görülmez, ama diğer klinik yansımalar mevcuttur.
- Öksürük ve nazal mukopurulent nazal akıntı, depresyon değişen derecelerde görülen iştahsızlık tespit edilir.
- Etkilenen hayvanlarda belirgin kondisyon kaybı ve kas zafiyeti, sarkık karın yapısı ve kaba karışık tüy yapısı mevcuttur.
- Akciğer oskültasyonunda özelikle cranio-ventral loplarda yaş veya kuru harhara, sürtünme sesleri gibi patolojik bronşiyal sesler konsodilasyonun şiddetini belirtmesi açısından önemlidir
- Steteskop trakea üzerine konduğunda (trakeal oskültasyon) trakeaadaki yoğun mukopurulent eksudattan dolayı kaba-hırıltılı bir ses alınır.
- Yüksek çevre ısısı ve nem, hayvanların bulundukları ortamdaki ventilasyonun yetersiz olması, aynı bölümde kalabalık hayvan bulunması klinik yansımaları şiddetlendirir.
- Öksürme veya ekspirasyon sırasında pis bir koku hissedilir ki bu durum Arcanobacterium enfeksiyonuna anaerobik bakterilerin iştirak ettiğini gösterir.
- Bazı olgularda alveolerin yırtılmasına takiben hayvanların dorsum bölgesinde yaygın deri altı amfizem oluşur. Yetişkin sığırlarda doğuma takiben solum sistemi bulguları ile birlikte dorsal deri altı amfizem oluşması önemli bir klinik kriterdir.
Klinik Tanı Kriterleri
Anamnezde genellikle haftalar hatta aylar boyunca belli aralıklarla sürekli nükseden kronik pnömoni yansımaları ve şiddetli kondisyon kaybı
Diğer solunum yolu patojenlerine yönelik yapılan uygun tedaviden sonra hayvanların kısmen düzelmesi ama çevresel değişimler, grup değişimleri, yüksek çevre ısısı ve nem, özellikle gece gündüz arası yüksek ısı farklarının oluşması, kalabalık gruplar ve ani rasyon değişiklerine takiben pnömonilerin çok belirgin beden ısısı olmaksızın nüks etmesi
Diğer respiratorik solunum sistemi patojenlerinin oluşturduğu endemik pnömoniye takiben birkaç hayvanda oluşan kronik pnömoni yansımaları
Arcanobacterium Pyogenes Görüntülü Tanı Yansımaları
Toraks radyografisinde ve daha az pratik değeri olan ultrason muayenesi bize prognoz açısından Önemli ipuçları sunar. Arcanobacterium ile ilişkili olabilecek pulmoner abseler, bronşektazi ve yaygın konsolide alanlar tespit edilebilir.
Hemogram
Spesifik bir bulgu görülmez, özellikle akciğer apsesinde genelde lökogram normal yansıyabilir. Bazı olgularda nötrofilik lokositozis ve total globulin konsantrasyonunda artış belirlenebilir (> 5 gr/dl).
Otopsideki Önemli İpuçları
Akciğer paranşimine kesit atıldığında bronş ve alveollerde purulent bir yapının gözlenmesi. Birçok olguda kalın kapsülle sarılmış koyu krema yapısında sarı-yeşil apse odakları. Özellikle bu oluşumların anterioventral bölgede yoğun olması.
Kronik Suppuratif Pnömöni Tanı
Bronkoalveolar lavaj (BAL), trakeal aspirasyon örneklerinde etken izolasyonu.
Arcanobacterium pyogenes ’in Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Arcanobacterium pyogenes ’in önemli rol aldığı suppuratif pnömonilerin antibakteriyel tedavisinde P. multocida, MycopIasma spp., ve Fusobacterium spp. etkenlerini de etkileyen antibakteriler seçilmelidir.
- Prognoz zayıftır ve genellikle moral bozucu bir tedavi süresi yaşanır
- İlk antibakteriyel seçimi Penisilin yönünde yapılmalıdır. Bu amaçla Penisilin G prokain günde bir kez en az 15 gün, bazen süre 30 güne çıkabilir. Benzer şekilde Penisilin G benzatin gün aşırı IM, 7 -10 doz. Ya da kristal penisilin 8 saatte bir IV, en az 15 gün kullanılabilir.
- Seftiofur (12 saatte bir 7 gün, IM), Sefkuinome (IM, 7 gün), Ampisilin + Sulbaktam (12 saatte bir 10 gün, IM) penisilinlerin yerine tercih edilebilir. Bununla birlikte apse oluşumlarında penisilinler apse kapsülasım aşamadıkları için yeterli bakteriosidal aktivite gösteremezler.
- Böyle durumlarda Rifamisin (12 saatte bir, IM, 10 gün + Doksisiklin LA (gün aşırı 5 doz ) dozda uygulanabilir.
- Diğer bir alternatif ise Tilosin 5 gün, 1M + Florfenikol gün aşırı 3 doz, IM veya tek doz, SC uygulamalarıdır.
- Saha şartlarında Arcanobacterium pyogenes, Fusobacterium necrophorum, Mycoplasma bovis ve Mannheimia haemolytica genellikle miks bulunduğundan benim önerim şiddetli olgularda;
- Penisilin + Danofloksasin ya da Enrojloksasin ya da Marbofloksasin 10 gün
- Seftiofur ya da Sefkuinom + Marbojîoksasin ya da Danofloksasin 10 gün ya da Enrofloksasin kombinasyonunun kullanılmasıdır.
Buna cevap alınamadığı durumlarda Makrolidler veya Oksitetrasiklinler + Florfenikol denenebilir.
Anaerobik enfeksiyonlar ağırlık kazandığında (pis solunum havası) Metronidazol dozda IV yolla 8 – 12 saatte bir Marbofloksasin ile birlikte uygulanabilir. Diğer bir alternatif Spiramisin + Metronidazol uygulamasıdır. Metronidazol buzağılarda daha kolay uygulanabilmekte birlikte yetişkinlerde pek pratik değildir. Neonatal buzağılarda Metronidazol PO olarak da kullanılabilir.
Şiddetli kronik suppuratif pnömonilerde yoğun eksudat, apse ve bronşektazi bulunduğunda, in vitro olarak etkili olan bir antibakteriyel pratik saha uygulamalarında istenilen yanıtı vermesi beklenmemelidir.
Nonstroidal antienflamatuar ilaçlar toksemi ve yangı sınırlandırılması maçı ile kullanılabilir
- Fluniksin meglumine IM, maksimum 3 gün
- Meloksikam SC, tek doz
- Karprofen günde tek doz, 3 gün
Tedaviye genelde ilk başlanıldığında her şey yolunda gidiyor gibi görünür ama daha önce belirtiğim gerek endojen gerekse eksojen stres faktörleri devreye girdiğinde maalesef çok daha şiddetli kötüye gidiş başlar. Birçok olguda beden ısısı normale dönse bile solunum bulguları kronikleşir ve şiddetlenir. Hayvan kaşeksiye girer ve asfeksiden ölür. Bu nedenle tedavi süresince stres şartlarının en aza indirilmesi ve immunmodülatörlerin kullanılması büyük önem taşır.
Pasteurella spp. ve Arcanobacterium pyogenes ’in birlikte seyrettiği enfeksiyonlarda Arcanobacterium pyogenes, Mannheimia haemolytica, Pasteurella multocida içeren ticari multiserum neonatal buzağılara 40 -100 ml, IM, SC, yetişkinler 75 – 100 ml SC denenebilir. Benzer şekilde mastitisin tedavi ve koruması amacı ile yapılan ve içersinde Arcanobacterium pyogenes bulunan polivalan aşılar tedavi amacı ile 3 gün aralıklarla 20 ml, 15 ve 15 ml deri altı uygulamaları denenebilir.
Aşılama
Ükemizde şu an için yalnızca Arcanobacterium pyogenes içeren aşı bulunmamaktadır. Bununla birlikte enfeksiyonun çok sık görüldüğü işletmelerde içersinde Arcanobacterium bakterininide kapsayan bazı mastitis aşıları solunum sistemi Arcanobacterium enfeksiyonlarının korunmasında da etkili olabilir. Yine Fusobacterium necrophorum ile birlikte Arcanobacterium içeren ve karaciğer apselerine karşı çıkarılan bazı aşılar bulunabilirse kullanılabilir. Ayrıca işletmedeki kronik suppuratif pnömonilerden bakteriyel kültür sonucu elde edilen örneklerden Arcanobacterium pyogenes otovaccin yapılabilir.
Kaynak